ဧရာပံုရိပ္၊ ေရွးအတိတ္
လြန္ခဲ့ေသာ သံုးႏွစ္ေလာက္ကပင္ ဤေဆာင္းပါးကိုေရးရန္ တာစူခဲ့သည္။ အေျခအေနေစာင့္ၾကည့္ရင္း အခ်ိန္အေတာ္ ကုန္သြားသည္။ ခုေတာ့ 'ငိုရွာေလၿပီ ဧရာ၀တီ' ကိုေရးျဖစ္ပါသည္။ မိခင္ဧရာ၀တီ၏ သမုိင္းေၾကာင္းကား ရွည္ေညာင္းလွေလၿပီ။ ဧရာ၀တီသည္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၄၅ သန္းေက်ာ္ကပင္ ရွိေနခဲ့သည္ဟု ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္းအတြဲ ၁၅ တြင္ ေရးသားထားပါသည္။ မိခင္ဧရာ၀တီသည္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ပူတာအိုၿမိဳ႕ေျမာက္ဖက္ 'ထိလာ ေရခဲေတာင္'၊ 'လန္ေဂြေရခဲေတာင္' မ်ားတြင္ ေခ်ာင္းဖ်ားခံ၍ ေမခ၊မလိခ ျမစ္ႏွစ္သြယ္ကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။
မလိခ ဆိုေသာစကားမွာ ကခ်င္စကား Mali Hka မွ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ကခ်င္ဘုိးဘြား ေလးဦး စတင္ျဖတ္သန္းခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ဟု ဆိုသည္။ ကခ်င္ဘာသာတြင္ မလီ (mali) မွာ ၄ျဖစ္၍ မင္ manga မွာ ၅ ျဖစ္သည္။
ေပေပါင္း ၁၅၅၀၀ ေက်ာ္ျမင့္ေသာ ႏွင္းဖံုးေတာင္တန္းႀကီးမ်ားမွ စတင္ခဲ့ေသာ ဧရာ၀တီသည္ ျပည္ေထာင္စုသား အားလံုး၏ မိခင္ေက်းဇူးရွင္ ပင္ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ သယံဇာတ တူးေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းအားလံုးကို မိခင္ဧရာ၀တီက ပံ့ပိုးကူညီလ်က္ရိွသည္။
'ဧရာ'ဟူေသာ အေရးအသားကို ရွာေဖြေသာအခါ စစ္ကိုင္းၿမိဳ႕ ရတနာေစတီ ေက်ာက္စာတြင္ ေတြ႕ရ၏။ ေက်ာက္စာ သက္ၾကာခဲ့ပါၿပီ။ အင္း၀ေရႊနန္းေၾကာ့ရွင္ လက္ထက္ ခရစ္ႏွစ္ ၁၄၈၅ခုကပင္ ေရးထုိးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ဧရာဟူေသာ အေရးအသားကို ထို႔ထက္ေစာ၍ ရွာမေတြ႕ခဲ့ပါ။
ဧရာ၀တီ၏ အဓိပၸာယ္
နန္ေခ်ာင္ရွမ္းတို႔က 'လူေပ' ၊ ေမာရွမ္းတို႔က 'နမ့္က်ဳိ'ဟု အျမတ္တႏိုးေခၚခဲ့ၾကသည္။ နမ့္က်ဳိဆိုသည္ မွာ နမ့္=ေရ+က်ဳိ=ေက်ာက္မ်က္ရတနာဟူ၍ျဖစ္သည္။ သို႔အတြက္ ဧရာ၀တီဆိုသည္ကား 'က်ာက္မ်က္ ရတနာမ်ားထြက္ေသာ ေနရာ' ဟု ဆိုလိုေပသည္။ တ႐ုတ္တို႔ကမူ ဤျမစ္ႀကီးကို 'လိေရႊ' ဟုေခၚသည္။ ေရႊမႈန္မ်ားျဖင့္ လင္းလက္ေနေသာ ေရႊသဲျမစ္ဟုဆိုလိုေပသည္။ တ႐ုတ္တို႔က သူတို႔၏ ယန္စီျမစ္ႀကီးကိုလည္း လိေရႊဟုပင္ေခၚၾကသည္။
အခ်ဳိ႕က ဧရာ၀တီဟူသည္ ဟိႏၵီစကား ဣရ၀တီမွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဓိပၸာယ္မွာ 'ဆင္ျမစ္ႀကီး' ဟုေခၚေၾကာင္း၊ စားေသာက္ဖြယ္ရာ ရတနာမ်ဳိးစံုကိုရေစႏိုင္သျဖင့္ ဆင္ျမစ္ေခၚေၾကာင္း ေရးသားေျပာဆို ၾကေလသည္။ သသၤက႐ိုက္ဘာသာတြင္ ရွိေသာ (ပ႐ုမတီ)မွာ အားသစ္ျဖည့္သူဟု ဆိုရာ 'ဤဧရာ၀တီမွာ အားမာန္တက္ေစသည့္ျမစ္' ဟုသာဆိုရေပေတာ့မည္။
အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆိုပါမူဧရာ၀တီသည္ ေရႊသဲျမစ္၊ ရတနာျမစ္၊ လွပေသာျမစ္၊ ဆင္ျမစ္၊ အားသစ္ျဖစ္လာေသာျမစ္ဟု ဆိုႏိုင္ေပရာ သိဂၤါနဒီ ျမန္ျပည္ေျမာက္ဖ်ားမွ ဘဂၤလားပင္လယ္သို႔တိုင္ မိုင္ေပါင္း ၁၃၅၀ ေက်ာ္စီးဆင္းသြားေသာ မိခင္ႀကီးတစ္ပါးသာ ျဖစ္ေပေတာ့သည္။
ျမစ္က်ဥ္းေလးခု ျဖစ္တည္မႈ
မိခင္ဧရာ၀တီကို အပိုင္းသံုးပိုင္းခြဲ၍ ေလ့လာႏိုင္ပါသည္။ အထက္ပိုင္းဧရာ၀တီ၊ အလယ္ပုိင္း ဧရာ၀တီႏွင့္ ေအာက္ပိုင္းဧရာ၀တီ (ျမစ္၀ကြၽန္းေပၚေဒသ) ဟူ၍ျဖစ္သည္။ အထက္ပိုင္းဧရာ၀တီ တန္ဖဲဇြပ္ (Tang hpe' zup)တြင္ အၾကာႀကီး ေနဖူးသည္။ Zup ဇြပ္ဆိုေသာ ကခ်င္စကားမွာ (ဆံုျခင္း၊ ေတြ႕ဆုံမႈ) ပင္ျဖစ္သည္။ ေမခႏွင့္ မလိခတို႔ဆံုရာျဖစ္၍ တန္ဖဲဟု ေခၚၾကသည္။ တန္ဖဲ အေရွ႕ရြာမ်ားတြင္ ႏွစ္ႏွစ္ခန္႔စခန္းမွဴး တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့စဥ္က ျမစ္ဖ်ားဧရာ ေရာင္စံုျဖာေနပံုကို ေန႔စဥ္ထိုင္ၾကည့္ဖူးသည္။
အလြန္လွပေသာေက်ာက္ေဆာင္၊ ေက်ာက္တန္းမ်ား၊ ေ၀့၀ိုက္စီးဆင္းေနေသာ ေရအလ်ဥ္မ်ားမွာ တသသျဖင့္ ေမ့ႏိုင္စရာမရွိပါ။ ျမစ္ဆံုတြင္ ကခ်င္ကေလးငယ္မ်ားေရကစားေနပံုကို သတိရမိသည္။ တန္ဖဲမွ ေတာင္ဖက္သို႔ ၂၆ မိုင္ဆင္းသြားလွ်င္ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ အေရွ႕ဖက္ကမ္းမွ ၀ိုင္းေမာ္ၿမိဳ႕မ်ားကိုေတြ႕ရမည္။ ၀ိုင္းေမာ္တြင္ သံုးႏွစ္ေက်ာ္စစ္ေၾကာင္းမွဴး လုပ္ခဲ့သည္။
၁၉၅၀ ခု ကြၽန္ေတာ္တို႔ မူလတန္းေက်ာင္းသားဘ၀တြင္ 'ဗန္းေမာ္ထက္ေအာက္၊ ေရႊမန္းေျမာက္မွတ္ေလာက္ ျပည္အထက္'ဟု အတန္းပိုင္ဆရာမက ဧရာ၀တီျမစ္ရွိ ျမစ္က်ဥ္းေလးခုအေၾကာင္း သင္ေပးပါသည္။ သို႔အတြက္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၆၀ကပင္ မိခင္ဧရာ၀တီကို ေကာင္းေကာင္းသိခဲ့ရ၏။
ပထမျမစ္က်ဥ္းသည္ ဗန္းေမာ္ၿမိဳ႕ အထက္ဖက္တြင္ရွိသည္။ ဗန္းေမာ္မေရာက္မီ ဆင္ဘိုရြာအနီး ျမစ္သာႏွင့္သံုးမိုင္အကြာ၌ ထိုျမစ္က်ဥ္းရွိသည္။ ျမစ္ေနရာမွာက်ဥ္းလြန္းလွ၍ သေဘၤာႀကီးမ်ားခုတ္ေမာင္းသြား လာရန္အခက္အခဲရွိသည္။ ျမစ္မင္းဧရာ၏ ေဘးတစ္ဖက္တစ္ခ်က္တြင္ ေက်ာက္ကမ္းပါးႀကီးမ်ားကို မတ္ေစာက္စြာေတြ႕ေနရသည္။ အေရွ႕ဖက္ႏွင့္အေနာက္ဖက္ကမ္းပါးႏွစ္ခုမွာ ေပသံုးေလးရာေက်ာ္သာေ၀းသည္။ ကိုက္ျဖင့္တြက္လွ်င္ကို ၁၀၀၊ ၁၅၀ သာရွိသည္။ ထိုျမစ္ေၾကာင္းအလယ္ေကာင္မွသေဘၤာမ်ားကို တျဖည္းျဖည္းခ်င္းေမာင္းတက္ရ၏။
ဒုတိယျမစ္က်ဥ္းသည္ဗန္းေမာ္ႏွင့္ ေရႊကူအၾကားတြင္ရွိသည္။ ေရႊကူအနီး စင္းခန္းရြာတစ္၀ိုက္၌ ထိုျမစ္က်ဥ္းကိုေတြ႕ႏုိင္သည္။ ပထမျမစ္က်ဥ္းေလာက္ ေၾကာက္စရာမရွိ၊ ျမစ္ျပင္နည္းနည္းက်ယ္သည္။ ႐ႈခင္းမ်ားကလည္း ေကာင္းသည္။ ထိုျမစ္က်ဥ္းတြင္ နတ္မ်က္ႏွာေတာင္ႏွင့္ ဥေဒါင္းေတာင္မ်ားရွိသည္။ ျမတ္စြာဘုရား ဥေဒါင္းမင္းျဖစ္စဥ္က စံေနခဲ့ဖူးသျဖင့္ ဥေဒါင္းေတာင္ဟုေခၚၾကသည္။ ဒုတိယျမစ္က်ဥ္းတြင္ ေလွငယ္တစ္စင္းဆန္တက္ေနပံုကို ဓာတ္ပံု႐ိုက္ယူခ့ဲသည္။
တတိယျမစ္က်ဥ္း၊ ဒုတိယျမစ္က်ဥ္းကိုေက်ာ္မိလွ်င္ဗန္းေမာ္ေအာက္ဖက္ ၃၅ မိုင္အကြာ ေရႊကူၿမိဳ႕သို႔ေရာက္သည္။ ဘာသာသာသနာ ထြန္းကားေသာၿမိဳ႕ျဖစ္၏။ ေရႊကူမွ ဆင္းသြားလွ်င္ကသာ။ ထိုမွတစ္ဆင့္ သပိတ္က်င္းသို႔ ေရာက္သည္။ သပိတ္က်င္းအထက္ဖက္ ၁၀ မိုင္အကြာ မလည္ရြာတစ္၀ိုက္တြင္ တတိယျမစ္က်ဥ္းရွိသည္။ ထိုေနရာတြင္ ဧရာ၀တီျမစ္အက်ယ္မွာ ကိုက္ ၅၀၀ သာသာရွိသျဖင့္ ပထမ၊ ဒုတိယျမစ္က်ဥ္းမ်ားလို စိုးရိမ္ဖြယ္ရာမရွိ။
စတုတၳျမစ္က်ဥ္း - ေရႊမႏၲေလးမွ ေအာက္သို႔စုန္ဆင္းသြားလွ်င္ ခ်င္းတြင္းႏွင့္ဧရာ၀တီဆံုရာ ေရစႀကိဳ၊ ပခုကၠဴသို႔ေရာက္သည္။ ျမစ္ဆံုေအာက္ဖက္တြင္ ေခ်ာက္၊ ေရနံေခ်ာင္း၊ မေကြးၿမိဳ႕မ်ားရွိသည္။ ေခ်ာက္ေရနံေခ်ာင္းေျမလႊာမွာ ေက်ာက္စရစ္သဲေျမ၊ ေျမကမူမ်ားျဖစ္သည္။ ေရနံမ်ားစြာထြက္၍ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကို ျမႇင့္တင္ေနေသာေနရာဟု ေခၚရမည္။ မေကြး၊ မင္းဘူးေက်ာ္လွ်င္ ျပည္ၿမိဳ႕ႏွင့္နီးသြားသည္။ အေနာက္ဖက္ကရခိုင္႐ိုးမ၊ အေရွ႕ဖက္က ပဲခူး႐ိုးမညႇပ္လ်က္ရွိရာ ထိုေနရာတြင္ စတုတၳျမစ္က်ဥ္း ျဖစ္ေနေလသည္။
တန္ဖဲျမစ္ဆံု အေရးၾကံဳၿပီ
ဧရာ၀တီျမစ္က်ဥ္းမ်ားကို ေဖာ္ျပေနသည္မွာ ျမစ္ညာဖက္အထက္ပိုင္းတြင္ ေရနည္းလာလွ်င္ျမစ္က်ဥ္းမ်ား၍ မည္မွ်ဒုကၡေရာက္ႏုိင္သည္ကို သိေစလို၍ျဖစ္သည္။ ေႏြအခါေ၏ ေရပါးခ်ိန္ဆိုလွ်င္ ျပည္ၿမိဳ႕အနီးျမစ္က်ဥ္း၍ ေရစူးေလးေပ၊ ငါးေပသာ ရွိပါသည္။
တန္ဖဲျမစ္ဆံု ေရကာတာစီမံကိန္းကို လြန္ခဲ့ေသာကိုးႏွစ္၊ ၁၀ႏွစ္အခ်ိန္ ၂၀၀၁ခုႏွစ္က စခဲ့ျခင္းျဖစ္၏။ ဤကိစၥမွာ သာမန္မဟုတ္။ တ႐ုတ္ အင္ဂ်င္နီယာ ပါရဂူမ်ားကို ေခၚလာၿပီး ပမာဏတိုင္းထြာေရး (Survey) မ်ားလုပ္ခဲ့သည္။ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းေဒသတြင္ အနည္းဆံုး ဆည္ႀကီးခုနစ္ခု၊ ရွစ္ခု တည္ေဆာက္မည္ဆိုသည္။ ဆည္တစ္ခုသည္ အလ်ား ေပ ၅၀၀xအနံ ေပ ၃၀၀ ႏွင့္အျမင့္ ေပ ၅၀၀ ရွိမည္ဆိုသည္။
ဆည္မ်ားမွာ သိုေလွာင္အား အလြန္ေကာင္းၿပီး စီမံကိန္းၿပီးဆံုးသြားပါက ဓာတ္အားကီလိုမီတာ၀ပ္ ၆၀၀၀ ပို႔ေပးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္လ်က္ရွိ၏။ တစ္ေန႔လွ်င္ ကီလိုမီတာ နာရီသန္းေပါင္း ၂၉၄၀၀ ထိ ယူနန္သို႔ ပို႔ႏိုင္ေအာင္ တ႐ုတ္ပညာသည္ ၁၀၀ ေက်ာ္တို႔က ေဆာင္ရြက္ေနၾကေလသည္။ ျမစ္ဆံုမွ ယူနန္အထိ ၂၆၁ မိုင္၊ ျမစ္ဆံုမွ လိုင္ဇာထိ ၁၇၀ မုိင္ရွည္ေသာ ကတၱရာလမ္းမ်ားလည္း ေဖာက္လုပ္ၿပီးစီးခဲ့ၿပီျဖစ္၏။
ယခုအခါ တန္ဖဲျမစ္ဆံု ေရကာတာမ်ားတည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္းမွာ ႏိုင္ငံ၏အဓိကအေရးကိစၥျဖစ္လာေလၿပီ။ လူတစ္ေယာက္၏ ခႏၶာကိုယ္တြင္ ဦးေခါင္းပိုင္းသည္ အေရးႀကီး၏။ ဦးေခါင္းကိုထိခိုက္လွ်င္ တစ္ကိုယ္လံုး ပ်က္စီးႏုိင္သည္။ ယခုအခါ ျမစ္ဖ်ားဧရာ ဦးေခါင္းပိုင္း၌ ျပႆနာမ်ား ေပၚေနၿပီျဖစ္ရာ ဧရာ၀တီျမစ္႐ိုးတစ္ေလွ်ာက္တြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ ဧရာ၀တီ၏သားသမီးတို႔လည္း ဒုကၡမ်ဳိးစံု ေရာက္ၾကရေပေတာ့မည္။ ျမစ္ႀကီး၀ဲယာတြင္ သစ္ေတာမ်ားျပဳန္းတီးျခင္း၊ တိရစၦာန္ဇီ၀မ်ဳိးစံု ေသေက်ျခင္း၊ ျမစ္ေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္ သဲေသာင္မ်ား ေပၚထြန္းၿပီး ေရေၾကာင္းသြားလာမႈခက္ခဲျခင္း၊ ျမစ္လယ္တြင္ ေဘာ့နီေဘာ့နက္မ်ား စိုက္၍ ေရေၾကာင္းျပေပးရျခင္းတုိ႔ကို လုပ္ကိုင္ေနၾကရေလၿပီ။
ျပည္ၿမိဳ႕မွ မႏၲေလးၿမိဳ႕သို႔ ေျပးဆြဲေနသည့္ ျပည္ကူးတို႔သေဘၤာမွာ ေႏြအခါတြင္ ေကာင္းစြာခုတ္ေမာင္းႏိုင္ျခင္း မရွိေတာ့ပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျမင္းျခံသေဘၤာဆိပ္တြင္ ေသာင္ထြန္းေနသျဖင့္ ေသာင္ထိုးစက္မ်ား သံုးေနပါသည္။ ေရေၾကာင္းၾကပ္သျဖင့္ ပခုကၠဴမွဆန္တက္လာသည့္ ျပည္ကူးတို႔မွာ ျမင္းျခံဆိပ္၌ ညမအိပ္ႏိုင္ေတာ့ပါ။ ျမင္းမူ၊ စစ္ကိုင္းေရာက္ေအာင္ တိုက္႐ိုက္ဆန္သြားရသည္။ ျမင္းျခံသေဘၤာဆိပ္တြင္ ေရစူးေလး ငါးေပသာက်န္ေတာ့သည္။ အခ်ဳိ႕သေဘၤာမ်ား ေသာင္တင္ေနၾကပါသည္။ ဤသို႔ ျဖစ္ေပၚေနေသာ မိခင္ဧရာ၀တီ၏ အခက္အခဲမ်ားကို ေလ့လာ၍ 'ငိုရွာေလၿပီ ဧရာ၀တီ' ဟု မိမိတင္စားခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
ယခုအခါ အမိဧရာ၀တီျမစ္၏ ဒုကၡေပါင္းစံုကို ျမင္ေတြ႕ၿပီး စာေရးသူမွာလည္း ဧရာ၀တီကိုခ်စ္သူ၊ ဧရာ၀တီကို ထာ၀ရရွင္သန္ေနေစလိုသူျဖစ္သည္။ စာ႐ႈသူမ်ားအေနျဖင့္လည္း ဧရာ၀တီ၏ေက်းဇူးကို ႏွလံုးသြင္းကာ မိခင္ဧရာ၀တီ တည္တ့ံေရးအတြက္ ႏိႈးေဆာ္လိုက္ရေပသည္။
က်မ္းကိုး
- ျမန္မာ့စြယ္စံုက်မ္း အတြဲ ၁၅
- သိဂၤါနဒီျမန္ျပည္ေျမာက္ဖ်ား (မဆလထုတ္)Written by နီျငိမ္း (အညာတကၠသိုလ္)
Thursday, September 15, 2011
ဒီမုိကေရစီရၿပီလား . . .
ဒီမုိကေရစီရၿပီလား"
နယ္က စာဖတ္ပရိသတ္မိန္းကေလးေတြနဲ႔ လူငယ္ေလးေတြ ေရာက္လာတဲ့အခါတုိင္း ဒီေမးခြန္းကုိေမးတတ္ၾကတယ္။ စာစုံေအာင္ဖတ္ေလ့ရွိတဲ့ လူငယ္တခ်ဳိ႕ကေတာ့ "ေရႊျပည္ႀကီး ကုိေရာက္ၿပီလားအဘ"လုိ႔ ေမးၾကတယ္။
မွန္ရာကုိသာ ေျပာခ်င္
တစ္ခါက ေလာကပါလတရားနဲ႔ ျပည့္စုံတဲ့ေရႊျပည္ႀကီးကုိ ေရာက္ဖုိ႔မေ၀းေတာ့ပါဘူးလုိ႔ ေရးခဲ့ဖူးတာကုိ ရည္ညႊန္းၿပီး 'ရႊျပည္ႀကီး' ေရာက္ၿပီလားလုိ႔ ေမးတာပါ။ သူတုိ႔ဒီလုိေမးတာဟာ တကယ္သိခ်င္လုိ႔ေမးၾကတာျဖစ္တယ္။ ခနဲ႔ၿပီး၊ ကလိၿပီးေမးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အသက္အရြယ္ ငယ္ၾကေသးၿပီး အေတြ႕အၾကံဳႏုနယ္ၾကေလေတာ့ ေ၀ဖန္ပုိင္းျခားမႈမွာ အားနည္းၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ယုံၾကည္ေလးစားမႈရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္အျဖစ္ သေဘာထားၿပီး လာေရာက္ေမးျမန္းၾကတာျဖစ္တယ္။ ဒီလုိလူငယ္ေလးေတြကုိ မွားယြင္းတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြမေပးခ်င္ဘူး။ အလိမၼာဖက္ၿပီး အဓိပၸာယ္ႏွစ္ခြထြက္တဲ့ ေယာင္၀ါး၀ါးစကားမ်ဳိးလည္း မေျပာခ်င္ဘူး။ မ်က္မွန္စိမ္းတပ္ၿပီး ၾကည့္တဲ့အဆုိးျမင္သက္သက္ စကားေတြေျပာၿပီး သူရဲေကာင္းလည္းမလုပ္ခ်င္ဘူး။ သူတုိ႔ေလးေတြရဲ႕ ယုံၾကည္ေလးစားမႈကုိ တန္ဖုိးထားၿပီး ကုိယ္ျမင္တဲ့အတုိင္း မွန္ရာကုိသာေျပာခ်င္တယ္။
ရပ္ၾကည့္ေနလုိ႔မျဖစ္ဘူး
"ဒီမုိကေရစီမရေသးပါဘူး။ အခုမွဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚကုိ ေျခတစ္လွမ္းခ်မိ႐ုံပဲရွိပါေသးတယ္။ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ေျခလွမ္းသြက္သြက္ လွမ္းႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အားလုံး၀ုိင္းၿပီး လမ္းရွင္းတာေတြ၊ ခ်ဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္း ဖယ္ရွားေပးတာေတြ လုပ္ဖုိ႔လုိတယ္။ ကုိယ္နဲ႔မဆုိင္ဘူးဆုိၿပီး ေဘးကရပ္ၾကည့္ေနလုိ႔ေတာ့ မျဖစ္ဘူး"
ႏုိင္ငံတစ္ခုတည္ေဆာက္ရာမွာ တစ္တုိင္းတစ္ျပည္လုံး တက္တက္ၾကြၾကြနဲ႔ ၀ုိင္း၀န္းလုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔လုိတယ္။ ျပည္သူလူထုမပါ၀င္ရင္ ဘယ္စနစ္မွ မေအာင္ျမင္ဘူးဆုိတာ ႏွစ္ ၅၀ သမုိင္းေၾကာင္းက သက္ေသျပၿပီးျဖစ္တယ္။ အရင္ကေတာ့ ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္စနစ္တုိ႔၊ အာဏာရွင္စနစ္တုိ႔ဆုိတာေတြကုိ ျပည္သူကလက္မခံတဲ့အတြက္ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈမျပဳဘဲေနခဲ့လုိ႔ အဲဒီစနစ္ေတြမေအာင္ခဲ့ဘူး။
ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့မ်က္လုံးမ်ား
အခုေတာ့ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ သြားမယ္လုိ႔ အတိအလင္းေျပာဆုိထားတာေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုက ရင္ထဲမွာသေဘာက်ႏွစ္ၿခိဳက္ေနၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ ၅၀ အေတြ႕အၾကံဳကရွိေနေလေတာ့ သံသယစိတ္ကုိ ေဖ်ာက္လုိ႔မရေသးဘူး။ ေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္ခ်င္ေသးတယ္။ အဲဒီလုိ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ မ်က္လုံးေတြေအာက္မွာ ေျခလွမ္းမွန္မွန္ ေလွ်ာက္လွမ္းႏုိင္ဖုိ႔၊ အထူးသတိထားဖုိ႔လုိတယ္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားအရ အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားနဲ႔ အပယ္ခံလူတန္းစားဆုိၿပီး ကြဲျပားျခားနားမႈရွိေနရင္ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ ဒီမုိကေရစီပန္းတုိင္ကုိ မေရာက္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ ေထာက္ျပခ်င္တယ္။
ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ ျခစားမႈ
၁၉၄၈ က ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ၾကားမွာ ဒီမုိကေရစနစ္က်င့္သုံးတဲ့ အစိုးရေပၚေပါက္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ရည္မွန္းတဲ့အတုိင္း ဒီမုိကေရစီပန္းတုိင္ကုိ မေရာက္ခဲ့ဘဲ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းပြဲျဖစ္ၿပီး အဆုံးသတ္သြားခဲ့တယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ဒီမုိကေရစီစနစ္ မေအာင္ျမင္ခဲ့သလဲဆုိေတာ့ အဓိကအခ်က္ႀကီးႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္လုိ႔ ယူဆတယ္။ ပထမအခ်က္က တစ္ျပည္လုံးအႏွံ႔ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးတုိက္ခိုက္ေနရတာျဖစ္တယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ အာဏာရဖဆပလအဖြဲ႕ႀကီးအတြင္း အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြ တစ္ေန႔တျခား ႀကီးထြားသထက္ႀကီးထြားလာၿပီး သူတစ္လူငါတစ္မင္းနဲ႔ ထိန္းမႏုိင္သိမ္းမရအေျခအေနထိ ဆုိက္ေရာက္သြားတာျဖစ္တယ္။
ျခတြင္းႀကီးတစ္ခု
အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈက ဘယ္ေလာက္အထိ ဆုိး၀ါးသလဲဆုိရင္ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုကုိယ္တုိင္က "ဖဆပလအဖြဲ႕ႀကီးဟာ ျခတြင္းႀကီးတစ္ခုလုိျဖစ္ေနၿပီ။ ထင္း႐ွဴးေသတၱာတစ္လုံး ပစ္ခ်လုိက္ရင္ ျခေတြ ၀ုိင္းစားၾကလုိ႔ မ်က္စိတစ္မွိတ္အတြင္းမွာ ျမင္ကြင္းက ေပ်ာက္ကြယ္သြားသလုိ အေျခအေနမ်ဳိးထိ ဆုိက္ေရာက္ေနၿပီ"လုိ႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားရတဲ့အထိ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီလုိေျပာၿပီးတဲ့ေနာက္ ဦးႏုဟာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဘ၀က အနားယူၿပီး ဖဆပလျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးကုိ ေဇာက္ခ်လုပ္ဖုိ႔ ဖဆပလဥကၠ႒တာ၀န္တစ္ခုတည္း ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ ဒုတိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးဘေဆြကုိ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ တာ၀န္လႊဲေပးခဲ့တယ္။
စသုံးလုံးဘုတ္အဖြဲ႔ႀကီးဖြဲ႔
အဲဒီေနာက္ ဦးခ်မ္းသာကုိ ဥကၠ႒ေနရာမွာ တာ၀န္ေပးၿပီး အထူးစုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕(စစစ)ဆုိတဲ့ ဘုတ္အဖြဲ႕ကုိ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တယ္။ စီးပြားေရးမသမာမႈေတြနဲ႔ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြကုိခ်ည္း ကုိင္တြယ္စစ္ေဆးဖုိ႔ အထူးတာ၀န္ေပးခဲ့တယ္။ အစုိးရဌာနဆုိင္ရာ ၀န္ထမ္းႀကီးငယ္မ်ားအၾကား လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကိစၥေတြ ေဖာ္ထုတ္စစ္ေဆးၿပီး ေထာင္ခ်အျပစ္ေပးခဲ့တာေတြ ရွိတန္သေလာက္ရွိခဲ့ေပမယ့္ ျခတြင္းႀကီးကေတာ့ ရွိျမဲရွိေနဆဲျဖစ္တယ္။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြလည္း ရွိေနတာပါပဲ။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ျခစားမႈကိစၥေတြက ၀န္ထမ္းအဖြဲ႕အစည္းေတြၾကားမွာ စတင္သေႏၶတည္ခဲ့တာမဟုတ္ဘဲ ဖဆပလအစုိးရ အဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕ ထိပ္ဆုံးေနရာေတြမွာစတင္ သေႏၶတည္ခဲ့တာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။
လုိင္စင္ေခတ္
အဲဒီေခတ္က ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ပုဂၢလိက စီးပြားေရးစနစ္ဆုိေပမယ့္ တုိင္းျပည္ထူေထာင္စအခ်ိန္ ျဖစ္တာေၾကာင့္ သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္လုပ္ငန္းေတြကုိ အစုိးရက ႀကီးၾကပ္ထားၿပီး လုိင္စင္ရသူမ်ားကုိသာ သြင္းခြင့္ထုတ္ခြင့္ေပးခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာျခစားမႈေတြ စတင္သေႏၶတည္ခဲ့တယ္။ ဖဆပလ၀န္ႀကီးေတြက သူတုိ႔ကုိ ရန္ပုံေငြဆုိၿပီး ပံ့ပုိးေငြမ်ားမ်ားေပးတဲ့ ျမန္မာကုန္သည္ေတြနဲ႔ သူတုိ႔နဲ႔နီးစပ္သူေတြကုိ လုိင္စင္ခ်ေပးခဲ့တယ္။ အဲဒီလူေတြအမ်ားစုက တကယ္အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ၾကတာမဟုတ္ဘဲ၊ လုိင္စင္ေလွ်ာက္ခြင့္မျပဳတဲ့ တ႐ုတ္နဲ႔ကုလားကုမၸဏီႀကီးေတြလက္ထဲ လုိင္စင္ကုိ လက္လႊဲေရာင္းခ်လုိက္ၾကတယ္။
အခြင့္ထူးခံနဲ႔အပယ္ခံ
အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး အခြင့္ထူးခံ (လုိင္စင္ရ)လူတန္းစားနဲ႔ အပယ္ခံလူတန္းစားဆုိၿပီး ကုန္သည္ေလာကမွာ ေပၚေပါက္လာတယ္။ အပယ္ခံလူတန္းစားေတြကလည္း သူတုိ႔စီးပြားေရးလုပ္ႏိုင္ဖုိ႔အတြက္ ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ အစုိးရစက္ယႏၲရားႀကီးအတြင္း ထုိးေဖာက္၀င္ေရာက္ၿပီး အခြင့္အေရးရေအာင္ လုပ္ၾကတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ပဲ ျခတြင္းႀကီးဟာ ျပန္႔သထက္ျပန္႔၊ က်ယ္သထက္က်ယ္လာၿပီး ႏွိမ္နင္းလုိ႔မႏုိင္တဲ့ အေျခအေနထိေရာက္သြားတယ္။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ ဖဆပလအစိုးရႀကီးနဲ႔အတူ ဒီမုိကေရစီပန္းတုိင္ပါ လုံး၀ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ရတယ္။
ေလမဟုတ္ အလုပ္နဲ႔ျပ
အခုအစုိးရသစ္က ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚ ေျခလွမ္းစတင္ခ်တဲ့အခ်ိန္မွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈအားလုံးရဲ႕ အရင္းအျမစ္ျဖစ္တဲ့ အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားနဲ႔ အပယ္ခံလူတန္းစားဆုိၿပီး ကြဲျပားျခားနားမႈကုိ အထူးသတိထား ေရွာင္ၾကဥ္ဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြအားလုံးနဲ႔ ကမၻာတစ္ခုလုံးက ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ သံသယမ်က္လုံးေတြကုိ ဖယ္ရွားႏိုင္ဖုိ႔အတြက္ တာ၀န္ရွိသူေတြအားလုံး "ေလမဟုတ္အလုပ္နဲ႔ သက္ေသျပ"ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဒီမုိကေရစီမရေသးပါဘူး။ ျပည္သူေတြအားလုံး ဒီမုိကေရစီအခြင့္အေရးေတြကုိ ပီပီျပင္ျပင္မခံစားရေသးပါဘူး။
ေနစရာမရွိတဲ႔၀န္ႀကီးခ်ဳပ္
ဒီလုိေျခလွမ္းျပင္စရွိေသးတဲ့ အခ်ိန္မွာ အစုိးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တရားစီရင္ေရးဆုိတဲ့ ယႏၲရားႀကီးသုံးရပ္စလုံးမွာ ပါ၀င္ၾကသူမွန္သမွ်၊ ျပည္သူေတြ မခံစားရေသးတဲ့ ဒီမုိကေရစီအခြင့္အေရးေတြကုိ အခြင့္ထူးခံယူခြင့္မျပဳဖုိ႔ သတိထားဆင္ျခင္ၾကသင့္တယ္။ အေၾကာင္းတုိက္ဆုိင္လုိ႔ ေခါင္းထဲမွာစြဲေနတဲ့ အေၾကာင္းေလးတစ္ခုကုိ ေျပာျပပါရေစ။ ၾကာေတာ့ၾကာပါၿပီ။ ႏုိင္ငံျခားက သတင္းတစ္ပုဒ္ဖတ္မိခဲ့တာပါ။ အဂၤလန္ႏုိင္ငံက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အက္ဒ၀ပ္ဟိသ္ (Edward Health) ဟာ ေလဘာပါတီက ဟာ႐ိုး၀ီလဆင္ (Harold Wilson)ကုိ ႐ႈံးနိမ့္ၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးက ဆင္းေပးရပါတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္စံအိမ္အမွတ္ ၁၀ ေဒါင္းနင္းလမ္းက ဖယ္ေပးရမယ့္ရက္မွာ ေနစရာအိမ္မရွိလုိ႔ ဖယ္မေပးႏုိင္ဘူးျဖစ္ေနပါတယ္။
သူလုိျဖစ္ၾကရင္ေကာင္းမွာပဲ
အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူ႔မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က လန္ဒန္မွာရွိတဲ့ သူပုိင္အိမ္ခန္းတစ္ခန္းမွာ ေခတၱေနထုိင္ဖုိ႔ေပးခဲ့တာေၾကာင့္ လူပ်ဳိႀကီးျဖစ္တဲ့ မစၥတာဟိသ္ဟာ တစ္ေယာက္တည္းေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အခန္းက ခပ္ေသးေသးဆုိေတာ့ သူပုိင္ပစၥည္းေတြ ထားစရာမရွိလုိ႔ တျခားမိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေတာပုိင္းက စံအိမ္မွာ ပုိ႔ထားရပါတယ္။ အဲဒီသတင္းေလး ဖတ္ခဲ့ရတာၾကာလွၿပီျဖစ္ေပမယ့္ ခုအခ်ိန္ထိ ေခါင္းထဲမွာမွတ္မိေနပါေသးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအားလုံး မစၥတာဟိသ္လုိ ျဖစ္ၾကရင္ေကာင္းမွာပဲလုိ႔ စိတ္ထဲမွာ ေအာက္ေမ့မိပါတယ္။
ဘယ္သူ႔ကုိမွခ်န္မထားဘူး
ႏုိင္ငံေရးသမားေတြကုိသာေျပာၿပီး ခင္ဗ်ားတုိ႔စာနယ္ဇင္းသမားေတြေတာ့ မေျပာေတာ့ဘူးလားလုိ႔ ေမးႏုိင္ပါတယ္။ ေျပာမွာပါ။ အျမင္မေတာ္ရင္ ဘယ္သူ႔ကုိမွ ခ်န္မထားပါ ဘူး။ စာနယ္ဇင္းသမားေတြကုိ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ တုိင္းျပည္က ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံမျဖစ္ေသးပါဘူး။ ျပည္သူေတြထက္ထူးၿပီး ဒီမုိကေရစီအခြင့္အေရးေတြ မယူခ်င္ပါနဲ႔။ ျပည္သူေတြ အားလုံးလြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔ သူတုိ႔ ၀ယ္စီးခ်င္တဲ့ေမာ္ေတာ္ကား ၀ယ္မစီးႏိုင္ေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ ကုိယ္ကအခြင့္ထူး လုိခ်င္တာမ်ဳိး၊ ကား၀ယ္ခြင့္ေပးပါလုိ႔ ေတာင္းဆုိတာမ်ဳိးမလုပ္သင့္ပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြလည္း အတူတူပါပဲ။ အခြင့္ထူးခံ လူတန္းစားမျဖစ္ခ်င္ပါနဲ႔။
ကုိယ္က်ဳိးေရွ႔တန္းတင္လြန္း
ဒီအခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အားလုံးလုပ္ရမွာက ဒီမုိကေရစီပန္းတုိင္ကုိ ျမန္ျမန္ေရာက္ဖုိ႔ ၀ုိင္းႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ျဖစ္တယ္။ တုိင္းျပည္က ဒီမုိကေရစီ မရေသးခင္မွာ ဒီမုိကေရစီရၿပီးမွ လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ေတြကုိ လုပ္တာဟာ ကုိယ္က်ဳိးစီးပြား ေရွ႕တန္းတင္လြန္းရာက်တယ္။ အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားနဲ႔ အပယ္ခံလူတန္းစား ကြဲျပားမႈႀကီးမားလြန္းရာက ျခတြင္းႀကီးအျဖစ္ေရာက္ရွိသြားၿပီး ဖဆပလအဖြဲ႕ႀကီးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီပန္းတုိင္ႀကီးပါ နိဂုံးခ်ဳပ္သြားရတာကုိ မေမ့ၾကဖုိ႔ သတိေပးလိုက္ပါတယ္။
နယ္က စာဖတ္ပရိသတ္မိန္းကေလးေတြနဲ႔ လူငယ္ေလးေတြ ေရာက္လာတဲ့အခါတုိင္း ဒီေမးခြန္းကုိေမးတတ္ၾကတယ္။ စာစုံေအာင္ဖတ္ေလ့ရွိတဲ့ လူငယ္တခ်ဳိ႕ကေတာ့ "ေရႊျပည္ႀကီး ကုိေရာက္ၿပီလားအဘ"လုိ႔ ေမးၾကတယ္။
မွန္ရာကုိသာ ေျပာခ်င္
တစ္ခါက ေလာကပါလတရားနဲ႔ ျပည့္စုံတဲ့ေရႊျပည္ႀကီးကုိ ေရာက္ဖုိ႔မေ၀းေတာ့ပါဘူးလုိ႔ ေရးခဲ့ဖူးတာကုိ ရည္ညႊန္းၿပီး 'ရႊျပည္ႀကီး' ေရာက္ၿပီလားလုိ႔ ေမးတာပါ။ သူတုိ႔ဒီလုိေမးတာဟာ တကယ္သိခ်င္လုိ႔ေမးၾကတာျဖစ္တယ္။ ခနဲ႔ၿပီး၊ ကလိၿပီးေမးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ အသက္အရြယ္ ငယ္ၾကေသးၿပီး အေတြ႕အၾကံဳႏုနယ္ၾကေလေတာ့ ေ၀ဖန္ပုိင္းျခားမႈမွာ အားနည္းၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူတုိ႔ယုံၾကည္ေလးစားမႈရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္အျဖစ္ သေဘာထားၿပီး လာေရာက္ေမးျမန္းၾကတာျဖစ္တယ္။ ဒီလုိလူငယ္ေလးေတြကုိ မွားယြင္းတဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြမေပးခ်င္ဘူး။ အလိမၼာဖက္ၿပီး အဓိပၸာယ္ႏွစ္ခြထြက္တဲ့ ေယာင္၀ါး၀ါးစကားမ်ဳိးလည္း မေျပာခ်င္ဘူး။ မ်က္မွန္စိမ္းတပ္ၿပီး ၾကည့္တဲ့အဆုိးျမင္သက္သက္ စကားေတြေျပာၿပီး သူရဲေကာင္းလည္းမလုပ္ခ်င္ဘူး။ သူတုိ႔ေလးေတြရဲ႕ ယုံၾကည္ေလးစားမႈကုိ တန္ဖုိးထားၿပီး ကုိယ္ျမင္တဲ့အတုိင္း မွန္ရာကုိသာေျပာခ်င္တယ္။
ရပ္ၾကည့္ေနလုိ႔မျဖစ္ဘူး
"ဒီမုိကေရစီမရေသးပါဘူး။ အခုမွဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚကုိ ေျခတစ္လွမ္းခ်မိ႐ုံပဲရွိပါေသးတယ္။ ေရွ႕ဆက္ၿပီး ေျခလွမ္းသြက္သြက္ လွမ္းႏုိင္ဖုိ႔အတြက္ အားလုံး၀ုိင္းၿပီး လမ္းရွင္းတာေတြ၊ ခ်ဳံႏြယ္ပိတ္ေပါင္း ဖယ္ရွားေပးတာေတြ လုပ္ဖုိ႔လုိတယ္။ ကုိယ္နဲ႔မဆုိင္ဘူးဆုိၿပီး ေဘးကရပ္ၾကည့္ေနလုိ႔ေတာ့ မျဖစ္ဘူး"
ႏုိင္ငံတစ္ခုတည္ေဆာက္ရာမွာ တစ္တုိင္းတစ္ျပည္လုံး တက္တက္ၾကြၾကြနဲ႔ ၀ုိင္း၀န္းလုပ္ေဆာင္ၾကဖို႔လုိတယ္။ ျပည္သူလူထုမပါ၀င္ရင္ ဘယ္စနစ္မွ မေအာင္ျမင္ဘူးဆုိတာ ႏွစ္ ၅၀ သမုိင္းေၾကာင္းက သက္ေသျပၿပီးျဖစ္တယ္။ အရင္ကေတာ့ ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္စနစ္တုိ႔၊ အာဏာရွင္စနစ္တုိ႔ဆုိတာေတြကုိ ျပည္သူကလက္မခံတဲ့အတြက္ ပူးေပါင္းပါ၀င္မႈမျပဳဘဲေနခဲ့လုိ႔ အဲဒီစနစ္ေတြမေအာင္ခဲ့ဘူး။
ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့မ်က္လုံးမ်ား
အခုေတာ့ ဒီမုိကေရစီစနစ္ကုိ သြားမယ္လုိ႔ အတိအလင္းေျပာဆုိထားတာေၾကာင့္ ျပည္သူလူထုက ရင္ထဲမွာသေဘာက်ႏွစ္ၿခိဳက္ေနၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏွစ္ ၅၀ အေတြ႕အၾကံဳကရွိေနေလေတာ့ သံသယစိတ္ကုိ ေဖ်ာက္လုိ႔မရေသးဘူး။ ေစာင့္ၾကည့္အကဲခတ္ခ်င္ေသးတယ္။ အဲဒီလုိ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ မ်က္လုံးေတြေအာက္မွာ ေျခလွမ္းမွန္မွန္ ေလွ်ာက္လွမ္းႏုိင္ဖုိ႔၊ အထူးသတိထားဖုိ႔လုိတယ္။ ေခတ္အဆက္ဆက္ အေတြ႔အၾကံဳမ်ားအရ အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားနဲ႔ အပယ္ခံလူတန္းစားဆုိၿပီး ကြဲျပားျခားနားမႈရွိေနရင္ ဘယ္နည္းနဲ႔မွ ဒီမုိကေရစီပန္းတုိင္ကုိ မေရာက္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ ေထာက္ျပခ်င္တယ္။
ျပည္တြင္းစစ္နဲ႔ ျခစားမႈ
၁၉၄၈ က ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ၾကားမွာ ဒီမုိကေရစနစ္က်င့္သုံးတဲ့ အစိုးရေပၚေပါက္ခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ရည္မွန္းတဲ့အတုိင္း ဒီမုိကေရစီပန္းတုိင္ကုိ မေရာက္ခဲ့ဘဲ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းပြဲျဖစ္ၿပီး အဆုံးသတ္သြားခဲ့တယ္။ ဘာ့ေၾကာင့္ဒီမုိကေရစီစနစ္ မေအာင္ျမင္ခဲ့သလဲဆုိေတာ့ အဓိကအခ်က္ႀကီးႏွစ္ခ်က္ေၾကာင့္လုိ႔ ယူဆတယ္။ ပထမအခ်က္က တစ္ျပည္လုံးအႏွံ႔ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီးတုိက္ခိုက္ေနရတာျဖစ္တယ္။ ဒုတိယအခ်က္ကေတာ့ အာဏာရဖဆပလအဖြဲ႕ႀကီးအတြင္း အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြ တစ္ေန႔တျခား ႀကီးထြားသထက္ႀကီးထြားလာၿပီး သူတစ္လူငါတစ္မင္းနဲ႔ ထိန္းမႏုိင္သိမ္းမရအေျခအေနထိ ဆုိက္ေရာက္သြားတာျဖစ္တယ္။
ျခတြင္းႀကီးတစ္ခု
အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈက ဘယ္ေလာက္အထိ ဆုိး၀ါးသလဲဆုိရင္ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒ျဖစ္တဲ့ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုကုိယ္တုိင္က "ဖဆပလအဖြဲ႕ႀကီးဟာ ျခတြင္းႀကီးတစ္ခုလုိျဖစ္ေနၿပီ။ ထင္း႐ွဴးေသတၱာတစ္လုံး ပစ္ခ်လုိက္ရင္ ျခေတြ ၀ုိင္းစားၾကလုိ႔ မ်က္စိတစ္မွိတ္အတြင္းမွာ ျမင္ကြင္းက ေပ်ာက္ကြယ္သြားသလုိ အေျခအေနမ်ဳိးထိ ဆုိက္ေရာက္ေနၿပီ"လုိ႔ ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားရတဲ့အထိ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီလုိေျပာၿပီးတဲ့ေနာက္ ဦးႏုဟာ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ဘ၀က အနားယူၿပီး ဖဆပလျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးကုိ ေဇာက္ခ်လုပ္ဖုိ႔ ဖဆပလဥကၠ႒တာ၀န္တစ္ခုတည္း ထမ္းေဆာင္ခဲ့တယ္။ ဒုတိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးဘေဆြကုိ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ တာ၀န္လႊဲေပးခဲ့တယ္။
စသုံးလုံးဘုတ္အဖြဲ႔ႀကီးဖြဲ႔
အဲဒီေနာက္ ဦးခ်မ္းသာကုိ ဥကၠ႒ေနရာမွာ တာ၀န္ေပးၿပီး အထူးစုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕(စစစ)ဆုိတဲ့ ဘုတ္အဖြဲ႕ကုိ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တယ္။ စီးပြားေရးမသမာမႈေတြနဲ႔ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြကုိခ်ည္း ကုိင္တြယ္စစ္ေဆးဖုိ႔ အထူးတာ၀န္ေပးခဲ့တယ္။ အစုိးရဌာနဆုိင္ရာ ၀န္ထမ္းႀကီးငယ္မ်ားအၾကား လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကိစၥေတြ ေဖာ္ထုတ္စစ္ေဆးၿပီး ေထာင္ခ်အျပစ္ေပးခဲ့တာေတြ ရွိတန္သေလာက္ရွိခဲ့ေပမယ့္ ျခတြင္းႀကီးကေတာ့ ရွိျမဲရွိေနဆဲျဖစ္တယ္။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈေတြလည္း ရွိေနတာပါပဲ။ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ျခစားမႈကိစၥေတြက ၀န္ထမ္းအဖြဲ႕အစည္းေတြၾကားမွာ စတင္သေႏၶတည္ခဲ့တာမဟုတ္ဘဲ ဖဆပလအစုိးရ အဖြဲ႕ႀကီးရဲ႕ ထိပ္ဆုံးေနရာေတြမွာစတင္ သေႏၶတည္ခဲ့တာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။
လုိင္စင္ေခတ္
အဲဒီေခတ္က ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္တဲ့ပုဂၢလိက စီးပြားေရးစနစ္ဆုိေပမယ့္ တုိင္းျပည္ထူေထာင္စအခ်ိန္ ျဖစ္တာေၾကာင့္ သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္လုပ္ငန္းေတြကုိ အစုိးရက ႀကီးၾကပ္ထားၿပီး လုိင္စင္ရသူမ်ားကုိသာ သြင္းခြင့္ထုတ္ခြင့္ေပးခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာျခစားမႈေတြ စတင္သေႏၶတည္ခဲ့တယ္။ ဖဆပလ၀န္ႀကီးေတြက သူတုိ႔ကုိ ရန္ပုံေငြဆုိၿပီး ပံ့ပုိးေငြမ်ားမ်ားေပးတဲ့ ျမန္မာကုန္သည္ေတြနဲ႔ သူတုိ႔နဲ႔နီးစပ္သူေတြကုိ လုိင္စင္ခ်ေပးခဲ့တယ္။ အဲဒီလူေတြအမ်ားစုက တကယ္အေရာင္းအ၀ယ္ လုပ္ၾကတာမဟုတ္ဘဲ၊ လုိင္စင္ေလွ်ာက္ခြင့္မျပဳတဲ့ တ႐ုတ္နဲ႔ကုလားကုမၸဏီႀကီးေတြလက္ထဲ လုိင္စင္ကုိ လက္လႊဲေရာင္းခ်လုိက္ၾကတယ္။
အခြင့္ထူးခံနဲ႔အပယ္ခံ
အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး အခြင့္ထူးခံ (လုိင္စင္ရ)လူတန္းစားနဲ႔ အပယ္ခံလူတန္းစားဆုိၿပီး ကုန္သည္ေလာကမွာ ေပၚေပါက္လာတယ္။ အပယ္ခံလူတန္းစားေတြကလည္း သူတုိ႔စီးပြားေရးလုပ္ႏိုင္ဖုိ႔အတြက္ ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ အစုိးရစက္ယႏၲရားႀကီးအတြင္း ထုိးေဖာက္၀င္ေရာက္ၿပီး အခြင့္အေရးရေအာင္ လုပ္ၾကတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ပဲ ျခတြင္းႀကီးဟာ ျပန္႔သထက္ျပန္႔၊ က်ယ္သထက္က်ယ္လာၿပီး ႏွိမ္နင္းလုိ႔မႏုိင္တဲ့ အေျခအေနထိေရာက္သြားတယ္။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ ဖဆပလအစိုးရႀကီးနဲ႔အတူ ဒီမုိကေရစီပန္းတုိင္ပါ လုံး၀ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့ရတယ္။
ေလမဟုတ္ အလုပ္နဲ႔ျပ
အခုအစုိးရသစ္က ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚ ေျခလွမ္းစတင္ခ်တဲ့အခ်ိန္မွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈအားလုံးရဲ႕ အရင္းအျမစ္ျဖစ္တဲ့ အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားနဲ႔ အပယ္ခံလူတန္းစားဆုိၿပီး ကြဲျပားျခားနားမႈကုိ အထူးသတိထား ေရွာင္ၾကဥ္ဖုိ႔လုိတယ္လုိ႔ အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြအားလုံးနဲ႔ ကမၻာတစ္ခုလုံးက ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ သံသယမ်က္လုံးေတြကုိ ဖယ္ရွားႏိုင္ဖုိ႔အတြက္ တာ၀န္ရွိသူေတြအားလုံး "ေလမဟုတ္အလုပ္နဲ႔ သက္ေသျပ"ဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္မွာ ဒီမုိကေရစီမရေသးပါဘူး။ ျပည္သူေတြအားလုံး ဒီမုိကေရစီအခြင့္အေရးေတြကုိ ပီပီျပင္ျပင္မခံစားရေသးပါဘူး။
ေနစရာမရွိတဲ႔၀န္ႀကီးခ်ဳပ္
ဒီလုိေျခလွမ္းျပင္စရွိေသးတဲ့ အခ်ိန္မွာ အစုိးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တရားစီရင္ေရးဆုိတဲ့ ယႏၲရားႀကီးသုံးရပ္စလုံးမွာ ပါ၀င္ၾကသူမွန္သမွ်၊ ျပည္သူေတြ မခံစားရေသးတဲ့ ဒီမုိကေရစီအခြင့္အေရးေတြကုိ အခြင့္ထူးခံယူခြင့္မျပဳဖုိ႔ သတိထားဆင္ျခင္ၾကသင့္တယ္။ အေၾကာင္းတုိက္ဆုိင္လုိ႔ ေခါင္းထဲမွာစြဲေနတဲ့ အေၾကာင္းေလးတစ္ခုကုိ ေျပာျပပါရေစ။ ၾကာေတာ့ၾကာပါၿပီ။ ႏုိင္ငံျခားက သတင္းတစ္ပုဒ္ဖတ္မိခဲ့တာပါ။ အဂၤလန္ႏုိင္ငံက ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ အက္ဒ၀ပ္ဟိသ္ (Edward Health) ဟာ ေလဘာပါတီက ဟာ႐ိုး၀ီလဆင္ (Harold Wilson)ကုိ ႐ႈံးနိမ့္ၿပီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ရာထူးက ဆင္းေပးရပါတယ္။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္စံအိမ္အမွတ္ ၁၀ ေဒါင္းနင္းလမ္းက ဖယ္ေပးရမယ့္ရက္မွာ ေနစရာအိမ္မရွိလုိ႔ ဖယ္မေပးႏုိင္ဘူးျဖစ္ေနပါတယ္။
သူလုိျဖစ္ၾကရင္ေကာင္းမွာပဲ
အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူ႔မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က လန္ဒန္မွာရွိတဲ့ သူပုိင္အိမ္ခန္းတစ္ခန္းမွာ ေခတၱေနထုိင္ဖုိ႔ေပးခဲ့တာေၾကာင့္ လူပ်ဳိႀကီးျဖစ္တဲ့ မစၥတာဟိသ္ဟာ တစ္ေယာက္တည္းေျပာင္းေရႊ႕ေနထုိင္ခဲ့ပါတယ္။ အခန္းက ခပ္ေသးေသးဆုိေတာ့ သူပုိင္ပစၥည္းေတြ ထားစရာမရွိလုိ႔ တျခားမိတ္ေဆြတစ္ေယာက္ရဲ႕ ေတာပုိင္းက စံအိမ္မွာ ပုိ႔ထားရပါတယ္။ အဲဒီသတင္းေလး ဖတ္ခဲ့ရတာၾကာလွၿပီျဖစ္ေပမယ့္ ခုအခ်ိန္ထိ ေခါင္းထဲမွာမွတ္မိေနပါေသးတယ္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြအားလုံး မစၥတာဟိသ္လုိ ျဖစ္ၾကရင္ေကာင္းမွာပဲလုိ႔ စိတ္ထဲမွာ ေအာက္ေမ့မိပါတယ္။
ဘယ္သူ႔ကုိမွခ်န္မထားဘူး
ႏုိင္ငံေရးသမားေတြကုိသာေျပာၿပီး ခင္ဗ်ားတုိ႔စာနယ္ဇင္းသမားေတြေတာ့ မေျပာေတာ့ဘူးလားလုိ႔ ေမးႏုိင္ပါတယ္။ ေျပာမွာပါ။ အျမင္မေတာ္ရင္ ဘယ္သူ႔ကုိမွ ခ်န္မထားပါ ဘူး။ စာနယ္ဇင္းသမားေတြကုိ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ တုိင္းျပည္က ဒီမုိကေရစီႏုိင္ငံမျဖစ္ေသးပါဘူး။ ျပည္သူေတြထက္ထူးၿပီး ဒီမုိကေရစီအခြင့္အေရးေတြ မယူခ်င္ပါနဲ႔။ ျပည္သူေတြ အားလုံးလြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔ သူတုိ႔ ၀ယ္စီးခ်င္တဲ့ေမာ္ေတာ္ကား ၀ယ္မစီးႏိုင္ေသးတဲ့အခ်ိန္မွာ ကုိယ္ကအခြင့္ထူး လုိခ်င္တာမ်ဳိး၊ ကား၀ယ္ခြင့္ေပးပါလုိ႔ ေတာင္းဆုိတာမ်ဳိးမလုပ္သင့္ပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြလည္း အတူတူပါပဲ။ အခြင့္ထူးခံ လူတန္းစားမျဖစ္ခ်င္ပါနဲ႔။
ကုိယ္က်ဳိးေရွ႔တန္းတင္လြန္း
ဒီအခ်ိန္မွာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အားလုံးလုပ္ရမွာက ဒီမုိကေရစီပန္းတုိင္ကုိ ျမန္ျမန္ေရာက္ဖုိ႔ ၀ုိင္းႀကိဳးစားၾကဖုိ႔ျဖစ္တယ္။ တုိင္းျပည္က ဒီမုိကေရစီ မရေသးခင္မွာ ဒီမုိကေရစီရၿပီးမွ လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ေတြကုိ လုပ္တာဟာ ကုိယ္က်ဳိးစီးပြား ေရွ႕တန္းတင္လြန္းရာက်တယ္။ အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားနဲ႔ အပယ္ခံလူတန္းစား ကြဲျပားမႈႀကီးမားလြန္းရာက ျခတြင္းႀကီးအျဖစ္ေရာက္ရွိသြားၿပီး ဖဆပလအဖြဲ႕ႀကီးနဲ႔ ဒီမုိကေရစီပန္းတုိင္ႀကီးပါ နိဂုံးခ်ဳပ္သြားရတာကုိ မေမ့ၾကဖုိ႔ သတိေပးလိုက္ပါတယ္။
မက္ခ႐ုိစီးပြား အေျပာင္းအလဲႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအေရြ႕
ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ျဖစ္ေပၚေန ေသာ စီးပြားေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးဆုိင္ရာ ျပႆနာ အရင္းအျမစ္မ်ားကုိ ေျဖရွင္း ႏုိင္ရန္ အစုိးရအဖဲြ႕က ဦးေဆာင္ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ပညာရွင္မ်ား၊ ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးမ်ား ပါ၀င္ေဆြးေႏြးသည့္ ႏုိင္ငံေတာ္၏ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိး တက္မႈ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ဆုိင္ရာ အမ်ဳိးသားအဆင့္ အလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပဲြကုိ ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္ေန႔မွ ၂၁ ရက္ေန႔ ထိ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။
အဆုိပါအလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပဲြတြင္ စာတမ္းရွင္မ်ားက မက္ခ႐ုိစီးပြားေရး ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ၊ ႏိုင္ငံေတာ္၏ စီးပြားေရး အေျခခံမ်ား၊ ၀န္ေဆာင္မႈႏွင့္ အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား၊ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အခြင့္အလမ္းမ်ား၊ ဘ႑ာေရးႏွင့္ ေငြေၾကးမူ၀ါဒမ်ားဆုိင္ရာ ေခါင္းစဥ္မ်ား ေအာက္တြင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး စာတမ္း၂၅ေစာင္ ဖတ္ၾကားခဲ့ၾကသည္။
ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ အစုိးရ ႏွင့္လုပ္ငန္းရွင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ လုပ္သာကုိင္သာ ရွိေသာ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္လာရန္ လိုလားလ်က္ရွိၿပီး ယင္းအေျခအေနမွ တစ္ဆင့္ အေျခခံလူတန္းစား ႏွင့္ လူလတ္တန္းစားမ်ား ဆီသုိ႔ သင့္တင့္မွ်တေသာ ေငြေၾကးစီး၀င္မႈ၊ အလုပ္အကုိင္ေနရာ ဖန္တီးေပးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကသည္။ ထုိ႔ျပင္ ပညာရွင္မ်ား၏ အဆုိ အရ ျမန္မာျပည္၏ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ ဘ႑ာေရးႏွင့္ ေငြေရးေၾကးေရး က႑မွာ အေရးပါဆံုး အေနအထား ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရပါသည္။ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲထားေသာ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈမူ၀ါဒမ်ားသည္ မျပဳျပင္ မေျပာင္းလဲထားေသာ ဘ႑ာေရးႏွင့္ ေငြေရးေၾကးေရး က႑ႏွင့္ ရင္ဆုိင္ရပါက အက်ဳိးအာနိသင္ နည္းပါးသြားေစသည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ ျပပါသည္။
အစုိးရႏွင့္ လုပ္ငန္းရွင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ လုပ္သာကုိင္သာရွိေသာ အေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္လာရန္ လိုလားလ်က္ရွိၿပီး ယင္းအေျခအေနမွ တစ္ဆင့္ အေျခခံလူတန္းစားႏွင့္ လူလတ္တန္းစားမ်ားဆီသုိ႔ သင့္တင့္ မွ်တေသာ ေငြေၾကးစီး၀င္မႈ၊ အလုပ္အကုိင္ ေနရာဖန္တီးေပးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထား . . .
ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မူ၀ါဒမ်ားမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲၿပီး လွ်င္ရလဒ္ကုိ အခ်ိန္တုိအတြင္း ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ေသာ္လည္း အတြင္းက်က် လႈိက္စားေနႏုိင္ေသာ ဘ႑ာေရးႏွင့္ ေငြေရးေၾကးေရး က႑ႏွင့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦ က႑သည္ မက္ခ႐ုိ စီးပြားေရးပတ္၀န္းက်င္အတြက္ ထပ္မံ၍ အမွားမခံႏုိင္သည့္ အေျခအေနျဖစ္ ေပၚေနေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက သံုးသပ္ပါသည္။
ယခုအခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ ေဒၚလာေစ်း အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံျခားေငြ ေစ်းႏႈန္းမ်ား ဆက္တုိက္က်ဆင္းမႈ ဒဏ္ကုိလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ႏုိင္ငံျခားေငြျဖင့္ ၀င္ေငြရရွိသူမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္မိသားစု၀င္မ်ား၏ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိမႈ မ်ားေၾကာင့္ ႏုိင္ငံ၏ ဘ႑ာေရးႏွင့္ ေငြေရးေၾကးေရး က႑ကုိ လူအမ်ား အာ႐ုံစုိက္လာၿပီး အားနည္းခ်က္မ်ား ကုိ အဆက္မျပတ္ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပ လာၾကသည္။ လက္ရွိ အစုိးရကလည္း မက္ခ႐ုိစီးပြားေရး ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏုိင္ရန္ အားထုတ္လာသည္။
လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အစဥ္အဆက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ဘ႑ာေရး ရ-သံုးေငြလုိေငြျပမႈ၊ အစုိးရ၏ ႏုိင္ငံျခားေငြ အရ-အသံုး လုိေငြျပမႈတုိ႔ကုိ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ရန္ လုိအပ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ အမ်ားျပည္သူတုိ႔ ေခတ္အဆက္ဆက္ ၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြ မႈ၊ စားသံုးသူေစ်းႏႈန္း ဆညႊန္းကိန္း ျမင့္မားမႈ၊ ျပည္တြင္းကုန္ေစ်းႏႈန္း ႀကီးျမင့္မႈစသည့္ ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ေခတ္သစ္ျပႆနာ တစ္ရပ္ျဖစ္လာေသာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ေငြလဲႏႈန္း က်ဆင္းလာမႈတုိ႔၏ ႐ုိက္ခတ္မႈတုိ႔ကုိ ေျဖရွင္းႏုိင္ရန္ လုိအပ္သလုိ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ၏ ဘ႑ာေရး၊ ေငြေရးေၾကးေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈစသည့္ က႑မ်ား၏ အားနည္းခ်က္မ်ားကုိ အသံုးခ်ၿပီး ၀င္ေရာက္လာေသာ ျပည္တြင္းျပည္ပမွ စီးပြားေရးမသမာမႈ မ်ားႏွင့္ လက္၀ါးႀကီးအုပ္မႈမ်ားကုိ ကာကြယ္ႏုိင္ရန္ လုိအပ္ေနေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ရွင္းျပပါသည္။
ပညာရွင္အခ်ဳိ႕၏ အဆုိအရ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ယခင္ကာလမ်ားတြင္ စီးပြားေရးပတ္၀န္းက်င္ တည္ၿငိမ္မႈ အေနအထားကုိ ပ်က္ျပားေစသည့္ မူ၀ါဒမ်ားကုိ ခ်မွတ္မိခဲ့ေၾကာင္း၊ အခ်ဳိ႕မူ၀ါဒမ်ားမွာ ထုိစဥ္အခါက ေနာက္ဆံုး နည္းလမ္းတစ္ရပ္အျဖစ္ ခ်မွတ္ခဲ့ရသည္ဟု ယူဆႏုိင္ေသာ္လည္း ေဆးခါးႀကီး တုိက္ေကြၽးသလုိ ျဖစ္ခဲ့ရေၾကာင္း သိရပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ဘ႑ာေရးလုိေငြျပမႈကုိ ေငြေၾကးမ်ားထပ္မံ ႐ုိက္ထုတ္ၿပီး ေျဖရွင္းေသာ နည္း လမ္းကုိ မၾကာခဏအသံုးျပဳခဲ့ၿပီး ဗဟုိဘဏ္ႏွင့္ ပုဂၢလိကဘဏ္အခ်ဳိ႕ ထံမွလည္း ေငြေၾကးေခ်းယူမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ေနာက္ဆက္တဲြ ဆုိးက်ဳိးအျဖစ္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ၊ စားသံုးသူ ေစ်းႏႈန္းဆညႊန္းကိန္း ျမင့္တက္မႈ၊ ေငြေၾကး၏၀ယ္ႏုိင္စြမ္းအားက်ဆင္း မႈမ်ားျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထုိ႔အတူအစုိးရ ၏ ႏုိင္ငံျခားေငြအရ-အသုံးလုိေငြျပ မႈကုိေျဖရွင္းႏုိင္ရန္ ပုဂၢလိက ကုန္ သြယ္ေရးေငြထဲမွ ယူေဆာင္အသံုးျပဳ ခဲ့ၿပီးထုိကဲ့သုိ႔ျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္ ကုန္သြယ္ ေရးကုိလုိင္စင္စနစ္ျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့သလုိ ႏုိင္ငံျခားေငြႏွင့္လဲ လွယ္သံုးစဲြႏုိင္သည့္ ၾကားခံေငြ(အက္ဖ္ အီးစီ)မ်ား ႐ုိက္ႏွိပ္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။
အစုိးရ၏ ဘ႑ာေရးလုိေငြျပမႈမွာ ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚေနဆဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း ကုန္သြယ္ေရး က႑တြင္မူ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕၊ ေက်ာက္စိမ္းကဲ့ သုိ႔ ပုိ႔ကုန္တင္ပုိ႔မႈ ျမင့္တက္လာျခင္းေၾကာင့္ ၂၀၀၄-၂၀၀၅ ဘ႑ာေရး ႏွစ္မွစတင္ကာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေထာင္ဂဏန္းအထိ ပုိေငြရရွိလာခဲ့သည္။ အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း ပုဂၢလိက ကုန္သြယ္ေရးကုိ လုိင္စင္စနစ္ျဖင့္ ဆက္လက္ ထိန္းခ်ဳပ္ထား ဆဲျဖစ္ၿပီး ပုိ႔ကုန္ရေငြႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေငြ ျဖင့္ရရွိေသာ အလုပ္အကုိင္၀င္ေငြ ျဖင့္သာ သြင္းကုန္တင္သြင္းႏုိင္သည့္ စည္းမ်ဥ္းသတ္မွတ္ထားဆဲ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လက္ရွိ က်ပ္ေငြေၾကးလည္ပတ္မႈ ပမာဏကုိ သတင္း ထုတ္ျပန္မႈမရွိေသာေၾကာင့္ အတိအက် သိရျခင္းမရွိေသာ္လည္း ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ က်ပ္သန္း ၁၆၀၀၀ ရွိရာမွ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ က်ပ္သန္း ၁၁၀၈၀၀၀ ျဖစ္လာေၾကာင္း သိရပါသည္။ အဆုိပါ ပမာဏမွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကထက္ အဆ ၇၀ နီးပါး ျမင့္တက္လာျခင္း ျဖစ္ၿပီး ယခုအခ်ိန္ထိဆုိပါက လည္ပတ္ေငြပမာဏမွာ အဆေပါင္းမ်ား စြာ ျမင့္တက္လာႏုိင္ေၾကာင္းႏွင့္ စားသံုးသူေစ်းႏႈန္း ညႊန္းကိန္းမွာလည္း အလားတူ လုိက္ပါျမင့္တက္လာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ား၏ တြက္ခ်က္မႈမ်ားအရ သိရပါသည္။
ႏုိင္ငံျခားေငြေၾကး အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ယခုအခ်ိန္ထိ တရား၀င္ ကုိင္ေဆာင္သံုးစဲြခြင့္ မေပးေသးဘဲ တရား၀င္ေငြလဲႏႈန္းမွာ ၆ က်ပ္ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ထုတ္ေ၀သည့္ ၾကားခံေငြေၾကး(အက္ဖ္အီး စီ)ကုိလည္း ဆက္လက္ အသိအမွတ္ ျပဳထားဆဲျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ျပင္ ကုန္သြယ္ေရး လုပ္ကုိင္လုိသူမ်ားအေန ျဖင့္ ႏုိင္ငံပုိင္ဘဏ္မ်ားမွာသာ ႏုိင္ငံျခားေငြစာရင္း ဖြင့္လွစ္ခြင့္ရၿပီး ပုိ႔ကုန္ သြင္းကုန္မ်ားကုိလည္း အစုိးရက လိုင္စင္စနစ္ျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ျပည္တြင္းႏုိင္ငံျခားေငြ ေၾကးေစ်းကြက္တြင္ အစုိးရမွ တရား၀င္သတ္မွတ္ႏႈန္း၊ ျပင္ပေစ်းကြက္ေစ်း ႏႈန္း၊ ပုိ႔ကုန္ရေငြေစ်းႏႈန္း၊ အက္ဖ္အီးစီေစ်းႏႈန္းကဲ့သုိ႔ ေစ်းႏႈန္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ေပၚေနၿပီး တည္ၿငိမ္မႈနည္းပါးေသာၾကာင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား တြက္ဆရခက္ခဲေသာ အေျခအေနမ်ား ျဖစ္ေပၚေနပါသည္။
လက္ရွိအစုိးရ အဖြဲ႕အေနျဖင့္ အထက္ပါ အေျခအေနမ်ားကုိ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲရန္ ႀကိဳးပမ္းေနသည္ဟု ယူဆပါသည္။ ႏုိင္ငံ၏တရား၀င္ ေငြလဲႏႈန္းကုိ ျပင္ဆင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္း၊ ထုိသုိ႔ေဆာင္ရြက္ပါက အက္ဖ္အီးစီကုိ ႐ုပ္သိမ္းမည္ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံျခား ေငြတရား၀င္ ကုိင္ေဆာင္ႏုိင္ဖြယ္ရွိျခင္း၊ ပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္း အခ်ဳိ႕အတြက္ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ ပယ္ဖ်က္ေပးျခင္း၊ ႏုိင္ငံျခားေငြျဖင့္ ၀င္ေငြရရွိသူမ်ား၏ ၀င္ေငြခြန္ကုိ ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းသို႔ ေလွ်ာ့ေပါ့ သတ္မွတ္ေပးျခင္း၊ လက္ခစားအပ္ ကုန္စနစ္လုပ္ငန္းမ်ားမွ ေပးေဆာင္ရေသာ ၀င္ေငြခြန္ကုိ ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းသို႔ ေလွ်ာ့ခ်ေပးျခင္း စသည့္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိၿပီး အမ်ဳိးသားအဆင့္ စီးပြားေရး အလုပ္႐ုံေဆြး ေႏြးပဲြမ်ားမွ တစ္ဆင့္ထိေရာက္ ေကာင္းမြန္ေသာ မူ၀ါဒမ်ား ထပ္မံခ်မွတ္ႏုိင္ရန္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ အမ်ား ျပည္သူတုိ႔က ေမွ်ာ္လင့္လ်က္ ရွိပါသည္။
အဆုိပါေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ျပည့္၀ေစရန္ အစုိးရ၏ ဘ႑ာေရး အေျခအေနႏွင့္ စီမံခန္႔ခဲြမႈ အရည္အခ်င္းက အဓိကက်ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ထင္ျမင္ယူဆပါသည္။ အစုိးရဘဏၰာေရး လုိေငြျပမႈ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ေသာ အေၾကာင္းအရင္း မ်ားထဲမွ အဓိက အခ်က္တစ္ခုျဖစ္ေသာ အ႐ႈံးေပၚေနသည့္ ႏုိင္ငံပုိင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အမ်ားစုကုိ ပုဂၢလိကပုိင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ပုဂၢလိက ေငြေၾကးမ်ားစြာ ဘ႑ာ တုိက္ထဲစီး၀င္ခဲ့သည္။ ထုိ႔အတူ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ေလလံပစ္ျခင္း၊ ဒဏ္ေၾကးျဖင့္ လုိင္စင္မဲ့ယာဥ္မ်ားကုိ လုိင္စင္ေပးျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ အစုိးရ၀င္ေငြမ်ားစြာ ရရွိခဲ့ၿပီး တယ္လီဖုန္း မ်ဳိးစံုခ်ထားေပးမႈျဖင့္လည္း လူလတ္တန္းစားမ်ား ႏွင့္ အေျခခံ လူတန္းစားအခ်ဳိ႕ထံမွ ေငြေၾကးမ်ားကုိ သဲ့ယူခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ အခြန္ေကာက္ခံမႈစနစ္တြင္ လူနည္းစုထံမွမ်ားမ်ား ေကာက္သည့္စနစ္အစား လူအမ်ားထံမွ နည္းနည္းေကာက္မည့္ စနစ္ကုိ ဦးတည္ေဆာင္ရြက္ေနသည္ ဟု ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိမႈမ်ားေၾကာင့္ ယခုရရွိေနသည့္ အခြန္ႏႈန္း(ယခုဂ်ီ ဒီပီ၏ သံုးရာခုိင္ႏႈန္း ၀န္းက်င္သာ အခြန္ရရွိသည္ဟု အစုိးရ၏ထုတ္ျပန္ ခ်က္မ်ားတြင္ေဖာ္ျပ) ထက္ ပုိမုိရရွိလာႏုိင္သည္။ အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း အစုိးရအေနျဖင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ႏွင့္ ေက်ာက္စိမ္းကဲ့သုိ႔ ထုတ္ကုန္မ်ား ေရာင္းခ်မႈမွ ႏုိင္ငံျခားေငြမ်ားရရွိလ်က္ ရွိေနရာ ႏုိင္ငံျခားေငြျပတ္လပ္မႈမရွိကဲ့ သုိ႔ အစုိးရ၏ ဘဏၰာေရး လုိေငြေလွ်ာ့ခ် ေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳ လ်က္ရွိေနသည္။
အစုိးရအေနျဖင့္ လတ္တေလာ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈဆုိင္ရာ ျပႆနာမ်ားကုိ ေျဖရွင္းႏုိင္ရန္ အေရးႀကီးသကဲ့သုိ႔ ေရရွည္ကာလ အေနအထားတြင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဆက္လက္ တုိးတက္ေစရန္ ႀကိဳတင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ဆုိပါသည္။ ေရရွည္ကာလအတြက္ ႏုိင္ငံျခားပုိ႔ကုန္ ျမႇင့္တင္ျခင္းနည္းလမ္း ႏွင့္တံခါးဖြင့္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး စနစ္ျဖင့္သာ အစုိးရ ရ-သံုးေငြ ဘ႑ာေရး ရွင္းတမ္းႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေငြ ရ-သုံးေငြ စာရင္းရွင္းတမ္းကုိ တုိးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ယူဆပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဘ႑ာေရး၊ ေငြေၾကးႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရး ျဖစ္စဥ္အခ်ဳိ႕
ကုိလုိနီေခတ္ - ကုိလုိနီေခတ္ကာလအတြင္း ျမန္မာေငြေၾကးကုိ အိႏၵိယ႐ူပီးေငြႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားၿပီး ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ နည္းပါးခဲ့သည္။ ကုိလုိနီေခတ္အတြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ မထိခုိက္ေစႏုိင္ေသာ လြတ္လပ္သည့္ ေစ်းကြက္စနစ္ထားရွိၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ အေျခခံအေဆာက္အဦတည္ ေဆာက္ထိန္းသိမ္းေရး စသည့္လုပ္ငန္းမ်ားကုိ အစုိးရက တာ၀န္ယူထားသည္။ စုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မႈ၊ ပုိ႔ကုန္တင္ပုိ႔မႈ ျမင့္မားျခင္းေၾကာင့္ ၀င္ေငြျမင့္မားခဲ့ၿပီး ၀င္ေငြႏွင့္သံုးစြဲေငြ ထိန္းညႇိႏုိင္သည့္ အတြက္ ဘတ္ဂ်က္ပုိေငြျပ၊ အခြန္အမ်ဳိးမ်ဳိး ေကာက္ခံခဲ့ၿပီး ပုိ႔ကုန္သြင္းကုန္မ်ားမွ အေကာက္ခြန္မ်ားစြာရ။ ကုိလုိနီ ျမန္မာအစုိးရမွာ ဘတ္ဂ်က္ပုိေငြျပသျဖင့္ နယူးေဒလီရွိ ဗဟုိအစုိးရသုိ႔ လႊဲေျပာင္းေပး၊ ၁၉၃၇ ေနာက္ပုိ္င္း ျမန္မာျပည္ သီးျခား ကုိလုိနီျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပုိင္းရရွိေသာ ဘတ္ဂ်က္ပုိေငြမ်ားကုိလည္း ေပးရန္ရွိ အေၾကြးမ်ားအတြက္ အိႏၵိယျပည္သုိ႔ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္။
ပါလီမန္ေခတ္ - ႏုိင္ငံ၏ ဘ႑ာေရးစနစ္ အေျခခံကုိ ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ စုိက္ပ်ဳိးေရး ထြက္ကုန္မ်ား ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ဘုတ္အဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္း။ ကမၻာ့ေပါက္ေစ်းထက္ ဆန္ေစ်းႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်သတ္မွတ္၍ ေတာင္သူမ်ားထံမွ ၀ယ္ယူ။ ကြာဟခ်က္အျမတ္မွာ အစုိးရအေျခခံ၀င္ေငြျဖစ္လာ။ လယ္သမားမ်ား ေစ်းႏႈန္းႏွင့္ အျမတ္မက္လံုးမရွိမႈေၾကာင့္ စုိက္ပ်ဳိးမႈေလ်ာ့က်၊ ဆန္စပါးတင္ပုိ႔မႈႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေငြ ရရွိမႈက်ဆင္းလာ။ အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း လယ္ယာ ေခတ္မီေစေရးႏွင့္ လူမႈစီးပြား တုိးတက္ေစေရး စီမံကိန္းခ်။ ပုိ႔ကုန္၀င္ေငြက သြင္းကုန္၀ယ္လုိအားကုိ လုိက္မမီျခင္းေၾကာင့္ ကုန္သြယ္ေရး လုိေငြျပႆနာ စတင္ျဖစ္ေပၚ။ အစုိးရက နည္းႏွစ္နည္းက်င့္သံုးလာ။ ပထမနည္းမွာ ႏုိင္ငံျခားေငြ လက္၀ယ္ရွိ ကာလမ်ားတြင္ သြင္းကုန္လုိင္စင္ လြတ္လပ္စြာ ေပးၿပီး ဒုတိယနည္းမွာ ႏုိင္ငံျခားေငြ ေလ်ာ့နည္းခ်ိန္တြင္ သြင္းကုန္လုိင္စင္မွတစ္ဆင့္ အမ်ဳိးအစားကန္႔သတ္။ ကုန္သြယ္ေရးလုိေငြ က်ဆင္းေနခ်ိန္ အေတာအတြင္း ႏုိင္ငံျခားမွရရွိေသာ ကူညီေထာက္ပံ့ေငြမ်ားကုိ လယ္ယာ စုိက္ပ်ဳိးသူႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေထာက္ပံ့၊ ကုန္ေစ်းႏႈန္း တည္ၿငိမ္ေအာင္ထိန္း။ အျမင့္ဆံုးဘ႑ာေရး လုိေငြျပမႈမွာ ၁၉၅၅-၁၉၅၆ခုႏွစ္ ျဖစ္ၿပီး ဂ်ီဒီပီ၏ ၁ဒသမ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိ။ ကုန္သြယ္ေရး ထိန္းခ်ဳပ္မႈျပဳလုပ္ေသာ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ အဂတိလုိက္စား မႈမ်ားလာ၊ နီးစပ္ေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အထူးအခြင့္အေရး ရလာ၊ စားသံုးသူမ်ား ၀န္ထုပ္၀န္ပုိးျဖစ္လာ။ ပါလီမန္ေခတ္ ေနာက္ပုိင္းႏွစ္မ်ားတြင္ ထုိအျဖစ္အပ်က္မ်ား ပုိမုိဆုိးရြားခဲ့။
ဆုိရွယ္လစ္ေခတ္ - ပုဂၢလိကလုပ္ငန္း၊ ပုဂၢလိက တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းပါေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ျပည္သူပုိင္ သိမ္းခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အစုိးရ၏ကုန္က်စရိတ္ ႏွစ္ဆေက်ာ္ ျမင့္တက္လာ။ အစပုိင္းတြင္ ဘတ္ဂ်က္ရွင္းတမ္းကုိက္ ညီမွန္ကန္ေအာင္ ႀကိဳးစားေသာ္လည္း ၁၉၇၃ ခုႏွစ္တြင္ ႏုိင္ငံျခားေငြေၾကး ရွားပါးမႈႀကီးႀကီးမားမား ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ျပည္တြင္း ဆန္စပါးေစ်းႏႈန္းကုိ ျမႇင့္တင္။ သြင္းကုန္တင္သြင္းမႈ ကန္႔သတ္ ေလွ်ာ့ခ်ထားရင္း ဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပလာ၊ ကုန္ေစ်းႏႈန္းထုိးတက္လာ။ လူထုႀကိဳက္ေအာင္ဆဲြေဆာင္ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ အစုိးရအသံုးစရိတ္ ထပ္မံျမင့္တက္လာ။ လုိေငြျပမႈပုိမ်ားလာၿပီး ေငြေၾကးထပ္မံ ႐ုိက္ထုတ္ ျဖည့္သြင္းလာ။ လုိေငြျပတုိင္းယင္းသုိ႔ လုပ္ေဆာင္မႈေၾကာင့္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္းမ်ား အစဥ္အဆက္ ဆက္တုိက္ ျမင့္မားစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။
န၀တ၊ နယကေခတ္ - ဗဟုိဘဏ္မွ ေငြေခ်း၊ ႏုိင္ငံျခားေငြႏွင့္ လဲလွယ္သံုးႏုိင္ေသာ ၾကားခံေငြေၾကးထုတ္၊ ကုန္သြယ္ေရးကုိ လုိင္စင္စနစ္ျဖင့္ ဆက္လက္ထိန္းခ်ဳပ္၊ သြင္းကုန္ တင္သြင္းရန္ ပုိ႔ကုန္ရေငြကုိသာ အသံုးျပဳရမည္ သတ္မွတ္၊ အေရအတြက္၊ အမ်ဳိးအစားမ်ား ထိန္းခ်ဳပ္၊ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္တုိင္း ႏုိင္ငံပုိင္ဘဏ္တြင္ စာရင္းဖြင့္ရန္ သတ္မွတ္။ ကုန္သြယ္ေရး ရေငြအခ်ဳိ႕ကုိ အစုိးရႏုိင္ငံျခား သံုးေငြလုိအပ္ခ်က္ အတြက္ ျဖည့္ဆည္း။ လုိင္စင္ႏွင့္ ပါမစ္စနစ္ေၾကာင့္ နီးစပ္သူ၊ ၾသဇာရွိသူမ်ား ပုိအခြင့္အေရးရ။ အစုိးရဘ႑ာေရး လုိေငြ၊ ကုန္သြယ္ေရး လုိေငြမ်ားျဖစ္ေပၚ။ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ႏွင့္ ေက်ာက္စိမ္း၊ သစ္စသည့္ ပုိ႔ကုန္မ်ားေၾကာင့္ ၂၀၀၅-၀၆ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ ကုန္သြယ္ေရး ပုိေငြျပလာ။ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္က႑ တုိ႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အမ်ားအျပား၀င္ေရာက္၊ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ စတင္ကာ အစုိးရပုိင္ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံအခ်ဳိ႕ႏွင့္ အိမ္ျခံေျမအခ်ဳိ႕ကုိ ပုဂၢလိလသုိ႔ လႊဲေျပာင္း ေရာင္းခ်မႈ။ ေမာ္ေတာ္ကား ေလလံပစ္မႈႏွင့္ ဖုန္းမ်ား ခ်ထားေပးမႈမ်ားမွ တစ္ဆင့္ ပုဂၢလိကပုိင္ ေငြေၾကးမ်ား အစုိးရထံသို႔ အမ်ားအျပား စီး၀င္ေအာင္ျပဳလုပ္ခဲ့။
အဆုိပါအလုပ္႐ုံေဆြးေႏြးပဲြတြင္ စာတမ္းရွင္မ်ားက မက္ခ႐ုိစီးပြားေရး ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ စီမံခန္႔ခြဲမႈ၊ ႏိုင္ငံေတာ္၏ စီးပြားေရး အေျခခံမ်ား၊ ၀န္ေဆာင္မႈႏွင့္ အလုပ္အကုိင္ အခြင့္အလမ္းမ်ား၊ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အခြင့္အလမ္းမ်ား၊ ဘ႑ာေရးႏွင့္ ေငြေၾကးမူ၀ါဒမ်ားဆုိင္ရာ ေခါင္းစဥ္မ်ား ေအာက္တြင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး စာတမ္း၂၅ေစာင္ ဖတ္ၾကားခဲ့ၾကသည္။
ပညာရွင္မ်ားအေနျဖင့္ အစုိးရ ႏွင့္လုပ္ငန္းရွင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ လုပ္သာကုိင္သာ ရွိေသာ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္လာရန္ လိုလားလ်က္ရွိၿပီး ယင္းအေျခအေနမွ တစ္ဆင့္ အေျခခံလူတန္းစား ႏွင့္ လူလတ္တန္းစားမ်ား ဆီသုိ႔ သင့္တင့္မွ်တေသာ ေငြေၾကးစီး၀င္မႈ၊ အလုပ္အကုိင္ေနရာ ဖန္တီးေပးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကသည္။ ထုိ႔ျပင္ ပညာရွင္မ်ား၏ အဆုိ အရ ျမန္မာျပည္၏ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရာတြင္ ဘ႑ာေရးႏွင့္ ေငြေရးေၾကးေရး က႑မွာ အေရးပါဆံုး အေနအထား ျဖစ္ေနေၾကာင္း သိရပါသည္။ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲထားေသာ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈမူ၀ါဒမ်ားသည္ မျပဳျပင္ မေျပာင္းလဲထားေသာ ဘ႑ာေရးႏွင့္ ေငြေရးေၾကးေရး က႑ႏွင့္ ရင္ဆုိင္ရပါက အက်ဳိးအာနိသင္ နည္းပါးသြားေစသည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ ျပပါသည္။
အစုိးရႏွင့္ လုပ္ငန္းရွင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ လုပ္သာကုိင္သာရွိေသာ အေျခအေနမ်ဳိးျဖစ္လာရန္ လိုလားလ်က္ရွိၿပီး ယင္းအေျခအေနမွ တစ္ဆင့္ အေျခခံလူတန္းစားႏွင့္ လူလတ္တန္းစားမ်ားဆီသုိ႔ သင့္တင့္ မွ်တေသာ ေငြေၾကးစီး၀င္မႈ၊ အလုပ္အကုိင္ ေနရာဖန္တီးေပးမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚေစရန္ ေမွ်ာ္လင့္ထား . . .
ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ မူ၀ါဒမ်ားမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲၿပီး လွ်င္ရလဒ္ကုိ အခ်ိန္တုိအတြင္း ေတြ႕ျမင္ႏုိင္ေသာ္လည္း အတြင္းက်က် လႈိက္စားေနႏုိင္ေသာ ဘ႑ာေရးႏွင့္ ေငြေရးေၾကးေရး က႑ႏွင့္ အေျခခံ အေဆာက္အဦ က႑သည္ မက္ခ႐ုိ စီးပြားေရးပတ္၀န္းက်င္အတြက္ ထပ္မံ၍ အမွားမခံႏုိင္သည့္ အေျခအေနျဖစ္ ေပၚေနေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက သံုးသပ္ပါသည္။
ယခုအခ်ိန္တြင္ အေမရိကန္ ေဒၚလာေစ်း အပါအ၀င္ ႏုိင္ငံျခားေငြ ေစ်းႏႈန္းမ်ား ဆက္တုိက္က်ဆင္းမႈ ဒဏ္ကုိလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ႏုိင္ငံျခားေငြျဖင့္ ၀င္ေငြရရွိသူမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္မိသားစု၀င္မ်ား၏ ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆုိမႈ မ်ားေၾကာင့္ ႏုိင္ငံ၏ ဘ႑ာေရးႏွင့္ ေငြေရးေၾကးေရး က႑ကုိ လူအမ်ား အာ႐ုံစုိက္လာၿပီး အားနည္းခ်က္မ်ား ကုိ အဆက္မျပတ္ေ၀ဖန္ ေထာက္ျပ လာၾကသည္။ လက္ရွိ အစုိးရကလည္း မက္ခ႐ုိစီးပြားေရး ပတ္၀န္းက်င္ကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏုိင္ရန္ အားထုတ္လာသည္။
လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ အစဥ္အဆက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ဘ႑ာေရး ရ-သံုးေငြလုိေငြျပမႈ၊ အစုိးရ၏ ႏုိင္ငံျခားေငြ အရ-အသံုး လုိေငြျပမႈတုိ႔ကုိ ေလွ်ာ့ခ်ႏုိင္ရန္ လုိအပ္သည္။ ထုိ႔ျပင္ အမ်ားျပည္သူတုိ႔ ေခတ္အဆက္ဆက္ ၾကံဳေတြ႕ေနရေသာ ေငြေၾကးေဖာင္းပြ မႈ၊ စားသံုးသူေစ်းႏႈန္း ဆညႊန္းကိန္း ျမင့္မားမႈ၊ ျပည္တြင္းကုန္ေစ်းႏႈန္း ႀကီးျမင့္မႈစသည့္ ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ေခတ္သစ္ျပႆနာ တစ္ရပ္ျဖစ္လာေသာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ေငြလဲႏႈန္း က်ဆင္းလာမႈတုိ႔၏ ႐ုိက္ခတ္မႈတုိ႔ကုိ ေျဖရွင္းႏုိင္ရန္ လုိအပ္သလုိ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ၏ ဘ႑ာေရး၊ ေငြေရးေၾကးေရး၊ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈစသည့္ က႑မ်ား၏ အားနည္းခ်က္မ်ားကုိ အသံုးခ်ၿပီး ၀င္ေရာက္လာေသာ ျပည္တြင္းျပည္ပမွ စီးပြားေရးမသမာမႈ မ်ားႏွင့္ လက္၀ါးႀကီးအုပ္မႈမ်ားကုိ ကာကြယ္ႏုိင္ရန္ လုိအပ္ေနေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ရွင္းျပပါသည္။
ပညာရွင္အခ်ဳိ႕၏ အဆုိအရ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ယခင္ကာလမ်ားတြင္ စီးပြားေရးပတ္၀န္းက်င္ တည္ၿငိမ္မႈ အေနအထားကုိ ပ်က္ျပားေစသည့္ မူ၀ါဒမ်ားကုိ ခ်မွတ္မိခဲ့ေၾကာင္း၊ အခ်ဳိ႕မူ၀ါဒမ်ားမွာ ထုိစဥ္အခါက ေနာက္ဆံုး နည္းလမ္းတစ္ရပ္အျဖစ္ ခ်မွတ္ခဲ့ရသည္ဟု ယူဆႏုိင္ေသာ္လည္း ေဆးခါးႀကီး တုိက္ေကြၽးသလုိ ျဖစ္ခဲ့ရေၾကာင္း သိရပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံအေနျဖင့္ ဘ႑ာေရးလုိေငြျပမႈကုိ ေငြေၾကးမ်ားထပ္မံ ႐ုိက္ထုတ္ၿပီး ေျဖရွင္းေသာ နည္း လမ္းကုိ မၾကာခဏအသံုးျပဳခဲ့ၿပီး ဗဟုိဘဏ္ႏွင့္ ပုဂၢလိကဘဏ္အခ်ဳိ႕ ထံမွလည္း ေငြေၾကးေခ်းယူမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ေနာက္ဆက္တဲြ ဆုိးက်ဳိးအျဖစ္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ၊ စားသံုးသူ ေစ်းႏႈန္းဆညႊန္းကိန္း ျမင့္တက္မႈ၊ ေငြေၾကး၏၀ယ္ႏုိင္စြမ္းအားက်ဆင္း မႈမ်ားျဖစ္လာခဲ့သည္။ ထုိ႔အတူအစုိးရ ၏ ႏုိင္ငံျခားေငြအရ-အသုံးလုိေငြျပ မႈကုိေျဖရွင္းႏုိင္ရန္ ပုဂၢလိက ကုန္ သြယ္ေရးေငြထဲမွ ယူေဆာင္အသံုးျပဳ ခဲ့ၿပီးထုိကဲ့သုိ႔ျပဳလုပ္ႏုိင္ရန္ ကုန္သြယ္ ေရးကုိလုိင္စင္စနစ္ျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ခဲ့သလုိ ႏုိင္ငံျခားေငြႏွင့္လဲ လွယ္သံုးစဲြႏုိင္သည့္ ၾကားခံေငြ(အက္ဖ္ အီးစီ)မ်ား ႐ုိက္ႏွိပ္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။
အစုိးရ၏ ဘ႑ာေရးလုိေငြျပမႈမွာ ဆက္လက္ ျဖစ္ေပၚေနဆဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း ကုန္သြယ္ေရး က႑တြင္မူ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕၊ ေက်ာက္စိမ္းကဲ့ သုိ႔ ပုိ႔ကုန္တင္ပုိ႔မႈ ျမင့္တက္လာျခင္းေၾကာင့္ ၂၀၀၄-၂၀၀၅ ဘ႑ာေရး ႏွစ္မွစတင္ကာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေထာင္ဂဏန္းအထိ ပုိေငြရရွိလာခဲ့သည္။ အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း ပုဂၢလိက ကုန္သြယ္ေရးကုိ လုိင္စင္စနစ္ျဖင့္ ဆက္လက္ ထိန္းခ်ဳပ္ထား ဆဲျဖစ္ၿပီး ပုိ႔ကုန္ရေငြႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေငြ ျဖင့္ရရွိေသာ အလုပ္အကုိင္၀င္ေငြ ျဖင့္သာ သြင္းကုန္တင္သြင္းႏုိင္သည့္ စည္းမ်ဥ္းသတ္မွတ္ထားဆဲ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ လက္ရွိ က်ပ္ေငြေၾကးလည္ပတ္မႈ ပမာဏကုိ သတင္း ထုတ္ျပန္မႈမရွိေသာေၾကာင့္ အတိအက် သိရျခင္းမရွိေသာ္လည္း ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ က်ပ္သန္း ၁၆၀၀၀ ရွိရာမွ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ က်ပ္သန္း ၁၁၀၈၀၀၀ ျဖစ္လာေၾကာင္း သိရပါသည္။ အဆုိပါ ပမာဏမွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကထက္ အဆ ၇၀ နီးပါး ျမင့္တက္လာျခင္း ျဖစ္ၿပီး ယခုအခ်ိန္ထိဆုိပါက လည္ပတ္ေငြပမာဏမွာ အဆေပါင္းမ်ား စြာ ျမင့္တက္လာႏုိင္ေၾကာင္းႏွင့္ စားသံုးသူေစ်းႏႈန္း ညႊန္းကိန္းမွာလည္း အလားတူ လုိက္ပါျမင့္တက္လာမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ား၏ တြက္ခ်က္မႈမ်ားအရ သိရပါသည္။
ႏုိင္ငံျခားေငြေၾကး အေနျဖင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ယခုအခ်ိန္ထိ တရား၀င္ ကုိင္ေဆာင္သံုးစဲြခြင့္ မေပးေသးဘဲ တရား၀င္ေငြလဲႏႈန္းမွာ ၆ က်ပ္ျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ထုတ္ေ၀သည့္ ၾကားခံေငြေၾကး(အက္ဖ္အီး စီ)ကုိလည္း ဆက္လက္ အသိအမွတ္ ျပဳထားဆဲျဖစ္ပါသည္။ ထုိ႔ျပင္ ကုန္သြယ္ေရး လုပ္ကုိင္လုိသူမ်ားအေန ျဖင့္ ႏုိင္ငံပုိင္ဘဏ္မ်ားမွာသာ ႏုိင္ငံျခားေငြစာရင္း ဖြင့္လွစ္ခြင့္ရၿပီး ပုိ႔ကုန္ သြင္းကုန္မ်ားကုိလည္း အစုိးရက လိုင္စင္စနစ္ျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားဆဲ ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းကဲ့သုိ႔ အေျခအေနမ်ားေၾကာင့္ ျပည္တြင္းႏုိင္ငံျခားေငြ ေၾကးေစ်းကြက္တြင္ အစုိးရမွ တရား၀င္သတ္မွတ္ႏႈန္း၊ ျပင္ပေစ်းကြက္ေစ်း ႏႈန္း၊ ပုိ႔ကုန္ရေငြေစ်းႏႈန္း၊ အက္ဖ္အီးစီေစ်းႏႈန္းကဲ့သုိ႔ ေစ်းႏႈန္းအမ်ဳိးမ်ဳိး ျဖစ္ေပၚေနၿပီး တည္ၿငိမ္မႈနည္းပါးေသာၾကာင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား တြက္ဆရခက္ခဲေသာ အေျခအေနမ်ား ျဖစ္ေပၚေနပါသည္။
လက္ရွိအစုိးရ အဖြဲ႕အေနျဖင့္ အထက္ပါ အေျခအေနမ်ားကုိ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲရန္ ႀကိဳးပမ္းေနသည္ဟု ယူဆပါသည္။ ႏုိင္ငံ၏တရား၀င္ ေငြလဲႏႈန္းကုိ ျပင္ဆင္ရန္ ေဆာင္ရြက္ေနျခင္း၊ ထုိသုိ႔ေဆာင္ရြက္ပါက အက္ဖ္အီးစီကုိ ႐ုပ္သိမ္းမည္ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံျခား ေငြတရား၀င္ ကုိင္ေဆာင္ႏုိင္ဖြယ္ရွိျခင္း၊ ပုိ႔ကုန္လုပ္ငန္း အခ်ဳိ႕အတြက္ ကုန္သြယ္လုပ္ငန္းခြန္ ပယ္ဖ်က္ေပးျခင္း၊ ႏုိင္ငံျခားေငြျဖင့္ ၀င္ေငြရရွိသူမ်ား၏ ၀င္ေငြခြန္ကုိ ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းသို႔ ေလွ်ာ့ေပါ့ သတ္မွတ္ေပးျခင္း၊ လက္ခစားအပ္ ကုန္စနစ္လုပ္ငန္းမ်ားမွ ေပးေဆာင္ရေသာ ၀င္ေငြခြန္ကုိ ၂ ရာခုိင္ႏႈန္းသို႔ ေလွ်ာ့ခ်ေပးျခင္း စသည့္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္လ်က္ရွိၿပီး အမ်ဳိးသားအဆင့္ စီးပြားေရး အလုပ္႐ုံေဆြး ေႏြးပဲြမ်ားမွ တစ္ဆင့္ထိေရာက္ ေကာင္းမြန္ေသာ မူ၀ါဒမ်ား ထပ္မံခ်မွတ္ႏုိင္ရန္ လုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ အမ်ား ျပည္သူတုိ႔က ေမွ်ာ္လင့္လ်က္ ရွိပါသည္။
အဆုိပါေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား ျပည့္၀ေစရန္ အစုိးရ၏ ဘ႑ာေရး အေျခအေနႏွင့္ စီမံခန္႔ခဲြမႈ အရည္အခ်င္းက အဓိကက်ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ထင္ျမင္ယူဆပါသည္။ အစုိးရဘဏၰာေရး လုိေငြျပမႈ ျဖစ္ေပၚေစခဲ့ေသာ အေၾကာင္းအရင္း မ်ားထဲမွ အဓိက အခ်က္တစ္ခုျဖစ္ေသာ အ႐ႈံးေပၚေနသည့္ ႏုိင္ငံပုိင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း အမ်ားစုကုိ ပုဂၢလိကပုိင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ပုဂၢလိက ေငြေၾကးမ်ားစြာ ဘ႑ာ တုိက္ထဲစီး၀င္ခဲ့သည္။ ထုိ႔အတူ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ ေလလံပစ္ျခင္း၊ ဒဏ္ေၾကးျဖင့္ လုိင္စင္မဲ့ယာဥ္မ်ားကုိ လုိင္စင္ေပးျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ အစုိးရ၀င္ေငြမ်ားစြာ ရရွိခဲ့ၿပီး တယ္လီဖုန္း မ်ဳိးစံုခ်ထားေပးမႈျဖင့္လည္း လူလတ္တန္းစားမ်ား ႏွင့္ အေျခခံ လူတန္းစားအခ်ဳိ႕ထံမွ ေငြေၾကးမ်ားကုိ သဲ့ယူခဲ့သည္။ ထုိ႔ျပင္ အခြန္ေကာက္ခံမႈစနစ္တြင္ လူနည္းစုထံမွမ်ားမ်ား ေကာက္သည့္စနစ္အစား လူအမ်ားထံမွ နည္းနည္းေကာက္မည့္ စနစ္ကုိ ဦးတည္ေဆာင္ရြက္ေနသည္ ဟု ထုတ္ေဖာ္ ေျပာဆုိမႈမ်ားေၾကာင့္ ယခုရရွိေနသည့္ အခြန္ႏႈန္း(ယခုဂ်ီ ဒီပီ၏ သံုးရာခုိင္ႏႈန္း ၀န္းက်င္သာ အခြန္ရရွိသည္ဟု အစုိးရ၏ထုတ္ျပန္ ခ်က္မ်ားတြင္ေဖာ္ျပ) ထက္ ပုိမုိရရွိလာႏုိင္သည္။ အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း အစုိးရအေနျဖင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ႏွင့္ ေက်ာက္စိမ္းကဲ့သုိ႔ ထုတ္ကုန္မ်ား ေရာင္းခ်မႈမွ ႏုိင္ငံျခားေငြမ်ားရရွိလ်က္ ရွိေနရာ ႏုိင္ငံျခားေငြျပတ္လပ္မႈမရွိကဲ့ သုိ႔ အစုိးရ၏ ဘဏၰာေရး လုိေငြေလွ်ာ့ခ် ေရးအတြက္ အေထာက္အကူျပဳ လ်က္ရွိေနသည္။
အစုိးရအေနျဖင့္ လတ္တေလာ စီးပြားေရး ဖြံ႕ၿဖိဳးတုိးတက္မႈဆုိင္ရာ ျပႆနာမ်ားကုိ ေျဖရွင္းႏုိင္ရန္ အေရးႀကီးသကဲ့သုိ႔ ေရရွည္ကာလ အေနအထားတြင္ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဆက္လက္ တုိးတက္ေစရန္ ႀကိဳတင္ ေဆာင္ရြက္ရန္ လုိအပ္ေၾကာင္း ပညာရွင္မ်ားက ဆုိပါသည္။ ေရရွည္ကာလအတြက္ ႏုိင္ငံျခားပုိ႔ကုန္ ျမႇင့္တင္ျခင္းနည္းလမ္း ႏွင့္တံခါးဖြင့္ ေစ်းကြက္စီးပြားေရး စနစ္ျဖင့္သာ အစုိးရ ရ-သံုးေငြ ဘ႑ာေရး ရွင္းတမ္းႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေငြ ရ-သုံးေငြ စာရင္းရွင္းတမ္းကုိ တုိးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မည္ဟု ပညာရွင္မ်ားက ယူဆပါသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ဘ႑ာေရး၊ ေငြေၾကးႏွင့္ ကုန္သြယ္ေရး ျဖစ္စဥ္အခ်ဳိ႕
ကုိလုိနီေခတ္ - ကုိလုိနီေခတ္ကာလအတြင္း ျမန္မာေငြေၾကးကုိ အိႏၵိယ႐ူပီးေငြႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားၿပီး ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ နည္းပါးခဲ့သည္။ ကုိလုိနီေခတ္အတြင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးကုိ မထိခုိက္ေစႏုိင္ေသာ လြတ္လပ္သည့္ ေစ်းကြက္စနစ္ထားရွိၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ အေျခခံအေဆာက္အဦတည္ ေဆာက္ထိန္းသိမ္းေရး စသည့္လုပ္ငန္းမ်ားကုိ အစုိးရက တာ၀န္ယူထားသည္။ စုိက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္မႈ၊ ပုိ႔ကုန္တင္ပုိ႔မႈ ျမင့္မားျခင္းေၾကာင့္ ၀င္ေငြျမင့္မားခဲ့ၿပီး ၀င္ေငြႏွင့္သံုးစြဲေငြ ထိန္းညႇိႏုိင္သည့္ အတြက္ ဘတ္ဂ်က္ပုိေငြျပ၊ အခြန္အမ်ဳိးမ်ဳိး ေကာက္ခံခဲ့ၿပီး ပုိ႔ကုန္သြင္းကုန္မ်ားမွ အေကာက္ခြန္မ်ားစြာရ။ ကုိလုိနီ ျမန္မာအစုိးရမွာ ဘတ္ဂ်က္ပုိေငြျပသျဖင့္ နယူးေဒလီရွိ ဗဟုိအစုိးရသုိ႔ လႊဲေျပာင္းေပး၊ ၁၉၃၇ ေနာက္ပုိ္င္း ျမန္မာျပည္ သီးျခား ကုိလုိနီျဖစ္ၿပီး ေနာက္ပုိင္းရရွိေသာ ဘတ္ဂ်က္ပုိေငြမ်ားကုိလည္း ေပးရန္ရွိ အေၾကြးမ်ားအတြက္ အိႏၵိယျပည္သုိ႔ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္။
ပါလီမန္ေခတ္ - ႏုိင္ငံ၏ ဘ႑ာေရးစနစ္ အေျခခံကုိ ေျပာင္းလဲသတ္မွတ္။ ႏုိင္ငံေတာ္ စုိက္ပ်ဳိးေရး ထြက္ကုန္မ်ား ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး ဘုတ္အဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္း။ ကမၻာ့ေပါက္ေစ်းထက္ ဆန္ေစ်းႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်သတ္မွတ္၍ ေတာင္သူမ်ားထံမွ ၀ယ္ယူ။ ကြာဟခ်က္အျမတ္မွာ အစုိးရအေျခခံ၀င္ေငြျဖစ္လာ။ လယ္သမားမ်ား ေစ်းႏႈန္းႏွင့္ အျမတ္မက္လံုးမရွိမႈေၾကာင့္ စုိက္ပ်ဳိးမႈေလ်ာ့က်၊ ဆန္စပါးတင္ပုိ႔မႈႏွင့္ ႏုိင္ငံျခားေငြ ရရွိမႈက်ဆင္းလာ။ အျခားတစ္ဖက္တြင္လည္း လယ္ယာ ေခတ္မီေစေရးႏွင့္ လူမႈစီးပြား တုိးတက္ေစေရး စီမံကိန္းခ်။ ပုိ႔ကုန္၀င္ေငြက သြင္းကုန္၀ယ္လုိအားကုိ လုိက္မမီျခင္းေၾကာင့္ ကုန္သြယ္ေရး လုိေငြျပႆနာ စတင္ျဖစ္ေပၚ။ အစုိးရက နည္းႏွစ္နည္းက်င့္သံုးလာ။ ပထမနည္းမွာ ႏုိင္ငံျခားေငြ လက္၀ယ္ရွိ ကာလမ်ားတြင္ သြင္းကုန္လုိင္စင္ လြတ္လပ္စြာ ေပးၿပီး ဒုတိယနည္းမွာ ႏုိင္ငံျခားေငြ ေလ်ာ့နည္းခ်ိန္တြင္ သြင္းကုန္လုိင္စင္မွတစ္ဆင့္ အမ်ဳိးအစားကန္႔သတ္။ ကုန္သြယ္ေရးလုိေငြ က်ဆင္းေနခ်ိန္ အေတာအတြင္း ႏုိင္ငံျခားမွရရွိေသာ ကူညီေထာက္ပံ့ေငြမ်ားကုိ လယ္ယာ စုိက္ပ်ဳိးသူႏွင့္ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ေထာက္ပံ့၊ ကုန္ေစ်းႏႈန္း တည္ၿငိမ္ေအာင္ထိန္း။ အျမင့္ဆံုးဘ႑ာေရး လုိေငြျပမႈမွာ ၁၉၅၅-၁၉၅၆ခုႏွစ္ ျဖစ္ၿပီး ဂ်ီဒီပီ၏ ၁ဒသမ၄ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိ။ ကုန္သြယ္ေရး ထိန္းခ်ဳပ္မႈျပဳလုပ္ေသာ အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ အဂတိလုိက္စား မႈမ်ားလာ၊ နီးစပ္ေသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ား အထူးအခြင့္အေရး ရလာ၊ စားသံုးသူမ်ား ၀န္ထုပ္၀န္ပုိးျဖစ္လာ။ ပါလီမန္ေခတ္ ေနာက္ပုိင္းႏွစ္မ်ားတြင္ ထုိအျဖစ္အပ်က္မ်ား ပုိမုိဆုိးရြားခဲ့။
ဆုိရွယ္လစ္ေခတ္ - ပုဂၢလိကလုပ္ငန္း၊ ပုဂၢလိက တစ္စိတ္တစ္ပုိင္းပါေသာ လုပ္ငန္းမ်ားကုိ ျပည္သူပုိင္ သိမ္းခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ အစုိးရ၏ကုန္က်စရိတ္ ႏွစ္ဆေက်ာ္ ျမင့္တက္လာ။ အစပုိင္းတြင္ ဘတ္ဂ်က္ရွင္းတမ္းကုိက္ ညီမွန္ကန္ေအာင္ ႀကိဳးစားေသာ္လည္း ၁၉၇၃ ခုႏွစ္တြင္ ႏုိင္ငံျခားေငြေၾကး ရွားပါးမႈႀကီးႀကီးမားမား ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး ျပည္တြင္း ဆန္စပါးေစ်းႏႈန္းကုိ ျမႇင့္တင္။ သြင္းကုန္တင္သြင္းမႈ ကန္႔သတ္ ေလွ်ာ့ခ်ထားရင္း ဘတ္ဂ်က္လုိေငြျပလာ၊ ကုန္ေစ်းႏႈန္းထုိးတက္လာ။ လူထုႀကိဳက္ေအာင္ဆဲြေဆာင္ေသာ ႏုိင္ငံေတာ္ စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ အစုိးရအသံုးစရိတ္ ထပ္မံျမင့္တက္လာ။ လုိေငြျပမႈပုိမ်ားလာၿပီး ေငြေၾကးထပ္မံ ႐ုိက္ထုတ္ ျဖည့္သြင္းလာ။ လုိေငြျပတုိင္းယင္းသုိ႔ လုပ္ေဆာင္မႈေၾကာင့္ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈႏႈန္းမ်ား အစဥ္အဆက္ ဆက္တုိက္ ျမင့္မားစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။
န၀တ၊ နယကေခတ္ - ဗဟုိဘဏ္မွ ေငြေခ်း၊ ႏုိင္ငံျခားေငြႏွင့္ လဲလွယ္သံုးႏုိင္ေသာ ၾကားခံေငြေၾကးထုတ္၊ ကုန္သြယ္ေရးကုိ လုိင္စင္စနစ္ျဖင့္ ဆက္လက္ထိန္းခ်ဳပ္၊ သြင္းကုန္ တင္သြင္းရန္ ပုိ႔ကုန္ရေငြကုိသာ အသံုးျပဳရမည္ သတ္မွတ္၊ အေရအတြက္၊ အမ်ဳိးအစားမ်ား ထိန္းခ်ဳပ္၊ ကုန္သြယ္ေရးလုပ္ငန္းရွင္တုိင္း ႏုိင္ငံပုိင္ဘဏ္တြင္ စာရင္းဖြင့္ရန္ သတ္မွတ္။ ကုန္သြယ္ေရး ရေငြအခ်ဳိ႕ကုိ အစုိးရႏုိင္ငံျခား သံုးေငြလုိအပ္ခ်က္ အတြက္ ျဖည့္ဆည္း။ လုိင္စင္ႏွင့္ ပါမစ္စနစ္ေၾကာင့္ နီးစပ္သူ၊ ၾသဇာရွိသူမ်ား ပုိအခြင့္အေရးရ။ အစုိးရဘ႑ာေရး လုိေငြ၊ ကုန္သြယ္ေရး လုိေငြမ်ားျဖစ္ေပၚ။ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ႏွင့္ ေက်ာက္စိမ္း၊ သစ္စသည့္ ပုိ႔ကုန္မ်ားေၾကာင့္ ၂၀၀၅-၀၆ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ ကုန္သြယ္ေရး ပုိေငြျပလာ။ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔၊ ေရအားလွ်ပ္စစ္က႑ တုိ႔ေၾကာင့္ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အမ်ားအျပား၀င္ေရာက္၊ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ စတင္ကာ အစုိးရပုိင္ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံအခ်ဳိ႕ႏွင့္ အိမ္ျခံေျမအခ်ဳိ႕ကုိ ပုဂၢလိလသုိ႔ လႊဲေျပာင္း ေရာင္းခ်မႈ။ ေမာ္ေတာ္ကား ေလလံပစ္မႈႏွင့္ ဖုန္းမ်ား ခ်ထားေပးမႈမ်ားမွ တစ္ဆင့္ ပုဂၢလိကပုိင္ ေငြေၾကးမ်ား အစုိးရထံသို႔ အမ်ားအျပား စီး၀င္ေအာင္ျပဳလုပ္ခဲ့။
ေကာင္းကင္ေပၚက သြားတယ္ . . .
ကြၽန္ေတာ့္မိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က မၾကာခဏဆိုသလို ေျပာေလ့ရိွသည့္ စကားတစ္ခြန္းကို မွတ္မိေနသည္။ သူက ရန္ကုန္ႏွင့္မႏၲေလးကို တဒီးဒီးသြားေနၿပီး ေလယာဥ္ႏွင့္ပဲ သြားေလ့ရိွေတာ့ ကိုယ္တို႕က ေကာင္းကင္ေပၚကပဲ သြားတယ္ဟူေသာ စကားျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကေတာ့ ေလယာဥ္ႏွင့္ ခရီးသြားရသည့္ စရိတ္ခကႀကီးလြန္းသျဖင့္ ကိုယ္ႏွင့္တန္ရာတန္ရာ ကား၊မီးရထားကိုပဲ အားကိုး၍ သြားလာၾကရသည္။
တစ္ရက္ကေတာ့ ေကာင္းကင္ေပၚက သြားရမည့္ခရီးစဥ္တစ္ခုေပၚလာသည္။ ၾသဂုတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔ နံနက္ ၁၀ နာရီ မိနစ္၂၀ ထြက္မည့္ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္ျဖင့္ မႏၲေလးကေန ရန္ကုန္ကိုသြားရသည္။ ေလယာဥ္လက္မွတ္ကို Hotel Mandalay ထဲတြင္ ေရာင္းခ်ေပးသည့္ SEVEN DIAMOND ကေန အသြားအျပန္ ၀ယ္လိုက္သည္။ ၾသဂုတ္လ၂၈ရက္ေန႔ မႏၲေလး-ရန္ကုန္၊ ၾသဂုတ္လ ၃၀ ရက္ေန႔ ရန္ကုန္-မႏၲေလး ခရီးစဥ္ျဖစ္သည္။
ဟိုတယ္မႏၲေလးမွာပဲရိွသည့္ အငွားကားကို ငွားလိုက္သည္။ ကားတစ္စီးလံုးကို တစ္ေသာင္းရွစ္ေထာင္ အဲကြန္းပါလွ်င္ ႏွစ္ေသာင္းဟု ဆိုသည္။ မႏၲေလးတြင္ မိုးရြာေနတာေၾကာင့္ အဲကြန္းမသံုးဘဲ တစ္ေသာင္းရွစ္ေထာင္ေပးကာ ငွားလိုက္သည္။ ေလယာဥ္က သတ္မွတ္ထားသည့္ ၁၀း၂၀ နာရီတြင္ အတိအက်ထြက္သည္။ ေလယာဥ္စီးရခ်ိန္ ၅၅ မိနစ္ၾကာသည္။ မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္းကေန တံတားဦးေလဆိပ္ထိ တစ္နာရီေလာက္စီးရသည္။
မႏၲေလးကေန တံတားဦးေလဆိပ္ကို တစ္နာရီ၊ ေလဆိပ္မွာ ေစာင့္ရတာက တစ္နာရီ၊ ေလယာဥ္စီးရတာက ၅၅ မိနစ္၊ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ကေန ၿမိဳ႕ထဲသြားတာက ၄၅ မိနစ္ စုစုေပါင္း ၃ နာရီ မိနစ္၄၀ျဖင့္ ရန္ကုန္က တည္းခိုမည့္ စီးတီးစတား ဟိုတယ္ကို ေရာက္သြားသည္။ ၾသဂုတ္လ၂၉ ရက္ေန႔ မြန္းလြဲ ၁နာရီတြင္ ဆရာပါရဂူ၏ စာမူမူပိုင္ခြင့္ေကာ္မတီ အစည္းအေ၀းရိွသျဖင့္ ေကာ္မတီတြင္ပါသည့္ ပန္းခ်ီဦးမ်ိဳးခင္ (ထန္းရိပ္ညိဳ) ႏွင့္ အေဖာ္လိုက္ သြားရျခင္းျဖစ္သည္။
ၾသဂုတ္လ ၃၀ ရက္ေန႔ ေလယာဥ္ကြင္းခ်ိန္းက ၇ နာရီျဖစ္ၿပီး ၈ နာရီတြင္ ေလယာဥ္ထြက္မည္ျဖစ္သျဖင့္ ဟိုတယ္က ငွားေပးသည့္ အငွားကားျဖင့္ နံနက္ ၆နာရီတြင္ ဟိုတယ္က ခြာခဲ့ၾကသည္။ ရန္ကုန္မနက္ပိုင္းက လမ္းေတြရွင္းလင္းေနသျဖင့္ ေလဆိပ္ကိုနာရီ၀က္ႏွင့္ ေရာက္သြားသည္။ နံနက္ ၇ နာရီခြဲေက်ာ္ေတာ့ ေလဆိပ္အတြင္းဘက္ထြက္ခြာရာဌာနကို ၀င္ခြင့္ရသည္။
ေလဆိပ္ထဲရိွသည့္ ေကာ္ဖီဆိုင္မွာပဲ နံနက္စာစားလိုက္ၾကသည္။ ေကာင္းကင္ေပၚက ခရီးသြားရသည္မွာ အဆင္ေျပလွသည္။ သတ္မွတ္ထားသည့္ အခ်ိန္ထြက္ေတာ့ ၾကာရွည္ေစာင့္ဆိုင္းစရာမလိုေပ။ ရာသီဥတုေကာင္းလွ်င္ ေလယာဥ္ခရီးက အဆင္ေျပစြာေရာက္သြားရတာပဲျဖစ္သည္။ ယခင္ကေတာ့ ရန္ကုန္ထား၀ယ္ခရီးစဥ္ကို ေလယာဥ္ျဖင့္ ခဏခဏသြားဖူးသည့္ ဂ်က္၊ ေဖာ္ကာ ေလယာဥ္မ်ားျဖင့္ သြားရသည္။
ယခုအခါမွာေတာ့့ ျမန္မာ့ေလေၾကာင္းအျပင္ ပုဂၢလိကေလေၾကာင္းတစ္လိုင္းကေန ေလယာဥ္လက္မွတ္ကို အသြားအျပန္ ၀ယ္ထားသျဖင့္ လက္မွတ္ကိစၥကေတာ့ အဆင္ေျပသည္။ ေကာင္းကင္ေပၚက ခရီးသြားရတာ အခ်ိန္တြက္ဆ၍ ရလာသျဖင့္ မႏၲေလးတြင္ စာအုပ္မိတ္ဆက္ပြဲ တစ္ခုကို ၾသဂုတ္လ ၃၀ ရက္ေန႕မွာပင္ ကြၽန္ေတာ္စီစဥ္ထားခဲ့သည္။ မိတ္ဆက္ပြဲကို ညေန ၄ နာရီမွ စတင္မည္ဆိုေတာ့ နံနက္ ၈ နာရီ ေလယာဥ္ႏွင့္ မႏၲေလးကိုျပန္လာမည့္ ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ အဆင္ေျပေလသည္။
ေလယာဥ္သတ္မွတ္ထားသည့္ အတိုင္းပင္ နံနက္ ၈ နာရီတြင္ မဂၤလာဒံုေလဆိပ္ကေန စတင္ထြက္ခြာလာသည္။ ရာသီဥတုကလည္း အသြားတုန္းကထက္ ပိုေကာင္းေနသည္။ ေကာင္းကင္က ၾကည္လင္ေနသည္။ ေလယာဥ္ေအာက္က ေလထုကလည္း ၾကည္လင္ေနသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လိုက္ပါလာသည္။ ခရီးစဥ္အမွတ္ ၀၁၁ ဂ်က္ေလယာဥ္သည္ ေကာင္းကင္တြင္လြတ္လပ္ ေပါ့ပါးစြာပ်ံသန္းလ်က္ရိွသည္။
ေလယာဥ္ထြက္ခြာၿပီး မိနစ္ ၃၀ ေလာက္တြင္ ေလယာဥ္မယ္ကေလးေတြက မုန္႔ႏွင့္ လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီေတြ လိုက္ခ်ေပးသည္။ အေအးေသာက္လိုသူေတြကို အေအးလိုက္ခ်ေပးသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ခံုေရွ႕က တင္စရာကေလးကိုခ်ၿပီး ဗန္းကေလးကို တင္လိုက္သည္။ မုန္႕ဗန္းကေလးကို ေဖာက္မည္ျပင္လိုက္စဥ္ မုန္႔ဗန္းကေလးက ေအာက္ကိုေလွ်ာက်သြားသည္။ ပံုမွန္ေျပးေနသည့္ ေလယာဥ္မွာ ေအာက္ကိုေဇာက္ထိုး က်သြားျခင္းျဖစ္သည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေခါင္းေပၚက ၀ုန္းခနဲအသံေတြၾကားရၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္႐ွဴမည့္ ပိုက္ေတြျပဳတ္က်လာသည္။ အသက္႐ွဴက်ပ္စျပဳလာသည္။ ေခါင္းေပၚက ေလေအး၀င္ေနသည့္ အေပါက္ကေလးေတြက ေလမ၀င္ေတာ့ေပ။ ေလယာဥ္ေပၚ ပါလာသည့္ ခရီးသည္ေတြအထိတ္တလန္႕ ျဖစ္သြားၾကသည္။ ေလယာဥ္မွဴး၏ အသံေပၚလာသည္။ ေလယာဥ္တြင္ ေလဖိအား ျပႆနာေပၚလာသျဖင့္မဂၤလာဒံုေလဆိပ္ကို ျပန္လည္ဆင္းသက္မည့္အေၾကာင္း စိုးရိမ္စရာမလိုေၾကာင္း ေၾကညာသည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ေလယာဥ္ထဲတြင္ပူလာၿပီး အသက္႐ွဴရက်ပ္သလိုျဖစ္လာသျဖင့္ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ကို လွည့္ယူၿပီးတပ္လိုက္သည္။ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္က ဘာမွမလာေပ။ ေလယာဥ္မယ္ကေလးေတြကလည္း စိုးရိမ္စရာမရိွေၾကာင္း လိုက္ေျပာေနရင္းက မ်က္ႏွာေတြက စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ေပၚလြင္ေနသည္။
တခ်ိဳ႕ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ေတြက သံုး၍ရေနသျဖင့္ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းဖို႔ေျပာေနသည္။ ေလယာဥ္ထဲတြင္ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္လာသည္။ နားေတြအူလာၿပီး လက္ႏွင့္ပိတ္ထားရသည္။ နားဆို႔ရသည့္ ဂြမ္းလံုးကေလးေတြလည္း ေလယာဥ္ေပၚတြင္ ပါမလာေပ။
"ရန္ကုန္ကို ျပန္ေမာင္းတယ္ဆိုေတာ့ မႏၲေလးဆက္သြားတာက ပိုမနီးဘူးလား"
ခရီးသည္တစ္ဦးက ေလယာဥ္ေမာင္ကို ေမးလိုက္သည္။ နာရီ၀က္ေမာင္းလာၿပီးျဖစ္၍ ေနာက္ထပ္ မိနစ္ ၂၀ ေလာက္ ေမာင္းလိုက္လွ်င္ တံတားဦး အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေလဆိပ္ကို ေရာက္လာၿပီး ရန္ကုန္ကို ျပန္လွည့္တာက အနည္းဆံုးနာရီ၀က္ ၾကာေပဦးမည္။
"ေအာက္ဆီဂ်င္က ၁၅ မိနစ္ပဲရတယ္။ ရန္ကုန္ျပန္ဆင္းတာက ပိုအဆင္ေျပလို႕ပါ"
"ေနျပည္ေတာ္နဲ႔ နီးေနတာပဲ။ နီးတဲ့ေနရာ ဆင္းလို႕မရဘူးလား" ေလယာဥ္ေမာင္က ဘာဆက္ေျပာရမွန္း မသိဘဲ စိတ္ခ်ပါ၊ အႏၲရာယ္မရိွပါဘူးဟုသာ ေျပာေနသည္။ ေလယာဥ္မယ္ကေလး တစ္ေယာက္ကက်ေတာ့ ခရီးသည္ေတြကို ေလယာဥ္ေလပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥေတြကို ေျပာေနသည္။
"ေကဗင္ထဲမွာအတြင္းက ေလနဲ႕အျပင္ကေလကို ဆက္သြယ္တည္ေဆာက္ထားတဲ့ စစၥတမ္ရိွပါတယ္။ အျပင္ကေလကိုယူၿပီး အတြင္းဘက္မွာျပဳျပင္သံုးတာပါ။ အျမင့္ေပ ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ေရာက္ေနေတာ့ အျပင္ေလက႐ွဴလို႔ မရပါဘူး။ ေနာက္ ၁၅ မိနစ္ေလာက္ဆိုရင္ ေလဆိပ္ကို ဆင္းႏိုင္ပါမယ္"
ေလယာဥ္မယ္ကေလးက ကိစၥေတြကို ရွင္းျပေနသည္။ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ေတြက အလုပ္မလုပ္တာကိုလည္း ပိုက္ေတြကို ဆြဲဆြဲေဆာင့္ေနသည္။ ဒီလိုမ်ိဳးေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ေတြ ေအာက္ကိုျပဳတ္က်လာတာကို သူတို႔လည္း မႀကံဳဖူးေသးေၾကာင္း ေျပာေနသည္။ အလုပ္မလုပ္သည့္ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ေတြကို ဆြဲဆြဲေဆာင့္ေနတာက ပိုက္သာျပဳတ္ျပတ္ကုန္မည္၊ ေအာက္ဆီဂ်င္ကထြက္မလာေပ။
တခ်ဳိ႕ခရီးသည္ေတြ ေလတဖ်ပ္ဖ်ပ္ယပ္ခပ္ေနရသည္။ တခ်ဳိ႕က ရင္ဘတ္ကိုဖိေနၿပီး၊ တခ်ဳိ႕က နားေပါက္ေတြကို လက္ျဖင့္ပိတ္ေနၾကသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေခြၽးေတြျပန္လာသည္။ မြန္းၾကပ္လာသည္။ အသက္႐ႈမ၀သလိုျဖစ္သည့္ ခရီးသည္ေတြက အနီးဆံုးေလဆိပ္ကိုမဆင္းဘဲ ရန္ကုန္ျပန္ေနတာကို ေျပာေနၾကသည္။
အေပၚက ေလေအးထြက္ေနသည့္ အေပါက္ေတြက ေလလံုး၀မ၀င္ေတာ့ေပ။ ေလယာဥ္ထဲတြင္ ေလနည္းေနၿပီး အသက္ကိုလု႐ွဴေနရသည္။ လူေတြက မ်က္လံုးစံုမွိတ္ၿပီး ပါးစပ္ကတတြတ္တြတ္ရြတ္ေနၾကသည္။ မဂၤလာဒံုေလဆိပ္ကိုဆင္းခါနီးက်ေတာ့မွ ေလေပါက္ေတြကaန ေလထြက္လာၿပီး အသက္ရွဴရတာျပန္ၿပီး အဆင္ေျပလာသည္။ ေလယာဥ္ေျပးလမ္းေပၚ ေလယာဥ္ဆင္းလိုက္ေတာ့မွ ခရီးသည္ေတြလည္း ဟင္းခ်ႏိုင္ရေတာ့သည္။
ေလဆိပ္ထြက္ခြာခရီးတြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပန္နားၾကရသည္။ ပုဂၢလိကေလေၾကာင္းလိုင္းကေကြၽးသည့္ လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီႏွင့္မုန္႔ကိုစားၿပီး ေစာင့္ရသည္။ ေလေၾကာင္းလိုင္းမွ ၀န္ထမ္းမ်ားက ေနာက္ထပ္တစ္နာရီခြဲေလာက္ေစာင့္ ရမည္ဟု လာေျပာသည္။
"ေလယာဥ္ျပန္ျပင္ေနတာလား"
"ဟုတ္ပါတယ္။ တစ္နာရီ ေလာက္ၾကာမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္"
"ဒီေလယာဥ္ျပင္ၿပီးေတာ့မွ ဒီေလယာဥ္နဲ႔ ျပန္သြားရမွာလား"
"ဟုတ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား"
ခရီးသည္ေတြမွာထိုေလယာဥ္ျဖင့္ ျပန္သြားရမွာကိုပင္ လန္႔ေနၾကပံုရသည္။ မႏၲေလးထြက္မည့္ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္ေတြထဲက ဂိုး႐ိႈးလိုက္လို႔ရမရ၊ လက္မွတ္လက္က်န္ရိွ မရိွကို စံုစမ္းသူက စံုစမ္းသည္။ ၁၂ နာရီေလာက္မွ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္က ရိွေတာ့သည္ဟု ဆိုသည္။ တခ်ိဳ႕ကက်ေတာ့လည္း ကားငွားၿပီး သြားရင္ေကာင္းမလားမသိဘူးဟု တိုင္ပင္ေနၾကသည္။
ခရီးသည္ေတြက အက်ိဳးအေၾကာင္းသတင္းအတိအက် သိခ်င္ေနသည္။ ထိုပုဂၢလိကပိုင္ ေလေၾကာင္းလိုင္းကတ္ျပားေတြ ဆြဲထားသည့္ ၀န္ထမ္းေတြကို ေမးေနၾကသည္။ ၀န္ထမ္းေတြက တိတိက်က် မသိေတာ့ ေျပာရခက္ေနသည္။ တခ်ိဳ႕ကက်ေတာ့လည္း ခရီးသည္ေမးတာကို အေျဖေပးေနသည္။ သူတို႔ေပးေနသည့္ အေျဖေတြက သူတို႔ထင္တာေတြ မ်ားေနတာကို ေတြ႕ရသည္။
ေလဆိပ္တြင္တာ၀န္က်သည့္ ထိုေလေၾကာင္းလိုင္းက ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္က ကြၽန္ေတာ္တို႔စီးသည့္ ဂ်က္ေလယာဥ္မွာ မေန႔ကမွ စင္ကာပူကေန Check လုပ္ၿပီး ျပန္လာသည့္ ေလယာဥ္ဟု ေျပာေနသည္။ စင္ကာပူကေန ရန္ကုန္ကိုလာၿပီးမွ ရန္ကုန္ကေန မႏၲေလးပ်ံသန္းခ်ိန္တြင္ ျဖစ္တာက ဘယ္လိုျဖစ္တာလဲဟု ေမးေနသည္။
ထား၀ယ္-ေကာ့ေသာင္းခရီးစဥ္၊ ဟဲဟိုး-ပုဂံ-မႏၲေလးခရီးစဥ္မ်ားသို႔ လိုက္ပါစီးနင္းမည့္ ခရီးသည္ေတြ ၀င္လာသည္။ ထြက္ခြာခန္းမတြင္ လူေတြျပည့္လာျပန္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေလယာဥ္က ခရီးသည္ေတြက သူတို႕အိမ္ေတြကို ဖုန္းဆက္ေနၾကေတာ့ ထိုခရီးသည္မ်ားကို ေနာက္၀င္လာသည့္ ခရီးသည္ေတြက စိတ္၀င္စားသြားသည္။ ေမးၾက၊ ျမန္းၾက၊ စုပ္တသပ္သပ္ျဖစ္ေနၾကသည္။
"အာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ေတြက အလုပ္မလုပ္ေတာ့လူေတြကပိုၿပီး ထိတ္လန္႔သြားၾကတာေပါ့။ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ကို ဘယ္လိုသံုးရမယ္ဆိုတာေတာ့ ေလယာဥ္ထြက္တာနဲ႕ သ႐ုပ္ျပတာပဲ။ ဒါေတြ ေကာင္းမေကာင္းက်ေတာ့ စစ္မထားၾကဘူး လား။ နီးတဲ့ေလဆိပ္ကို မဆင္းဘဲ ရန္ကုန္ကို မေရာက္ေရာက္ေအာင္ ျပန္လာတာ။ ခရီးသည္ေတြတစ္ခုခုျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ ဘာမွစိတ္မပူနဲ႕ဆိုေပမယ့္ အသက္႐ွဴရတာ က်ပ္လာေနၿပီေလ။ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ကလည္း သံုးမရဘူး။ စိတ္ပူတာေပါ့။ ခုထိရင္ထဲ ေအာင့္ေတာင့္ေတာင့္ျဖစ္ေနေသးတာ"
ခရီးသည္အမ်ိဳသမီးက သူ႕နံေဘးမွ အျခားေလယာဥ္စီးမည့္ ခရီးသည္ေတြကို ေျပာျပေတာ့ ထိုခရီးသည္မ်ားကပါ ဘုရားတေနၾကသည္။ မြန္းလြဲ ၁ နာရီတြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခရီးသည္မ်ားကို ႏွစ္သုတ္ခြဲကာ ေဖာ္ကာေလယာဥ္ျဖင့္ ပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့သည္။ မႏၲေလးသို႔ ေခ်ာေမာစြာျပန္ေရာက္ေတာ့မွ ရင္ေမာေျပရေတာ့သည္။
အငွားကားတစ္စီးငွားၿပီး ၿမဳိ႔ထဲ၀င္ေတာ့ ကားခက က်ပ္ ၁၂၀၀၀ ေပးရသည္။ အသြားတုန္းက က်ပ္ ၁၈၀၀၀ေပးခဲ့ရၿပီး အျပန္က်ေတာ့ ၁၂၀၀၀ ေပးရေလရာ အငွားကားလိုင္းေတြကလည္း ေတာင္းခ်င္သလို ေတာင္းေနၾကတာပါလားဟု သိရေတာ့သည္။
ေကာင္းကင္ေပၚက ခရီးသြားရတာ ကုန္က်စရိတ္မ်ားၿပီး သက္ေသာင့္သက္သာရိွပါသည္။ အခ်ိန္ကိုလည္း ခ်ံဳ႕၍ရပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႕ခရီးသည္ေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္ယံုၾကည္ စိတ္ခ်ရမလဲဆိုတာက စဥ္းစားစရာျဖစ္ေနသည္။ တိက်ေသခ်ာသည့္ သတင္းထုတ္ျပန္ ေျဖရွင္းခ်က္မရိွသည္ကလည္း စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္စရာပင္။ ကားကိုလမ္းေဘးထိုးဆိုက္ၿပီး ဆင္းခ်သြားလို႔ မရေလေတာ့ ေကာင္းကင္ေပၚက ခရီးသြားရျခင္း၏ စိတ္ခ်ယံုၾကည္ရမႈကို ယခုတစ္ေခါက္ႏွင့္ပင္ ကြၽန္ေတာ္လန္႔သြားရသည္။
တစ္ရက္ကေတာ့ ေကာင္းကင္ေပၚက သြားရမည့္ခရီးစဥ္တစ္ခုေပၚလာသည္။ ၾသဂုတ္လ ၂၈ ရက္ေန႔ နံနက္ ၁၀ နာရီ မိနစ္၂၀ ထြက္မည့္ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္ျဖင့္ မႏၲေလးကေန ရန္ကုန္ကိုသြားရသည္။ ေလယာဥ္လက္မွတ္ကို Hotel Mandalay ထဲတြင္ ေရာင္းခ်ေပးသည့္ SEVEN DIAMOND ကေန အသြားအျပန္ ၀ယ္လိုက္သည္။ ၾသဂုတ္လ၂၈ရက္ေန႔ မႏၲေလး-ရန္ကုန္၊ ၾသဂုတ္လ ၃၀ ရက္ေန႔ ရန္ကုန္-မႏၲေလး ခရီးစဥ္ျဖစ္သည္။
ဟိုတယ္မႏၲေလးမွာပဲရိွသည့္ အငွားကားကို ငွားလိုက္သည္။ ကားတစ္စီးလံုးကို တစ္ေသာင္းရွစ္ေထာင္ အဲကြန္းပါလွ်င္ ႏွစ္ေသာင္းဟု ဆိုသည္။ မႏၲေလးတြင္ မိုးရြာေနတာေၾကာင့္ အဲကြန္းမသံုးဘဲ တစ္ေသာင္းရွစ္ေထာင္ေပးကာ ငွားလိုက္သည္။ ေလယာဥ္က သတ္မွတ္ထားသည့္ ၁၀း၂၀ နာရီတြင္ အတိအက်ထြက္သည္။ ေလယာဥ္စီးရခ်ိန္ ၅၅ မိနစ္ၾကာသည္။ မႏၲေလးၿမိဳ႕တြင္းကေန တံတားဦးေလဆိပ္ထိ တစ္နာရီေလာက္စီးရသည္။
မႏၲေလးကေန တံတားဦးေလဆိပ္ကို တစ္နာရီ၊ ေလဆိပ္မွာ ေစာင့္ရတာက တစ္နာရီ၊ ေလယာဥ္စီးရတာက ၅၅ မိနစ္၊ ရန္ကုန္ေလဆိပ္ကေန ၿမိဳ႕ထဲသြားတာက ၄၅ မိနစ္ စုစုေပါင္း ၃ နာရီ မိနစ္၄၀ျဖင့္ ရန္ကုန္က တည္းခိုမည့္ စီးတီးစတား ဟိုတယ္ကို ေရာက္သြားသည္။ ၾသဂုတ္လ၂၉ ရက္ေန႔ မြန္းလြဲ ၁နာရီတြင္ ဆရာပါရဂူ၏ စာမူမူပိုင္ခြင့္ေကာ္မတီ အစည္းအေ၀းရိွသျဖင့္ ေကာ္မတီတြင္ပါသည့္ ပန္းခ်ီဦးမ်ိဳးခင္ (ထန္းရိပ္ညိဳ) ႏွင့္ အေဖာ္လိုက္ သြားရျခင္းျဖစ္သည္။
ၾသဂုတ္လ ၃၀ ရက္ေန႔ ေလယာဥ္ကြင္းခ်ိန္းက ၇ နာရီျဖစ္ၿပီး ၈ နာရီတြင္ ေလယာဥ္ထြက္မည္ျဖစ္သျဖင့္ ဟိုတယ္က ငွားေပးသည့္ အငွားကားျဖင့္ နံနက္ ၆နာရီတြင္ ဟိုတယ္က ခြာခဲ့ၾကသည္။ ရန္ကုန္မနက္ပိုင္းက လမ္းေတြရွင္းလင္းေနသျဖင့္ ေလဆိပ္ကိုနာရီ၀က္ႏွင့္ ေရာက္သြားသည္။ နံနက္ ၇ နာရီခြဲေက်ာ္ေတာ့ ေလဆိပ္အတြင္းဘက္ထြက္ခြာရာဌာနကို ၀င္ခြင့္ရသည္။
ေလဆိပ္ထဲရိွသည့္ ေကာ္ဖီဆိုင္မွာပဲ နံနက္စာစားလိုက္ၾကသည္။ ေကာင္းကင္ေပၚက ခရီးသြားရသည္မွာ အဆင္ေျပလွသည္။ သတ္မွတ္ထားသည့္ အခ်ိန္ထြက္ေတာ့ ၾကာရွည္ေစာင့္ဆိုင္းစရာမလိုေပ။ ရာသီဥတုေကာင္းလွ်င္ ေလယာဥ္ခရီးက အဆင္ေျပစြာေရာက္သြားရတာပဲျဖစ္သည္။ ယခင္ကေတာ့ ရန္ကုန္ထား၀ယ္ခရီးစဥ္ကို ေလယာဥ္ျဖင့္ ခဏခဏသြားဖူးသည့္ ဂ်က္၊ ေဖာ္ကာ ေလယာဥ္မ်ားျဖင့္ သြားရသည္။
ယခုအခါမွာေတာ့့ ျမန္မာ့ေလေၾကာင္းအျပင္ ပုဂၢလိကေလေၾကာင္းတစ္လိုင္းကေန ေလယာဥ္လက္မွတ္ကို အသြားအျပန္ ၀ယ္ထားသျဖင့္ လက္မွတ္ကိစၥကေတာ့ အဆင္ေျပသည္။ ေကာင္းကင္ေပၚက ခရီးသြားရတာ အခ်ိန္တြက္ဆ၍ ရလာသျဖင့္ မႏၲေလးတြင္ စာအုပ္မိတ္ဆက္ပြဲ တစ္ခုကို ၾသဂုတ္လ ၃၀ ရက္ေန႕မွာပင္ ကြၽန္ေတာ္စီစဥ္ထားခဲ့သည္။ မိတ္ဆက္ပြဲကို ညေန ၄ နာရီမွ စတင္မည္ဆိုေတာ့ နံနက္ ၈ နာရီ ေလယာဥ္ႏွင့္ မႏၲေလးကိုျပန္လာမည့္ ကြၽန္ေတာ့္အတြက္ အဆင္ေျပေလသည္။
ေလယာဥ္သတ္မွတ္ထားသည့္ အတိုင္းပင္ နံနက္ ၈ နာရီတြင္ မဂၤလာဒံုေလဆိပ္ကေန စတင္ထြက္ခြာလာသည္။ ရာသီဥတုကလည္း အသြားတုန္းကထက္ ပိုေကာင္းေနသည္။ ေကာင္းကင္က ၾကည္လင္ေနသည္။ ေလယာဥ္ေအာက္က ေလထုကလည္း ၾကည္လင္ေနသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ လိုက္ပါလာသည္။ ခရီးစဥ္အမွတ္ ၀၁၁ ဂ်က္ေလယာဥ္သည္ ေကာင္းကင္တြင္လြတ္လပ္ ေပါ့ပါးစြာပ်ံသန္းလ်က္ရိွသည္။
ေလယာဥ္ထြက္ခြာၿပီး မိနစ္ ၃၀ ေလာက္တြင္ ေလယာဥ္မယ္ကေလးေတြက မုန္႔ႏွင့္ လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီေတြ လိုက္ခ်ေပးသည္။ အေအးေသာက္လိုသူေတြကို အေအးလိုက္ခ်ေပးသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ခံုေရွ႕က တင္စရာကေလးကိုခ်ၿပီး ဗန္းကေလးကို တင္လိုက္သည္။ မုန္႕ဗန္းကေလးကို ေဖာက္မည္ျပင္လိုက္စဥ္ မုန္႔ဗန္းကေလးက ေအာက္ကိုေလွ်ာက်သြားသည္။ ပံုမွန္ေျပးေနသည့္ ေလယာဥ္မွာ ေအာက္ကိုေဇာက္ထိုး က်သြားျခင္းျဖစ္သည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေခါင္းေပၚက ၀ုန္းခနဲအသံေတြၾကားရၿပီး ေအာက္ဆီဂ်င္႐ွဴမည့္ ပိုက္ေတြျပဳတ္က်လာသည္။ အသက္႐ွဴက်ပ္စျပဳလာသည္။ ေခါင္းေပၚက ေလေအး၀င္ေနသည့္ အေပါက္ကေလးေတြက ေလမ၀င္ေတာ့ေပ။ ေလယာဥ္ေပၚ ပါလာသည့္ ခရီးသည္ေတြအထိတ္တလန္႕ ျဖစ္သြားၾကသည္။ ေလယာဥ္မွဴး၏ အသံေပၚလာသည္။ ေလယာဥ္တြင္ ေလဖိအား ျပႆနာေပၚလာသျဖင့္မဂၤလာဒံုေလဆိပ္ကို ျပန္လည္ဆင္းသက္မည့္အေၾကာင္း စိုးရိမ္စရာမလိုေၾကာင္း ေၾကညာသည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ေလယာဥ္ထဲတြင္ပူလာၿပီး အသက္႐ွဴရက်ပ္သလိုျဖစ္လာသျဖင့္ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ကို လွည့္ယူၿပီးတပ္လိုက္သည္။ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္က ဘာမွမလာေပ။ ေလယာဥ္မယ္ကေလးေတြကလည္း စိုးရိမ္စရာမရိွေၾကာင္း လိုက္ေျပာေနရင္းက မ်က္ႏွာေတြက စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြ ေပၚလြင္ေနသည္။
တခ်ိဳ႕ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ေတြက သံုး၍ရေနသျဖင့္ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းဖို႔ေျပာေနသည္။ ေလယာဥ္ထဲတြင္ အပူခ်ိန္ျမင့္တက္လာသည္။ နားေတြအူလာၿပီး လက္ႏွင့္ပိတ္ထားရသည္။ နားဆို႔ရသည့္ ဂြမ္းလံုးကေလးေတြလည္း ေလယာဥ္ေပၚတြင္ ပါမလာေပ။
"ရန္ကုန္ကို ျပန္ေမာင္းတယ္ဆိုေတာ့ မႏၲေလးဆက္သြားတာက ပိုမနီးဘူးလား"
ခရီးသည္တစ္ဦးက ေလယာဥ္ေမာင္ကို ေမးလိုက္သည္။ နာရီ၀က္ေမာင္းလာၿပီးျဖစ္၍ ေနာက္ထပ္ မိနစ္ ၂၀ ေလာက္ ေမာင္းလိုက္လွ်င္ တံတားဦး အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေလဆိပ္ကို ေရာက္လာၿပီး ရန္ကုန္ကို ျပန္လွည့္တာက အနည္းဆံုးနာရီ၀က္ ၾကာေပဦးမည္။
"ေအာက္ဆီဂ်င္က ၁၅ မိနစ္ပဲရတယ္။ ရန္ကုန္ျပန္ဆင္းတာက ပိုအဆင္ေျပလို႕ပါ"
"ေနျပည္ေတာ္နဲ႔ နီးေနတာပဲ။ နီးတဲ့ေနရာ ဆင္းလို႕မရဘူးလား" ေလယာဥ္ေမာင္က ဘာဆက္ေျပာရမွန္း မသိဘဲ စိတ္ခ်ပါ၊ အႏၲရာယ္မရိွပါဘူးဟုသာ ေျပာေနသည္။ ေလယာဥ္မယ္ကေလး တစ္ေယာက္ကက်ေတာ့ ခရီးသည္ေတြကို ေလယာဥ္ေလပိုင္းဆိုင္ရာ ကိစၥေတြကို ေျပာေနသည္။
"ေကဗင္ထဲမွာအတြင္းက ေလနဲ႕အျပင္ကေလကို ဆက္သြယ္တည္ေဆာက္ထားတဲ့ စစၥတမ္ရိွပါတယ္။ အျပင္ကေလကိုယူၿပီး အတြင္းဘက္မွာျပဳျပင္သံုးတာပါ။ အျမင့္ေပ ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ေရာက္ေနေတာ့ အျပင္ေလက႐ွဴလို႔ မရပါဘူး။ ေနာက္ ၁၅ မိနစ္ေလာက္ဆိုရင္ ေလဆိပ္ကို ဆင္းႏိုင္ပါမယ္"
ေလယာဥ္မယ္ကေလးက ကိစၥေတြကို ရွင္းျပေနသည္။ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ေတြက အလုပ္မလုပ္တာကိုလည္း ပိုက္ေတြကို ဆြဲဆြဲေဆာင့္ေနသည္။ ဒီလိုမ်ိဳးေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ေတြ ေအာက္ကိုျပဳတ္က်လာတာကို သူတို႔လည္း မႀကံဳဖူးေသးေၾကာင္း ေျပာေနသည္။ အလုပ္မလုပ္သည့္ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ေတြကို ဆြဲဆြဲေဆာင့္ေနတာက ပိုက္သာျပဳတ္ျပတ္ကုန္မည္၊ ေအာက္ဆီဂ်င္ကထြက္မလာေပ။
တခ်ဳိ႕ခရီးသည္ေတြ ေလတဖ်ပ္ဖ်ပ္ယပ္ခပ္ေနရသည္။ တခ်ဳိ႕က ရင္ဘတ္ကိုဖိေနၿပီး၊ တခ်ဳိ႕က နားေပါက္ေတြကို လက္ျဖင့္ပိတ္ေနၾကသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေခြၽးေတြျပန္လာသည္။ မြန္းၾကပ္လာသည္။ အသက္႐ႈမ၀သလိုျဖစ္သည့္ ခရီးသည္ေတြက အနီးဆံုးေလဆိပ္ကိုမဆင္းဘဲ ရန္ကုန္ျပန္ေနတာကို ေျပာေနၾကသည္။
အေပၚက ေလေအးထြက္ေနသည့္ အေပါက္ေတြက ေလလံုး၀မ၀င္ေတာ့ေပ။ ေလယာဥ္ထဲတြင္ ေလနည္းေနၿပီး အသက္ကိုလု႐ွဴေနရသည္။ လူေတြက မ်က္လံုးစံုမွိတ္ၿပီး ပါးစပ္ကတတြတ္တြတ္ရြတ္ေနၾကသည္။ မဂၤလာဒံုေလဆိပ္ကိုဆင္းခါနီးက်ေတာ့မွ ေလေပါက္ေတြကaန ေလထြက္လာၿပီး အသက္ရွဴရတာျပန္ၿပီး အဆင္ေျပလာသည္။ ေလယာဥ္ေျပးလမ္းေပၚ ေလယာဥ္ဆင္းလိုက္ေတာ့မွ ခရီးသည္ေတြလည္း ဟင္းခ်ႏိုင္ရေတာ့သည္။
ေလဆိပ္ထြက္ခြာခရီးတြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပန္နားၾကရသည္။ ပုဂၢလိကေလေၾကာင္းလိုင္းကေကြၽးသည့္ လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီႏွင့္မုန္႔ကိုစားၿပီး ေစာင့္ရသည္။ ေလေၾကာင္းလိုင္းမွ ၀န္ထမ္းမ်ားက ေနာက္ထပ္တစ္နာရီခြဲေလာက္ေစာင့္ ရမည္ဟု လာေျပာသည္။
"ေလယာဥ္ျပန္ျပင္ေနတာလား"
"ဟုတ္ပါတယ္။ တစ္နာရီ ေလာက္ၾကာမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားပါတယ္"
"ဒီေလယာဥ္ျပင္ၿပီးေတာ့မွ ဒီေလယာဥ္နဲ႔ ျပန္သြားရမွာလား"
"ဟုတ္ပါတယ္ခင္ဗ်ား"
ခရီးသည္ေတြမွာထိုေလယာဥ္ျဖင့္ ျပန္သြားရမွာကိုပင္ လန္႔ေနၾကပံုရသည္။ မႏၲေလးထြက္မည့္ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္ေတြထဲက ဂိုး႐ိႈးလိုက္လို႔ရမရ၊ လက္မွတ္လက္က်န္ရိွ မရိွကို စံုစမ္းသူက စံုစမ္းသည္။ ၁၂ နာရီေလာက္မွ ေလယာဥ္ခရီးစဥ္က ရိွေတာ့သည္ဟု ဆိုသည္။ တခ်ိဳ႕ကက်ေတာ့လည္း ကားငွားၿပီး သြားရင္ေကာင္းမလားမသိဘူးဟု တိုင္ပင္ေနၾကသည္။
ခရီးသည္ေတြက အက်ိဳးအေၾကာင္းသတင္းအတိအက် သိခ်င္ေနသည္။ ထိုပုဂၢလိကပိုင္ ေလေၾကာင္းလိုင္းကတ္ျပားေတြ ဆြဲထားသည့္ ၀န္ထမ္းေတြကို ေမးေနၾကသည္။ ၀န္ထမ္းေတြက တိတိက်က် မသိေတာ့ ေျပာရခက္ေနသည္။ တခ်ိဳ႕ကက်ေတာ့လည္း ခရီးသည္ေမးတာကို အေျဖေပးေနသည္။ သူတို႔ေပးေနသည့္ အေျဖေတြက သူတို႔ထင္တာေတြ မ်ားေနတာကို ေတြ႕ရသည္။
ေလဆိပ္တြင္တာ၀န္က်သည့္ ထိုေလေၾကာင္းလိုင္းက ၀န္ထမ္းတစ္ေယာက္က ကြၽန္ေတာ္တို႔စီးသည့္ ဂ်က္ေလယာဥ္မွာ မေန႔ကမွ စင္ကာပူကေန Check လုပ္ၿပီး ျပန္လာသည့္ ေလယာဥ္ဟု ေျပာေနသည္။ စင္ကာပူကေန ရန္ကုန္ကိုလာၿပီးမွ ရန္ကုန္ကေန မႏၲေလးပ်ံသန္းခ်ိန္တြင္ ျဖစ္တာက ဘယ္လိုျဖစ္တာလဲဟု ေမးေနသည္။
ထား၀ယ္-ေကာ့ေသာင္းခရီးစဥ္၊ ဟဲဟိုး-ပုဂံ-မႏၲေလးခရီးစဥ္မ်ားသို႔ လိုက္ပါစီးနင္းမည့္ ခရီးသည္ေတြ ၀င္လာသည္။ ထြက္ခြာခန္းမတြင္ လူေတြျပည့္လာျပန္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေလယာဥ္က ခရီးသည္ေတြက သူတို႕အိမ္ေတြကို ဖုန္းဆက္ေနၾကေတာ့ ထိုခရီးသည္မ်ားကို ေနာက္၀င္လာသည့္ ခရီးသည္ေတြက စိတ္၀င္စားသြားသည္။ ေမးၾက၊ ျမန္းၾက၊ စုပ္တသပ္သပ္ျဖစ္ေနၾကသည္။
"အာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ေတြက အလုပ္မလုပ္ေတာ့လူေတြကပိုၿပီး ထိတ္လန္႔သြားၾကတာေပါ့။ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ကို ဘယ္လိုသံုးရမယ္ဆိုတာေတာ့ ေလယာဥ္ထြက္တာနဲ႕ သ႐ုပ္ျပတာပဲ။ ဒါေတြ ေကာင္းမေကာင္းက်ေတာ့ စစ္မထားၾကဘူး လား။ နီးတဲ့ေလဆိပ္ကို မဆင္းဘဲ ရန္ကုန္ကို မေရာက္ေရာက္ေအာင္ ျပန္လာတာ။ ခရီးသည္ေတြတစ္ခုခုျဖစ္ရင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ။ ဘာမွစိတ္မပူနဲ႕ဆိုေပမယ့္ အသက္႐ွဴရတာ က်ပ္လာေနၿပီေလ။ ေအာက္ဆီဂ်င္ပိုက္ကလည္း သံုးမရဘူး။ စိတ္ပူတာေပါ့။ ခုထိရင္ထဲ ေအာင့္ေတာင့္ေတာင့္ျဖစ္ေနေသးတာ"
ခရီးသည္အမ်ိဳသမီးက သူ႕နံေဘးမွ အျခားေလယာဥ္စီးမည့္ ခရီးသည္ေတြကို ေျပာျပေတာ့ ထိုခရီးသည္မ်ားကပါ ဘုရားတေနၾကသည္။ မြန္းလြဲ ၁ နာရီတြင္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ ခရီးသည္မ်ားကို ႏွစ္သုတ္ခြဲကာ ေဖာ္ကာေလယာဥ္ျဖင့္ ပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့သည္။ မႏၲေလးသို႔ ေခ်ာေမာစြာျပန္ေရာက္ေတာ့မွ ရင္ေမာေျပရေတာ့သည္။
အငွားကားတစ္စီးငွားၿပီး ၿမဳိ႔ထဲ၀င္ေတာ့ ကားခက က်ပ္ ၁၂၀၀၀ ေပးရသည္။ အသြားတုန္းက က်ပ္ ၁၈၀၀၀ေပးခဲ့ရၿပီး အျပန္က်ေတာ့ ၁၂၀၀၀ ေပးရေလရာ အငွားကားလိုင္းေတြကလည္း ေတာင္းခ်င္သလို ေတာင္းေနၾကတာပါလားဟု သိရေတာ့သည္။
ေကာင္းကင္ေပၚက ခရီးသြားရတာ ကုန္က်စရိတ္မ်ားၿပီး သက္ေသာင့္သက္သာရိွပါသည္။ အခ်ိန္ကိုလည္း ခ်ံဳ႕၍ရပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႕ခရီးသည္ေတြအတြက္ ဘယ္ေလာက္ယံုၾကည္ စိတ္ခ်ရမလဲဆိုတာက စဥ္းစားစရာျဖစ္ေနသည္။ တိက်ေသခ်ာသည့္ သတင္းထုတ္ျပန္ ေျဖရွင္းခ်က္မရိွသည္ကလည္း စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္စရာပင္။ ကားကိုလမ္းေဘးထိုးဆိုက္ၿပီး ဆင္းခ်သြားလို႔ မရေလေတာ့ ေကာင္းကင္ေပၚက ခရီးသြားရျခင္း၏ စိတ္ခ်ယံုၾကည္ရမႈကို ယခုတစ္ေခါက္ႏွင့္ပင္ ကြၽန္ေတာ္လန္႔သြားရသည္။
ဘြဲ႕ျဖဴလက္နက္အႏၲရာယ္
အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈပေပ်ာက္ေရးနဲ႔ တရားေရးမ႑ိဳင္ၾကံ့ခိုင္ေရးကို အထူးအေလးထား ေဆာင္ရြက္ျခင္းမျပဳဘဲနဲ႕ ဒီမိုကေရစီတည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ေအာင္ျမင္မႈမရႏိုင္ေၾကာင္း အစိုးရတာ၀န္ရႇိပုဂၢဳိလ္မ်ားက ေန့စဥ္ႏႇင့္အမွ် ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားေနၾကတာမ်ားကို စာနယ္ဇင္းေတြမႇာ အခုတေလာ မျပတ္ဖတ္႐ႈေနရတယ္။
ေၾကာက္စရာေခ်ာက္ႀကီး
ဒီေျပာၾကားခ်က္မ်ားဟာ ေသြးထြက္ေအာင္မႇန္တဲ႕ စကားမ်ားျဖစ္တယ္။ တစ္ပါတီ တစ္ဖြဲ႕တစ္စည္း အာဏာရႇင္စနစ္ႀကီး သက္ဆိုးရႇည္ခဲ့ေလေတာ့ ႏိုင္ငံအိမ္ႀကီးကို ေထာက္မထားတဲ့ တိုင္ႀကီးေလးလံုး မ႑ိဳင္ႀကီးေလးခုစလံုးဟာ အတြင္းလႈိက္စားတဲ့ ျခပုန္းေတြလက္ခ်က္ေၾကာင့္ ျမင္မေကာင္း ႐ႈမေကာင္းျဖစ္ေအာင္ကို ယိုင္နဲ့ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္မႈေတြနဲ႕ ဆူပူအံုႂကြမႈေတြရဲ႕ ေရခံေျမခံျဖစ္တဲ့ ဆင္းရဲခ်မ္းသာကြာဟမႈ ဒါမႇမဟုတ္ အပယ္ခံနဲ႔ အခြင့္ထူးခံ ကြာဟမႈေခ်ာက္ႀကီးကလည္း ေၾကာက္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ နက္႐ိႈင္းလာခဲ့တယ္။ အင္မတန္အႏၲရာယ္ႀကီးတဲ့ ေခ်ာက္ႀကီးျဖစ္တယ္။
ေတာမီးေလာင္သလို
အခုတေလာ ေတာမီးေလာင္သလို တစ္ေနရာက တစ္ေနရာကို ႐ုတ္တရက္ ခ်က္ခ်င္း ကူးစက္ပ်ံ႕ႏႇံ့သြားတဲ့ အေရႇ႕အလယ္ပိုင္းေဒသက ေတာ္လႇန္ေရးမုန္တိုင္းႀကီးကို ၾကည့္ၿပီး ေကာင္းေကာင္းႀကီး သင္ခန္းစာယူသင့္တယ္။ အေရႇ႕အလယ္ပိုင္းေဒသက ႏိုင္ငံအားလံုးလိုလိုဟာ မူလက အင္မတန္ဆင္းရဲၾကတယ္။ စာတတ္ေျမာက္မႈရာႏႈန္းလည္း အင္မတန္နိမ့္က်တယ္။ ေျခာက္ဆယ္ခုႏႇစ္မ်ားအတြင္းေရာက္မႇ ေရနံတြင္းေတြ ရႇာေဖြေတြ႕ရႇိၿပီး လူရာ၀င္လာၾကတာျမန္တယ္။ လူခ်မ္းသာေတြ အမ်ားႀကီး ေပၚထြက္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစနစ္က အာဏာရႇင္စနစ္ျဖစ္တယ္။ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမႇာ ဘုရင္ေတြ၊ ပေဒသရာဇ္ေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြက်ေတာ့ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ေဒသတစ္ခုလံုးမႇာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံလို႕ လက္ညိႇဳးထိုးျပစရာဆိုလို႕ အစၥေရးႏိုင္ငံ တစ္ခုပဲရႇိတယ္။
ေရနံ၀င္ေငြေတြ
ေရနံ၀င္ေငြ ဒလေဟာလႇိမ့္၀င္လာေပမယ့္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ လူဦးေရအမ်ားစုက ဆင္းရဲျမဲ ဆင္းရဲေနၾကတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ရသမ်ေရနံ၀င္ေငြေတြဟာ ဘုရင္ေတြ၊ ဆူလတန္ေတြရႇိတ္ေတြနဲ့ ဆက္ဒမ္ဟူစိန္လို၊ ကဒတ္ဖီလို အာဏာရႇင္ေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားက ဘဏ္စာရင္းေတြထဲပဲ စီး၀င္သြားၾကတာကိုး။ အေရႇ႕အလယ္ပိုင္းေဒသႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ခ်မ္းသာသမွ်ေတြဟာ အဲဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္သာရႇိတဲ့ ကုေဋႂကြယ္သူေဌးႀကီးမ်ားရဲ႕ လက္ထဲမႇာ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ရႇိေနၿပီးက်န္ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ကိုသာ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရႇိတဲ့ တိုင္းျပည္သူျပည္သူသားမ်ားက လႇည့္ပတ္သံုးစြဲေနရတာျဖစ္တယ္လို့ ပညာရႇင္မ်ားက ေထာက္ျပၾကတယ္။
လက္ဆုပ္မေျဖၾက
ဓနခြဲေ၀မႈကို သင့္တင့္မွ်တတဲ့ အခ်ဳိးအဆေရာက္ေအာင္ ျပဳျပင္ဖို႕လိုတယ္။ ဒီလိုမလုပ္ရင္ ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရ အံုႂကြမႈေတြျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႕လည္း သတိေပးၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ဘုရင္ႀကီးေတြ၊ ဆူလတန္ႀကီးေတြနဲ႕ အာဏာရႇင္ႀကီးေတြက ေလာဘမသတ္ႏိုင္ျဖစ္ၿပီး လက္ဆုပ္ကို မေျဖၾကဘူး။ ႐ုရႇားက၊ တ႐ုတ္က၊ အေမရိကန္က၊ ဂ်ာမနီက၊ ျပင္သစ္နဲ႕ အီတလီက ၀ယ္ထားတဲ့ ေခတ္မီစစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြက သူတို႕ကို ကာကြယ္မႈေပးလိမ့္မယ္လို႕ ယံုၾကည္ၿပီး ေရနံ၀င္ေငြေတြကို တိုင္းသူျပည္သားမ်ားကို မွ်ေ၀ခံစားေစမယ့္အစား ႏိုင္ငံေပါင္းစံုက လက္နက္ကုန္သည္ႀကီးေတြ လက္ထဲသာ ထိုးအပ္လိုက္ၾကတယ္။
ႏႇင္းေဘာလံုးလို
လူေတြဆင္းရဲတြင္း နက္သထက္နက္ေနရတဲ့အထဲ ႀကီးႏိုင္ငယ္ညႇဥ္း ႏိုင္ထက္စီးနင္းျပဳမူမႈေတြက လြန္သလက္လြန္ကဲလာေလေတာ့ ေနာက္ဆံုးမႇာ မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ၾကၿပီး ဒီေန႕အေျခအေနမ်ဳိးထိ ေရာက္ရႇိသြားေတာ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရတဲ့အဓိက အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ ဓနခြဲေ၀မႈ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းျဖစ္ရတဲ့အခ်က္ ျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်က္က သိပ္ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္။ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းျဖစ္မႈ စရႇိေနၿပီဆိုတာနဲ႕ ေတာင္ေစာင္းကလႇိမ့္ခ်လိုက္တဲ့ ႏႇင္းေဘာလံုးမ်ားလို ၾကာေလႀကီးေလ ျဖစ္လာေလ့ရႇိတယ္။ ေလ်ာ့ပါးသြားတယ္လို႕ ဘယ္ေတာ့မႇမရႇိဘူး။ ေငြေတြကအာဏာရႇိသူနဲ႕ ပိုက္ဆံရႇိသူေတြလက္ထဲကိုသာ ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႕ ေရာက္သြားၾကတယ္။ တကယ္လိုအပ္တဲ့ ဆင္းရဲသားေတြလက္ထဲ ဘယ္ေတာ့မႇေရာက္တယ္ မရႇိဘူး။ဒီလို ဓနဥစၥာကြာဟခ်က္ႀကီးမားျခင္းက ၾသဇာအရႇိန္အ၀ါကြာျခားခ်က္ကို ေပၚေပါက္ေစတယ္။ အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားနဲ႕ အပယ္ခံလူတန္းစားဆိုၿပီး ျဖစ္ေပၚေစတယ္။ အခြင့္ထူးခံေတြက ေနရာတိုင္းမႇာ အခြင့္ထူးေတြ ခံစားရရႇိၾကၿပီး အပယ္ခံေတြကေတာ့ တစ္ေန့တျခားေဘးကို ေရာက္သထက္ေရာက္ကုန္ၾကတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ဒုသမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒တို႔ မၾကာမီကေျပာၾကားခဲ႕ၾကတဲ႕အတိုင္း တရားဥပေဒရဲ့ အထက္မႇာ ဘယ္သူမႇာမရႇိေစေရးဆိုတဲ႕ အခ်က္ကို တိတိက်က်မႇန္မႇန္ကန္ကန္ လက္ေတြ႕က်င္႕သံုးၾကဖို႔ လိုပါတယ္၊ စကားအျဖစ္ ေလထဲမႇာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားတာမ်ဳိး မျဖစ္ေစသင္႕ဘူး . . .
ေငြမ်ားတရားႏိုင္
အပယ္ခံေတြကလည္း ပုထုဇဥ္လူသားေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ ခ်မ္းသာခ်င္တယ္။ အခြင့္အေရးေတြ ရခ်င္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀တဲ့ အခြင့္ထူးခံ စီးပြားေရးသမားမ်ား လုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ နည္းလမ္းေတြအတိုင္း အခြင့္ထူးခံစားရဖုိ႕ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူေတြ လုပ္လာၾကတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြ လူတန္းစားအားလံုးဆီ ပ်ံ႕ႏႇံ့သြားၿပီး ေနာက္ဆံုးမႇာ ေငြမ်ားတရားႏိုင္ဆိုတဲ့ အေျခအေန၊ ေငြက အရာရာကို ဖန္တီးတယ္။ (money makes everything) ဆိုတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးေတြ အထိေရာက္ရႇိ သြားေတာ့တယ္။
လႈပ္ေလျမဳပ္ေလ
ဆင္းရဲသားအပယ္ခံေတြမႇာေတာ့ ေငြကအရာရာကို ဖန္တီးတဲ့ေခတ္မႇာ လူနဲ႕သူနဲ႕တူေအာင္ ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႕ကို တစ္ေန႕တျခား ခက္ခဲသထက္ ခက္ခဲလာၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ႀကိဳးစားႀကိဳးစား လႈပ္ေလျမဳပ္ေလဆိုသလို ဆင္းရဲတြင္းႀကီးထဲ နစ္သထက္ ပိုနစ္ေနၾကရတယ္။ ဘယ္လိုမႇမတတ္ႏိုင္ၾကေလေတာ့ အံတႀကိတ္ႀကိတ္နဲ႕ နာၾကည္းမုန္းတီးမႈေတြပဲ ရင္ထဲမႇာ တစ္ေန့တျခား ႀကီးထြားလာၾကတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႕ ၾကာလာေတာ့ ေသမထူးေန မထူးစိတ္ဓာတ္မ်ဳိးေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ခါးသီးတဲ့ အမုန္းဆူးေတာင္ႀကီးေတြ တစ္ေခ်ာင္းၿပီး တစ္ေခ်ာင္းေပါက္လာတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ျဖစ္ခ်င္ရာ ျဖစ္ဆိုၿပီး ေသြး႐ူးေသြးတန္းနဲ႕ ထင္ရာဆိုင္းရင္း လုပ္ခ်င္တာေတြ ေလွ်ာက္လုပ္ေတာ့တယ္။ လူသတ္ရမႇာလည္း မေၾကာက္ေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္အသက္ ေသမႇာလည္း မေၾကာက္ေတာ့ဘူး။
ေသြး႐ူးေသြးတန္းလူမ်ား
အဲဒီလို အေၾကာက္တရားကို လြန္ေျမာက္သြားတဲ့ ေသြး႐ူးေသြးတန္း (desperate) ျဖစ္ေနတဲ့ လူမ်ဳိးေတြကို (desperatedos) လို့ေခၚၾကတယ္။ သိပ္ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္။ ဒီလိုလူမ်ဳိးေတြကို ဘာနဲ႔ ေျခာက္ေျခာက္ မေၾကာက္ေတာ့ဘူး။ ဘယ္လိုတားတား မရေတာ့ဘူး။ ထင္ရာလုပ္ေတာ့တာပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္လူေတြကို အဲဒီအဆင့္ေရာက္မသြားေအာင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တားဆီးဖို႕ လိုပါတယ္။ ဓနခြဲေ၀မႈ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းျဖစ္ေနတာကိုလည္း ျပဳျပင္ဖို႕လိုတယ္။ အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားနဲ့ အပယ္ခံ လူတန္းစားဆိုၿပီး ရႇိေနသမွ်ကာလပတ္လံုး အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြနဲ့ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကိစၥေတြ ရႇိေနဦးမႇာ ျဖစ္တယ္။
အဓိကတာ၀န္ရႇိသူ
အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားမရႇိဖုိ႕နဲ႕ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ဖို႕အတြက္ အဓိကတာ၀န္ရႇိတာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္နဲ႕ တရားေရးမ႑ိဳင္တို႕ ျဖစ္တယ္။
- တရားဥပေဒအပိုင္းက လက္ရႇိတည္ဆဲဥပေဒေတြနဲ႔တင္ လံုေလာက္တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ ရႇိေနတဲ့ ဥပေဒေတြကို လိုက္နာေစာင့္ထိန္းတဲ့အပိုင္းက ပ်က္ကြက္လို႔သာ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးကို ေရာက္ေနတာျဖစ္တယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္နဲ႔ တရားေရးမ႑ိဳင္ႏႇစ္ခုက ဒီပ်က္ကြက္မႈကို ျပဳျပင္ဖို့လိုတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ဒုသမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒တို႔ မၾကာမီက ေျပာၾကားခဲ့ၾကတဲ့အတိုင္း တရားဥပေဒရဲ႕ အထက္မႇာ ဘယ္သူမႇမရႇိေစရ ဆိုတဲ့အခ်က္ကို တိတိက်က်မႇန္မႇန္ကန္ကန္ လက္ေတြ႕က်င့္သံုးၾကဖို႕ လိုပါတယ္၊ စကားအျဖစ္ေလထဲမႇာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားတာမ်ဳိး မျဖစ္ေစသင့္ဘူး။
စံနမူနာျပသင္႕
တာ၀န္ရႇိသူေတြရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္အရ ၀န္ႀကီးဌာနႏႇစ္ခု ပူးတြဲကိုင္ေဆာင္ရတဲ့ ၀န္ႀကီးမ်ားကိုယ္တိုင္က ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ၿပီး တိုင္းျပည္အက်ဳိးၾကည့္တဲ့အေနနဲ့ လစာႏႇစ္ခု ထုတ္ယူခံစားျခင္းမျပဳဘဲ လစာတစ္ခုသာ ထုတ္ယူတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အင္မတန္ေကာင္းပါတယ္။ အားလံုး အတုယူၾကၿပီး ၀န္ႀကီးျဖစ္လို့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္လို႔၊ အရာရႇိႀကီးျဖစ္လို႔၊ တရားသူႀကီးျဖစ္လို႔၊ အာဏာရပါတီျဖစ္လို႔ဆိုၿပီး အထူးအခြင့္အေရးမ်ား ရယူတာမ်ဳိးမလုပ္ဘဲ စံနမူနာ ေကာင္းျပသသင့္တယ္။ အစိုးရဆိုတာ သမၼတကစၿပီး ေအာက္ဆံုးအဆင့္၀န္ထမ္းေလးအထိ ျပည္သူကေပးတဲ့ လစာရိကၡာကိုစားတဲ့ ျပည္သူ့၀န္ထမ္းမ်ား ျဖစ္ၾကတယ္။ ျပည္သူလူထုဟာ ေက်းဇူးရႇင္ ထမင္းရႇင္မ်ားျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ကို ထမင္းေကြၽးထားတဲ႕ ေက်းဇူးရႇင္မ်ားထက္ အခြင့္ထူးပိုယူတာမ်ဳိး မရႇိသင့္ဘူး။
ျပည္သူက ေက်းဇူးရႇင္
လႊတ္ေတာ္အမတ္ဆိုတာလည္း ျပည္သူလူထုက သူတို႔ကိုယ္စား တိုင္းေရးျပည္မႈ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ထားသူမ်ားျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္သူလူထုကို ဦးထိပ္ထားေလးစားရမႇာ ျဖစ္တယ္။ ရရႇိခံစားရတဲ့ အခြင့္အေရး အေဆာင္အေယာင္မႇန္သမွ် ျပည္သူ့ဘ႑ာေငြက ထုတ္ယူသံုးစြဲတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္သူလူထုကို ေက်းဇူးရႇင္အျဖစ္ ခံယူစြဲမႇတ္ရမႇာျဖစ္တယ္။ သာမန္ျပည္သူတိုင္း ခံစားရရႇိတဲ့ အခြင့္အေရးမ်ားထက္ပိုၿပီး အခြင့္ထူးခံစားခြင့္မရႇိဘူး။ ကိုယ္က်ဳိးထက္ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးအက်ဳိးစီးပြားကို ေရႇ႕တန္းတင္ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ပါမယ္လုိ႔ ကတိက၀တ္ ပဋိညာဥ္ျပဳၿပီး အေရြးခ်ယ္ခံခဲ့သူမ်ားျဖစ္တာေၾကာင့္ ကိုယ္က်ဳိးမၾကည့္ရာမႇာ အခြင့္ထူးမခံစားရာမႇာ ေရႇ႕ေဆာင္လမ္းျပ စံနမူနာေကာင္းျဖစ္ေစရမယ္။
ျပည္သူလူထုႀကီးရဲ့ မ်က္ႏႇာကလြဲၿပီး ဘယ္သူ႔မ်က္ႏႇာမႇ မၾကည္႕တဲ႕ ဘယ္သူ႔စပြန္ဆာတို႔ စတိုင္ပင္နဲ႔ စေကာလားရႇစ္တို႔ ဂရန္႔တို႔ကိုမႇ လံုး၀လက္မခံတဲ႕ သတင္းမီဒီယာကိုသာ စတုတၴမ႑ိဳင္လို႔ သတ္မႇတ္တာျဖစ္တယ္။ အဲဒါေတြတစ္ခုခုနဲ႔ မလြတ္ကင္းရင္ စတုတၴမ႑ိဳင္လို႔ မေခၚႏိုင္ဘူး . . .
ျပည္ႀကီးပခံုး၊ ျပည္ႀကီးလက္႐ုံး
ေနာက္ဆံုးက်န္ရႇိေနတဲ့ မ႑ိဳင္ျဖစ္တဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို့ရဲ႕ စတုတၴမ႑ိဳင္ဆိုတာလည္း ျပည္ႀကီး၀န္ကို ျပည္ႀကီးပခံုး၊ ျပည္ႀကီးလက္႐ုံးအျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ၾကရသူမ်ားျဖစ္တဲ့အတြက္ တစ္နည္းအားျဖင့္ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမ်ားပင္ ျဖစ္ၾကတယ္။ တျခားျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမ်ားလိုပဲ ျပည္သူကို ဦးထိပ္ထားေလးစားရမႇာ ျဖစ္တယ္။ ျပည္သူ႔ အထက္ကေနခ်င္လို့ မျဖစ္ဘူး။ ျပည္သူ႔ေရႇ႕က အခြင့္ထူးရယူခ်င္လို႔လည္း မျဖစ္ဘူး။ အလားတူပဲ သတင္းသမားဟာ အစိုးရတစ္ရပ္ရဲ႕ လက္ကိုင္တုတ္မျဖစ္ရသလို ႏိုင္ငံေရးပါတီ အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားရဲ႕ အသံုးခ်ခံလည္း မျဖစ္ရဘူး။ စီးပြားေရးသမားမ်ားရဲ႕ေက်းဇူးခံေက်းဇူးစားလည္း မျဖစ္ေစရဘူး။ ဒီေခတ္မႇာ ေခတ္စားတဲ့ စပြန္ဆာဆိုတာဟာ စီးပြားေရးသမားက သတင္းမီဒီယာသမားကို လာဘ္ထိုးတဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။ စပြန္ဆာလက္ခံရယူတဲ့ သတင္းမီဒီယာသမားဟာ စပြန္ဆာရႇင္ရဲ႕ မ်က္ႏႇာကို အျမဲၾကည့္ေနရမႇာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေျဖာင့္မတ္မႇန္ကန္တဲ့ သတင္းသမား လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။
ဘြဲ႔ျဖဴလက္နက္
စပြန္ဆာေတြထဲမႇာ အဆိုး၀ါးဆံုးကေတာ့ သံ႐ုံးေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားအဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ စပြန္ဆာျဖစ္တယ္။ စတိုင္ပင္၊ စေကာလားရႇစ္၊ ဂရန္႔စတဲ့ အမည္အမ်ဳိးမ်ဳိးေပးထားတဲ့ ေထာက္ပံ့ေၾကးမႇန္သမွ်ဟာ သံ႐ုံးေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားအဖြဲ႕အစည္းေတြက သူတို့ရဲ႕ သစၥာေတာ္ခံမ်ားအျဖစ္ ေမြးျမဴသိမ္းသြင္းဖို႔ အသံုးျပဳတဲ့ ''ဘြဲ႕ျဖဴလက္နက္'' ျဖစ္တယ္။ ''အဏုျမဴလက္နက္''လို အလြန္ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သစၥာခံဆိုတာ ''ပဥၥမံတပ္သား'' အငယ္စား (Junior fifth Column) ေတြျဖစ္ၾကလို႔ပါပဲ။ အေၾကာင္းႀကီးငယ္ရႇိလာခဲ့ရင္ သစၥာခံမ်ားဟာ ကုိယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္လူမ်ဳိးထက္ သူတို့သစၥာခံထားတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကိုသာ ထမ္းရြက္ၾကလို႔ျဖစ္တယ္။
နားခြက္ကမီးေတာက္ၿပီးသား
ျပည္သူလူထုႀကီးရဲ႕ မ်က္ႏႇာကလြဲၿပီး ဘယ္သူ႔မ်က္ႏႇာမႇ မၾကည့္တဲ့ ဘယ္သူ႔စပြန္ဆာတို႔ စတိုင္ပင္နဲ႔ စေကာလားရႇစ္တို႔ ဂရန့္တို႔ကိုမႇ လံုး၀လက္မခံတဲ့ သတင္းမီဒီယာကိုသာ စတုတၴမ႑ိဳင္လို႔ သတ္မႇတ္တာျဖစ္တယ္။ အဲဒါေတြတစ္ခုခုနဲ႔ မလြတ္ကင္းရင္ စတုတၴမ႑ိဳင္လို႔ မေခၚႏိုင္ဘူး။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ စတုတၴမ႑ိဳင္လို႔ ဆိုင္းဘုတ္တပ္ၿပီး ဘာေတြပဲေျပာေနေန၊ ဘာေတြပဲေရးေနေန ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္ကို လိမ္လို႔မရပါဘူး။ ရႇင္ႀကီး၀မ္းလည္း၀င္ခဲ့ဖူး၊ ရႇင္ငယ္၀မ္းလည္း၀င္ခဲ့ဖူးတဲ့ ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္ ျပည္သူေတြက ''ခ်က္ဆိုနားခြက္က မီးေတာက္ၿပီးသား'' ျဖစ္တယ္။ ဘယ္သူေတြဟာ စတုတၴမ႑ိဳင္ပီသတယ္။ ဘယ္သူေတြကေတာ့ ''သစၥာေတာ္ခံ'' ေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေကာင္းေကာင္းႀကီး သိထားၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။
ေၾကာက္စရာေခ်ာက္ႀကီး
ဒီေျပာၾကားခ်က္မ်ားဟာ ေသြးထြက္ေအာင္မႇန္တဲ႕ စကားမ်ားျဖစ္တယ္။ တစ္ပါတီ တစ္ဖြဲ႕တစ္စည္း အာဏာရႇင္စနစ္ႀကီး သက္ဆိုးရႇည္ခဲ့ေလေတာ့ ႏိုင္ငံအိမ္ႀကီးကို ေထာက္မထားတဲ့ တိုင္ႀကီးေလးလံုး မ႑ိဳင္ႀကီးေလးခုစလံုးဟာ အတြင္းလႈိက္စားတဲ့ ျခပုန္းေတြလက္ခ်က္ေၾကာင့္ ျမင္မေကာင္း ႐ႈမေကာင္းျဖစ္ေအာင္ကို ယိုင္နဲ့ေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ မၿငိမ္မသက္ျဖစ္မႈေတြနဲ႕ ဆူပူအံုႂကြမႈေတြရဲ႕ ေရခံေျမခံျဖစ္တဲ့ ဆင္းရဲခ်မ္းသာကြာဟမႈ ဒါမႇမဟုတ္ အပယ္ခံနဲ႔ အခြင့္ထူးခံ ကြာဟမႈေခ်ာက္ႀကီးကလည္း ေၾကာက္စရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ နက္႐ိႈင္းလာခဲ့တယ္။ အင္မတန္အႏၲရာယ္ႀကီးတဲ့ ေခ်ာက္ႀကီးျဖစ္တယ္။
ေတာမီးေလာင္သလို
အခုတေလာ ေတာမီးေလာင္သလို တစ္ေနရာက တစ္ေနရာကို ႐ုတ္တရက္ ခ်က္ခ်င္း ကူးစက္ပ်ံ႕ႏႇံ့သြားတဲ့ အေရႇ႕အလယ္ပိုင္းေဒသက ေတာ္လႇန္ေရးမုန္တိုင္းႀကီးကို ၾကည့္ၿပီး ေကာင္းေကာင္းႀကီး သင္ခန္းစာယူသင့္တယ္။ အေရႇ႕အလယ္ပိုင္းေဒသက ႏိုင္ငံအားလံုးလိုလိုဟာ မူလက အင္မတန္ဆင္းရဲၾကတယ္။ စာတတ္ေျမာက္မႈရာႏႈန္းလည္း အင္မတန္နိမ့္က်တယ္။ ေျခာက္ဆယ္ခုႏႇစ္မ်ားအတြင္းေရာက္မႇ ေရနံတြင္းေတြ ရႇာေဖြေတြ႕ရႇိၿပီး လူရာ၀င္လာၾကတာျမန္တယ္။ လူခ်မ္းသာေတြ အမ်ားႀကီး ေပၚထြက္လာခဲ့တယ္။ အဲဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစနစ္က အာဏာရႇင္စနစ္ျဖစ္တယ္။ တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြမႇာ ဘုရင္ေတြ၊ ပေဒသရာဇ္ေတြ အုပ္ခ်ဳပ္ၿပီး တခ်ဳိ႕ႏိုင္ငံေတြက်ေတာ့ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ ေဒသတစ္ခုလံုးမႇာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံလို႕ လက္ညိႇဳးထိုးျပစရာဆိုလို႕ အစၥေရးႏိုင္ငံ တစ္ခုပဲရႇိတယ္။
ေရနံ၀င္ေငြေတြ
ေရနံ၀င္ေငြ ဒလေဟာလႇိမ့္၀င္လာေပမယ့္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ လူဦးေရအမ်ားစုက ဆင္းရဲျမဲ ဆင္းရဲေနၾကတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ရသမ်ေရနံ၀င္ေငြေတြဟာ ဘုရင္ေတြ၊ ဆူလတန္ေတြရႇိတ္ေတြနဲ့ ဆက္ဒမ္ဟူစိန္လို၊ ကဒတ္ဖီလို အာဏာရႇင္ေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားက ဘဏ္စာရင္းေတြထဲပဲ စီး၀င္သြားၾကတာကိုး။ အေရႇ႕အလယ္ပိုင္းေဒသႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ခ်မ္းသာသမွ်ေတြဟာ အဲဒီႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္သာရႇိတဲ့ ကုေဋႂကြယ္သူေဌးႀကီးမ်ားရဲ႕ လက္ထဲမႇာ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလာက္ရႇိေနၿပီးက်န္ ၃၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ကိုသာ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ရႇိတဲ့ တိုင္းျပည္သူျပည္သူသားမ်ားက လႇည့္ပတ္သံုးစြဲေနရတာျဖစ္တယ္လို့ ပညာရႇင္မ်ားက ေထာက္ျပၾကတယ္။
လက္ဆုပ္မေျဖၾက
ဓနခြဲေ၀မႈကို သင့္တင့္မွ်တတဲ့ အခ်ဳိးအဆေရာက္ေအာင္ ျပဳျပင္ဖို႕လိုတယ္။ ဒီလိုမလုပ္ရင္ ထိန္းမႏိုင္သိမ္းမရ အံုႂကြမႈေတြျဖစ္လာႏိုင္တယ္လို႕လည္း သတိေပးၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ဘုရင္ႀကီးေတြ၊ ဆူလတန္ႀကီးေတြနဲ႕ အာဏာရႇင္ႀကီးေတြက ေလာဘမသတ္ႏိုင္ျဖစ္ၿပီး လက္ဆုပ္ကို မေျဖၾကဘူး။ ႐ုရႇားက၊ တ႐ုတ္က၊ အေမရိကန္က၊ ဂ်ာမနီက၊ ျပင္သစ္နဲ႕ အီတလီက ၀ယ္ထားတဲ့ ေခတ္မီစစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြက သူတို႕ကို ကာကြယ္မႈေပးလိမ့္မယ္လို႕ ယံုၾကည္ၿပီး ေရနံ၀င္ေငြေတြကို တိုင္းသူျပည္သားမ်ားကို မွ်ေ၀ခံစားေစမယ့္အစား ႏိုင္ငံေပါင္းစံုက လက္နက္ကုန္သည္ႀကီးေတြ လက္ထဲသာ ထိုးအပ္လိုက္ၾကတယ္။
ႏႇင္းေဘာလံုးလို
လူေတြဆင္းရဲတြင္း နက္သထက္နက္ေနရတဲ့အထဲ ႀကီးႏိုင္ငယ္ညႇဥ္း ႏိုင္ထက္စီးနင္းျပဳမူမႈေတြက လြန္သလက္လြန္ကဲလာေလေတာ့ ေနာက္ဆံုးမႇာ မခံမရပ္ႏိုင္ျဖစ္ၾကၿပီး ဒီေန႕အေျခအေနမ်ဳိးထိ ေရာက္ရႇိသြားေတာ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္ရတဲ့အဓိက အေၾကာင္းအရင္းကေတာ့ ဓနခြဲေ၀မႈ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းျဖစ္ရတဲ့အခ်က္ ျဖစ္တယ္။ ဒီအခ်က္က သိပ္ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္။ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းျဖစ္မႈ စရႇိေနၿပီဆိုတာနဲ႕ ေတာင္ေစာင္းကလႇိမ့္ခ်လိုက္တဲ့ ႏႇင္းေဘာလံုးမ်ားလို ၾကာေလႀကီးေလ ျဖစ္လာေလ့ရႇိတယ္။ ေလ်ာ့ပါးသြားတယ္လို႕ ဘယ္ေတာ့မႇမရႇိဘူး။ ေငြေတြကအာဏာရႇိသူနဲ႕ ပိုက္ဆံရႇိသူေတြလက္ထဲကိုသာ ပံုစံအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႕ ေရာက္သြားၾကတယ္။ တကယ္လိုအပ္တဲ့ ဆင္းရဲသားေတြလက္ထဲ ဘယ္ေတာ့မႇေရာက္တယ္ မရႇိဘူး။ဒီလို ဓနဥစၥာကြာဟခ်က္ႀကီးမားျခင္းက ၾသဇာအရႇိန္အ၀ါကြာျခားခ်က္ကို ေပၚေပါက္ေစတယ္။ အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားနဲ႕ အပယ္ခံလူတန္းစားဆိုၿပီး ျဖစ္ေပၚေစတယ္။ အခြင့္ထူးခံေတြက ေနရာတိုင္းမႇာ အခြင့္ထူးေတြ ခံစားရရႇိၾကၿပီး အပယ္ခံေတြကေတာ့ တစ္ေန့တျခားေဘးကို ေရာက္သထက္ေရာက္ကုန္ၾကတယ္။
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ဒုသမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒တို႔ မၾကာမီကေျပာၾကားခဲ႕ၾကတဲ႕အတိုင္း တရားဥပေဒရဲ့ အထက္မႇာ ဘယ္သူမႇာမရႇိေစေရးဆိုတဲ႕ အခ်က္ကို တိတိက်က်မႇန္မႇန္ကန္ကန္ လက္ေတြ႕က်င္႕သံုးၾကဖို႔ လိုပါတယ္၊ စကားအျဖစ္ ေလထဲမႇာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားတာမ်ဳိး မျဖစ္ေစသင္႕ဘူး . . .
ေငြမ်ားတရားႏိုင္
အပယ္ခံေတြကလည္း ပုထုဇဥ္လူသားေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ ခ်မ္းသာခ်င္တယ္။ အခြင့္အေရးေတြ ရခ်င္တယ္။ အဲဒီေတာ့ ခ်မ္းသာႂကြယ္၀တဲ့ အခြင့္ထူးခံ စီးပြားေရးသမားမ်ား လုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ နည္းလမ္းေတြအတိုင္း အခြင့္ထူးခံစားရဖုိ႕ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူေတြ လုပ္လာၾကတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြ လူတန္းစားအားလံုးဆီ ပ်ံ႕ႏႇံ့သြားၿပီး ေနာက္ဆံုးမႇာ ေငြမ်ားတရားႏိုင္ဆိုတဲ့ အေျခအေန၊ ေငြက အရာရာကို ဖန္တီးတယ္။ (money makes everything) ဆိုတဲ့ အေျခအေနမ်ဳိးေတြ အထိေရာက္ရႇိ သြားေတာ့တယ္။
လႈပ္ေလျမဳပ္ေလ
ဆင္းရဲသားအပယ္ခံေတြမႇာေတာ့ ေငြကအရာရာကို ဖန္တီးတဲ့ေခတ္မႇာ လူနဲ႕သူနဲ႕တူေအာင္ ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႕ကို တစ္ေန႕တျခား ခက္ခဲသထက္ ခက္ခဲလာၾကတယ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ႀကိဳးစားႀကိဳးစား လႈပ္ေလျမဳပ္ေလဆိုသလို ဆင္းရဲတြင္းႀကီးထဲ နစ္သထက္ ပိုနစ္ေနၾကရတယ္။ ဘယ္လိုမႇမတတ္ႏိုင္ၾကေလေတာ့ အံတႀကိတ္ႀကိတ္နဲ႕ နာၾကည္းမုန္းတီးမႈေတြပဲ ရင္ထဲမႇာ တစ္ေန့တျခား ႀကီးထြားလာၾကတယ္။ အဲဒီလိုနဲ႕ ၾကာလာေတာ့ ေသမထူးေန မထူးစိတ္ဓာတ္မ်ဳိးေတြ ျဖစ္လာတယ္။ ခါးသီးတဲ့ အမုန္းဆူးေတာင္ႀကီးေတြ တစ္ေခ်ာင္းၿပီး တစ္ေခ်ာင္းေပါက္လာတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ ျဖစ္ခ်င္ရာ ျဖစ္ဆိုၿပီး ေသြး႐ူးေသြးတန္းနဲ႕ ထင္ရာဆိုင္းရင္း လုပ္ခ်င္တာေတြ ေလွ်ာက္လုပ္ေတာ့တယ္။ လူသတ္ရမႇာလည္း မေၾကာက္ေတာ့ဘူး။ ကိုယ့္အသက္ ေသမႇာလည္း မေၾကာက္ေတာ့ဘူး။
ေသြး႐ူးေသြးတန္းလူမ်ား
အဲဒီလို အေၾကာက္တရားကို လြန္ေျမာက္သြားတဲ့ ေသြး႐ူးေသြးတန္း (desperate) ျဖစ္ေနတဲ့ လူမ်ဳိးေတြကို (desperatedos) လို့ေခၚၾကတယ္။ သိပ္ေၾကာက္စရာေကာင္းတယ္။ ဒီလိုလူမ်ဳိးေတြကို ဘာနဲ႔ ေျခာက္ေျခာက္ မေၾကာက္ေတာ့ဘူး။ ဘယ္လိုတားတား မရေတာ့ဘူး။ ထင္ရာလုပ္ေတာ့တာပဲ။ အဲဒါေၾကာင့္လူေတြကို အဲဒီအဆင့္ေရာက္မသြားေအာင္ ႀကိဳတင္ကာကြယ္တားဆီးဖို႕ လိုပါတယ္။ ဓနခြဲေ၀မႈ တစ္ဖက္ေစာင္းနင္းျဖစ္ေနတာကိုလည္း ျပဳျပင္ဖို႕လိုတယ္။ အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားနဲ့ အပယ္ခံ လူတန္းစားဆိုၿပီး ရႇိေနသမွ်ကာလပတ္လံုး အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈေတြနဲ့ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူကိစၥေတြ ရႇိေနဦးမႇာ ျဖစ္တယ္။
အဓိကတာ၀န္ရႇိသူ
အခြင့္ထူးခံလူတန္းစားမရႇိဖုိ႕နဲ႕ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ဖို႕အတြက္ အဓိကတာ၀န္ရႇိတာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္နဲ႕ တရားေရးမ႑ိဳင္တို႕ ျဖစ္တယ္။
- တရားဥပေဒအပိုင္းက လက္ရႇိတည္ဆဲဥပေဒေတြနဲ႔တင္ လံုေလာက္တယ္လို႔ ဆိုႏိုင္တယ္။ ရႇိေနတဲ့ ဥပေဒေတြကို လိုက္နာေစာင့္ထိန္းတဲ့အပိုင္းက ပ်က္ကြက္လို႔သာ ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးကို ေရာက္ေနတာျဖစ္တယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္နဲ႔ တရားေရးမ႑ိဳင္ႏႇစ္ခုက ဒီပ်က္ကြက္မႈကို ျပဳျပင္ဖို့လိုတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ဒုသမၼတနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒တို႔ မၾကာမီက ေျပာၾကားခဲ့ၾကတဲ့အတိုင္း တရားဥပေဒရဲ႕ အထက္မႇာ ဘယ္သူမႇမရႇိေစရ ဆိုတဲ့အခ်က္ကို တိတိက်က်မႇန္မႇန္ကန္ကန္ လက္ေတြ႕က်င့္သံုးၾကဖို႕ လိုပါတယ္၊ စကားအျဖစ္ေလထဲမႇာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားတာမ်ဳိး မျဖစ္ေစသင့္ဘူး။
စံနမူနာျပသင္႕
တာ၀န္ရႇိသူေတြရဲ႕ ေျပာၾကားခ်က္အရ ၀န္ႀကီးဌာနႏႇစ္ခု ပူးတြဲကိုင္ေဆာင္ရတဲ့ ၀န္ႀကီးမ်ားကိုယ္တိုင္က ကိုယ္က်ဳိးစြန္႔ၿပီး တိုင္းျပည္အက်ဳိးၾကည့္တဲ့အေနနဲ့ လစာႏႇစ္ခု ထုတ္ယူခံစားျခင္းမျပဳဘဲ လစာတစ္ခုသာ ထုတ္ယူတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ အင္မတန္ေကာင္းပါတယ္။ အားလံုး အတုယူၾကၿပီး ၀န္ႀကီးျဖစ္လို့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္လို႔၊ အရာရႇိႀကီးျဖစ္လို႔၊ တရားသူႀကီးျဖစ္လို႔၊ အာဏာရပါတီျဖစ္လို႔ဆိုၿပီး အထူးအခြင့္အေရးမ်ား ရယူတာမ်ဳိးမလုပ္ဘဲ စံနမူနာ ေကာင္းျပသသင့္တယ္။ အစိုးရဆိုတာ သမၼတကစၿပီး ေအာက္ဆံုးအဆင့္၀န္ထမ္းေလးအထိ ျပည္သူကေပးတဲ့ လစာရိကၡာကိုစားတဲ့ ျပည္သူ့၀န္ထမ္းမ်ား ျဖစ္ၾကတယ္။ ျပည္သူလူထုဟာ ေက်းဇူးရႇင္ ထမင္းရႇင္မ်ားျဖစ္တယ္။ ကိုယ့္ကို ထမင္းေကြၽးထားတဲ႕ ေက်းဇူးရႇင္မ်ားထက္ အခြင့္ထူးပိုယူတာမ်ဳိး မရႇိသင့္ဘူး။
ျပည္သူက ေက်းဇူးရႇင္
လႊတ္ေတာ္အမတ္ဆိုတာလည္း ျပည္သူလူထုက သူတို႔ကိုယ္စား တိုင္းေရးျပည္မႈ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ထားသူမ်ားျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္သူလူထုကို ဦးထိပ္ထားေလးစားရမႇာ ျဖစ္တယ္။ ရရႇိခံစားရတဲ့ အခြင့္အေရး အေဆာင္အေယာင္မႇန္သမွ် ျပည္သူ့ဘ႑ာေငြက ထုတ္ယူသံုးစြဲတာျဖစ္တဲ့အတြက္ ျပည္သူလူထုကို ေက်းဇူးရႇင္အျဖစ္ ခံယူစြဲမႇတ္ရမႇာျဖစ္တယ္။ သာမန္ျပည္သူတိုင္း ခံစားရရႇိတဲ့ အခြင့္အေရးမ်ားထက္ပိုၿပီး အခြင့္ထူးခံစားခြင့္မရႇိဘူး။ ကိုယ္က်ဳိးထက္ တိုင္းျပည္နဲ႔ လူမ်ဳိးအက်ဳိးစီးပြားကို ေရႇ႕တန္းတင္ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ပါမယ္လုိ႔ ကတိက၀တ္ ပဋိညာဥ္ျပဳၿပီး အေရြးခ်ယ္ခံခဲ့သူမ်ားျဖစ္တာေၾကာင့္ ကိုယ္က်ဳိးမၾကည့္ရာမႇာ အခြင့္ထူးမခံစားရာမႇာ ေရႇ႕ေဆာင္လမ္းျပ စံနမူနာေကာင္းျဖစ္ေစရမယ္။
ျပည္သူလူထုႀကီးရဲ့ မ်က္ႏႇာကလြဲၿပီး ဘယ္သူ႔မ်က္ႏႇာမႇ မၾကည္႕တဲ႕ ဘယ္သူ႔စပြန္ဆာတို႔ စတိုင္ပင္နဲ႔ စေကာလားရႇစ္တို႔ ဂရန္႔တို႔ကိုမႇ လံုး၀လက္မခံတဲ႕ သတင္းမီဒီယာကိုသာ စတုတၴမ႑ိဳင္လို႔ သတ္မႇတ္တာျဖစ္တယ္။ အဲဒါေတြတစ္ခုခုနဲ႔ မလြတ္ကင္းရင္ စတုတၴမ႑ိဳင္လို႔ မေခၚႏိုင္ဘူး . . .
ျပည္ႀကီးပခံုး၊ ျပည္ႀကီးလက္႐ုံး
ေနာက္ဆံုးက်န္ရႇိေနတဲ့ မ႑ိဳင္ျဖစ္တဲ့ ကြၽန္ေတာ္တို့ရဲ႕ စတုတၴမ႑ိဳင္ဆိုတာလည္း ျပည္ႀကီး၀န္ကို ျပည္ႀကီးပခံုး၊ ျပည္ႀကီးလက္႐ုံးအျဖစ္ ထမ္းေဆာင္ၾကရသူမ်ားျဖစ္တဲ့အတြက္ တစ္နည္းအားျဖင့္ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမ်ားပင္ ျဖစ္ၾကတယ္။ တျခားျပည္သူ႔၀န္ထမ္းမ်ားလိုပဲ ျပည္သူကို ဦးထိပ္ထားေလးစားရမႇာ ျဖစ္တယ္။ ျပည္သူ႔ အထက္ကေနခ်င္လို့ မျဖစ္ဘူး။ ျပည္သူ႔ေရႇ႕က အခြင့္ထူးရယူခ်င္လို႔လည္း မျဖစ္ဘူး။ အလားတူပဲ သတင္းသမားဟာ အစိုးရတစ္ရပ္ရဲ႕ လက္ကိုင္တုတ္မျဖစ္ရသလို ႏိုင္ငံေရးပါတီ အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားရဲ႕ အသံုးခ်ခံလည္း မျဖစ္ရဘူး။ စီးပြားေရးသမားမ်ားရဲ႕ေက်းဇူးခံေက်းဇူးစားလည္း မျဖစ္ေစရဘူး။ ဒီေခတ္မႇာ ေခတ္စားတဲ့ စပြန္ဆာဆိုတာဟာ စီးပြားေရးသမားက သတင္းမီဒီယာသမားကို လာဘ္ထိုးတဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္။ စပြန္ဆာလက္ခံရယူတဲ့ သတင္းမီဒီယာသမားဟာ စပြန္ဆာရႇင္ရဲ႕ မ်က္ႏႇာကို အျမဲၾကည့္ေနရမႇာျဖစ္တဲ့အတြက္ ေျဖာင့္မတ္မႇန္ကန္တဲ့ သတင္းသမား လံုး၀မျဖစ္ႏိုင္ေတာ့ဘူး။
ဘြဲ႔ျဖဴလက္နက္
စပြန္ဆာေတြထဲမႇာ အဆိုး၀ါးဆံုးကေတာ့ သံ႐ုံးေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားအဖြဲ႕အစည္းေတြရဲ႕ စပြန္ဆာျဖစ္တယ္။ စတိုင္ပင္၊ စေကာလားရႇစ္၊ ဂရန္႔စတဲ့ အမည္အမ်ဳိးမ်ဳိးေပးထားတဲ့ ေထာက္ပံ့ေၾကးမႇန္သမွ်ဟာ သံ႐ုံးေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားအဖြဲ႕အစည္းေတြက သူတို့ရဲ႕ သစၥာေတာ္ခံမ်ားအျဖစ္ ေမြးျမဴသိမ္းသြင္းဖို႔ အသံုးျပဳတဲ့ ''ဘြဲ႕ျဖဴလက္နက္'' ျဖစ္တယ္။ ''အဏုျမဴလက္နက္''လို အလြန္ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ သစၥာခံဆိုတာ ''ပဥၥမံတပ္သား'' အငယ္စား (Junior fifth Column) ေတြျဖစ္ၾကလို႔ပါပဲ။ အေၾကာင္းႀကီးငယ္ရႇိလာခဲ့ရင္ သစၥာခံမ်ားဟာ ကုိယ့္ႏိုင္ငံ ကိုယ့္လူမ်ဳိးထက္ သူတို့သစၥာခံထားတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားကိုသာ ထမ္းရြက္ၾကလို႔ျဖစ္တယ္။
နားခြက္ကမီးေတာက္ၿပီးသား
ျပည္သူလူထုႀကီးရဲ႕ မ်က္ႏႇာကလြဲၿပီး ဘယ္သူ႔မ်က္ႏႇာမႇ မၾကည့္တဲ့ ဘယ္သူ႔စပြန္ဆာတို႔ စတိုင္ပင္နဲ႔ စေကာလားရႇစ္တို႔ ဂရန့္တို႔ကိုမႇ လံုး၀လက္မခံတဲ့ သတင္းမီဒီယာကိုသာ စတုတၴမ႑ိဳင္လို႔ သတ္မႇတ္တာျဖစ္တယ္။ အဲဒါေတြတစ္ခုခုနဲ႔ မလြတ္ကင္းရင္ စတုတၴမ႑ိဳင္လို႔ မေခၚႏိုင္ဘူး။ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ စတုတၴမ႑ိဳင္လို႔ ဆိုင္းဘုတ္တပ္ၿပီး ဘာေတြပဲေျပာေနေန၊ ဘာေတြပဲေရးေနေန ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္ကို လိမ္လို႔မရပါဘူး။ ရႇင္ႀကီး၀မ္းလည္း၀င္ခဲ့ဖူး၊ ရႇင္ငယ္၀မ္းလည္း၀င္ခဲ့ဖူးတဲ့ ျမန္မာစာဖတ္ပရိသတ္ ျပည္သူေတြက ''ခ်က္ဆိုနားခြက္က မီးေတာက္ၿပီးသား'' ျဖစ္တယ္။ ဘယ္သူေတြဟာ စတုတၴမ႑ိဳင္ပီသတယ္။ ဘယ္သူေတြကေတာ့ ''သစၥာေတာ္ခံ'' ေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာ ေကာင္းေကာင္းႀကီး သိထားၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္လိုက္မႈ အႏုပညာ
အလက္ဇန္းဒါးဟာ အိႏၵိယကို ေအာင္ႏိုင္ခဲ့တယ္။
သူတစ္ေယာက္တည္းနဲ႔လား။
ဆီဇာဟာ ေဂါလ္ေတြကို အႏုိင္ တိုက္ခဲ့တယ္။
သူ႔တပ္မႇာ ထမင္းခ်က္ တစ္ေယာက္ေတာင္ မပါဘဲနဲ႔လား။
စပိန္ဘုရင္ ဖိလစ္ဟာ သူ႔ေရတပ္မေတာ္ႀကီး ႏႇစ္ျမႇဳပ္ ဖ်က္ဆီးခံရခ်ိန္မႇာ မ်က္ရည္ က်သတဲ့။ အျခားေသာ မ်က္ရည္မ်ားေရာ မရႇိခဲ့ေလသလား။
ဘားထေရာ့ ဘရီခ်က္
၁၉၃၀ ျပည့္ႏႇစ္ေတြတုန္းက ကမၻာေက်ာ္ စာေရးဆရာႀကီး ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္ ေရးခဲ့ေသာျမန္မာျပည္အေၾကာင္း ၀တၴဳတစ္ပုဒ္။ ထိုစဥ္က ၿဗိတိသွ် ေနမ၀င္အင္ပါယာ၏ အရာရႇိေလးတစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ ေအာ္၀ဲလ္သည္
ကိုယ္ေတြ႕ၾကံဳခဲ့ရေသာ ျဖစ္ရပ္ တစ္ခုကို 'ဆင္ပစ္ျခင္း' (Shooting an Elephant) အမည္ျဖင့္ ေရးခဲ့ဖူးသည္။
တစ္ေန့မႇာ ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္ထံ ဖုန္း၀င္လာသည္။ မေ၀းလႇေသာ တစ္ေနရာမႇာ ခိုင္းဆင္ တစ္ေကာင္ စိတ္႐ိုင္း၀င္ၿပီး ေစ်းတစ္ေစ်းကို ဖ်က္ကာ လူတစ္ေယာက္ကို နင္းသတ္သြားခဲ့သည္။ ဒီအေျခအေနကို ေအာ္၀ဲလ္
ကိုင္တြယ္ရေတာ့မည္။
သူေရာက္သြားေသာ အခ်ိန္တြင္ လူအုပ္ႀကီးက သူ႔ကို ၀ိုင္းလာၾကသည္။ ႐ိုင္ဖယ္ကို လြယ္ထားေသာ သခင္ႀကီး၏ ဆင္ပစ္ပြဲကို ၾကည့္ဖို႔။ဒီအခ်ိန္မႇာ ဆင္ႀကီးက ပုံမႇန္ ျပန္ျဖစ္ေနၿပီ။ ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္ ေရးထားသည့္အတိုင္း ဆိုလွ်င္ ''ျမက္ဖုတ္ကို ဆြဲဆုတ္ၿပီး သူ႔ဒူးကို သန္႔စင္ေနသည္။ယင္းျမက္တို႔ကိုပင္ ျမိန္ရည္ယႇက္ရည္ စားေနျပန္သည္''ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ပံုမႇန္ ျပန္ျဖစ္ေနေသာ ခိုင္းဆင္တစ္ေကာင္ကို သတ္ပစ္ဖုိ႔ သူ႔မႇာ အေၾကာင္း မရႇိေတာ့။
သို႔ေပမဲ့ သူ႔ေနာက္က လူအုပ္ႀကီး၏ ဆႏၵက ျပင္းျပလြန္းလႇသည္။ လူက ႏႇစ္ေထာင္ေလာက္ ရႇိလာသည္။ သူတို႔ နားလည္ထားသည္က ဒီဆင္ကို ပစ္ရမည္၊ ပစ္မည့္သူက ေအာ္၀ဲလ္။ သူ႔မႇာ ေရြးခ်ယ္စရာမရႇိ။ ပစ္လုိက္ရသည္။ အာဏာပိုင္သည္ ဆိုေသာ အေနအထားကို ရယူထားသူ၊ ႐ိုင္ဖယ္ ေသနတ္ႀကီးကို ကိုင္ထားသူ ေအာ္၀ဲလ္သည္ ''သူ႕ကို ေရႇ႕ဆက္ရန္ ဖိအားေပးေနေသာ တြန္းလႇန္မရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ႀကီးမားလႇေသာ လူႏႇစ္ေထာင္၏ ဆႏၵ''ေအာက္တြင္ ေရာက္သြားခဲ့သည္။
သူလြန္ဆန္ခဲ့လွ်င္ ဒီလူအုပ္ႀကီးကသူ႔ကို တစ္စစီ ဆြဲျဖဲပစ္မႇာကိုလည္း သူေၾကာက္မိခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ေအာ္၀ဲလ္ ေရးသြားေသာ ၀တၴဳ ေနာက္ဆံုး စာသားမႇာ ''ေသနတ္ကို ကိုင္ၿပီး လက္နက္မဲ့ ေဒသခံတုိ႔ေရႇ႕တြင္ ရပ္ေနေသာ လူျဖဴ ကြၽန္ေတာ္သည္ ဒီဇာတ္လမ္း၏ ဇာတ္လိုက္ေက်ာ္ႀကီးဟု ထင္ေနရသည္။ စင္စစ္တြင္ကား ေနာက္တြင္ရႇိေသာ မ်က္ႏႇာ၀ါတို႔ ဆႏၵအရ ႀကိဳးဆြဲရာကရသည့္ ႐ုပ္ေသး႐ုပ္မွ်သာ ျဖစ္ေနေတာ့သည္'' ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ဒီဇာတ္လမ္းသည္ မည္သူက ေနာက္လိုက္၊ မည္သူက ေခါင္းေဆာင္ ဆုိျခင္းအတြက္ ေတြးစရာေတြ အမ်ားႀကီး ေပးေနသည္။ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ တစ္ေတြက ေခါင္းေဆာင္မႈ အေၾကာင္းကိုပဲ ေျပာေနၾကသည္။ ေနာက္လိုက္မႈ အေၾကာင္းကိုေတာ့ ေမ့ေလ်ာ့ထားၾကသည္။
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ငယ္ငယ္တုန္းက ျဖစ္သည္။ အားလံုးလိုလို၏ ငယ္ငယ္တုန္းကလည္း ဒီလိုပဲျဖစ္မည္ ထင္သည္။ စူပါမင္း၊ ဘတ္မင္န္း၊ ေမ်ာက္မင္း၀ူခုန္း စေသာ စေသာ စူပါဟီး႐ိုးေတြ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ သိပ္ႀကိဳက္ခဲ့ၾကသည္။
၀ါးလံုးကေလးကို အေခ်ာသပ္၊ တိုေအာင္ျဖတ္ၿပီး ၀ူခုန္းႀကိမ္လံုး လုပ္ၾကသည္။
သခ်ၤာပုစၧာတစ္ပုဒ္ လိုပဲ မသိကိန္းကို ရႇာရာမႇာ ညီမွ်ျခင္းခ်ဖုိ႔ လိုပါသည္။ တူရာေတြကို တြဲဖို႔ လိုပါသည္။ညီမွ်ျခင္း ဟိုဘက္ဒီဘက္ ေခ်သင့္တာေတြ ေခ်ရပါမည္။သုိ႔မႇသာ မသိကိန္း အေျဖထြက္မည္ ျဖစ္ပါသည္
မ်က္ႏႇာသုတ္ပ၀ါကုိယူ၊ ေက်ာမႇာခ်ည္ၿပီး စူပါမင္းန္ လုပ္ၾကသည္။ အကုန္လံုး ၀ူခုန္း၊ အကုန္လံုး စူပါမင္းန္ ျဖစ္သည္။ မႇတ္မိသေလာက္ကေတာ့ ပါက်ဲ လုပ္ခ်င္သည့္သူက အေတာ္ရႇားသား။ ေနာက္ပိုင္းမႇာ ပါ၀ါရိန္းဂ်ားလုိ
အဖြဲ႕လိုက္ပါေသာ သူရဲေကာင္းေတြ ေပၚလာေတာ့ နည္းနည္း အဆင္ေျပသည္။ အနီေကာင္၊ အစိမ္းေကာင္၊ အ၀ါေကာင္ ခြဲလုပ္လု့႔ရသည္။ ဒါေတာင္အနီေကာင္ လုပ္ခ်င္သည့္သူက မ်ားသည္။သူက ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည္
မဟုတ္ပါလား။(တစ္ခ်ဳိ႕ ဇာတ္လမ္းေတြမႇာေတာ့ ပါ၀ါရိန္းဂ်ားက ေျခာက္ေယာက္ ရႇိၿပီး အျဖဴေကာင္ပါ ပါလာသည္။ သူက ဟိုငါးေယာက္စာေလာက္ စြမ္းေတာ့ အျဖဴေကာင္ပါလွ်င္ အားလံုးက အျဖဴေကာင္ ျဖစ္ခ်င္ၾကျပန္သည္) သူရဲေကာင္းလုပ္တမ္း ကစားခဲ့ဖူးသည္။ ကမၻာႀကီးကို ကယ္တင္ေသာ ဇာတ္လိုက္ေက်ာ္ႀကီးေတြ ကြၽန္ေတာ္တုိ႕ ကေလးဘ၀ အိပ္မက္ထဲမႇာ ရႇိခဲ့သည္။
စာေလးဘာေလး တူတူတန္တန္ ဖတ္လာေတာ့လည္း သူရဲေကာင္း ျဖစ္ခဲ့ေသာ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ အားက်ၾကသည္။ ၾကည္ညိဳၾကသည္။ထို႔ထက္ပိုလွ်င္ သူတုိ႔လို ျဖစ္လိုၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမႇစၿပီး ဂႏၵီ၊ လင္ကြန္း၊ အလက္ဇန္းဒါး၊ ဒီကေန႔ေခတ္ အိုဘားမား အထိ ျဖစ္သည္။ ယခုကာလမႇာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အေၾကာင္း ေရးထားသည့္ စာအုပ္ေတြ အရမ္း ေရာင္းေကာင္းလႇသည္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အေၾကာင္း ေရးထားတာေတြ ဖတ္ၾကသည္။ အဓိကက လူငယ္ေတြ ျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ အားက်ၾကသည္။ သူတုိ႔လို ျဖစ္လုိၾကသည္။ သူတုိ႔လို ေခါင္းေဆာင္မ်ဳိးကို ေတာင့္တၾကသည္။ အနာဂတ္အတြက္ ေကာင္းသည့္လကၡဏာ ျဖစ္သည္။
တစ္ခုေတာ့ရႇိသည္။လက္ေတြ႔ဘ၀မႇာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အားလံုး ေခါင္းေဆာင္လုပ္လုိ႔မရ။ ၾကည္ညိဳ႐ံုၾကည္ေန႐ံုနဲ႔လည္း မရ။
ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖုိ႔ အတြက္ အနည္းဆံုး ေနာက္လုိက္တစ္ေယာက္ေတာ့ ရႇိဖုိ႔ လိုသည္။ ေခါင္းေဆာင္မႈသည္ နယ္ပယ္ အသီးသီးမႇာ အဆင့္လုိက္ ရႇိေနသည္။ ကြၽန္ေတာ္က ဒီလူေတြကို ေခါင္းေဆာင္ရေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ့္အထက္မႇာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကို ျပန္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္သူေတြ အဆင့္ဆင့္ ရႇိေနႏိုင္သည္။ နယ္ပယ္စံုမႇာ ျဖစ္သည္။ တစ္ခါတစ္ရံက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ေနာက္လုိက္လုပ္ဖုိ႔ လိုလာသည္။ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ခ်င္တာလား၊ ျဖစ္ေစခ်င္တာကို ျဖစ္သြားေစခ်င္တာလား ဆိုတာကို စဥ္းစားရသည့္ အခါမ်ဳိးေတြ ရႇိလာသည္။
တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ေနာက္လုိက္တို႔၏ အစြမ္းအစကို ေလ်ာ့တြက္မိၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ကမၻာေပၚမႇာေတာင္ ေနာက္လုိက္မႈႏႇင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေရးထားေသာ စာအုပ္က မ်ားမ်ားစားစား မရႇိလႇ။သိပ္မရႇိတာက ဖတ္မဲ့သူ မရႇိလုိ႔လည္း ျဖစ္သည္။ ေခါင္းေဆာင္မႈကို သ႐ုပ္ခြဲသေလာက္ ေနာက္လုိက္မႈကို က်ေတာ့ သ႐ုပ္ခြဲျပတာက နည္းလႇသည္။
လြတ္လပ္ေသာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာတတ္ေသာ အေတြးအေခၚ၊ မီႇခိုတတ္ေသာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာႏုိင္စြမ္း မရႇိေသာ အေတြးအေခၚ ဆိုေသာ ပံုစံႏႇစ္မ်ဳိးကို တက္ႂကြေသာ မတက္ႂကြေသာ ဆုိေသာ ပံုစံႏႇစ္မ်ဳိးကို တြဲလိုက္ေသာအခါ
ေလးမ်ဳိးရလာသည္။ဒါက ေရာဘတ္ကယ္လီ၏ပံုစံ ျဖစ္သည္။လြတ္လပ္ေသာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာတတ္ေသာ ဆိုေသာ နာမ၀ိေသသနႏႇင့္ တက္ႂကြေသာကို ေပါင္းလုိက္လွ်င္ စံနမူနာျပ ေနာက္လုိက္ေကာင္း ဟူ၍ ျဖစ္လာသည္။
မႇီခုိတတ္ေသာႏႇင့္ တက္ႂကြေသာကို ေပါင္းလုိက္လွ်င္လည္း ခုိင္းသည့္ အတုိင္း လုပ္တတ္ေသာ သစၥာရႇိ ေနာက္လုိက္ေကာင္း ျဖစ္လာသည္။ မတက္ႂကြေသာ ဆိုေသာ နာမ၀ိေသသနႏႇင့္ လြတ္လပ္ေသာ အျမင္ကိုပဲ ေပါင္းလွ်င္လည္း ေဘးလူလုိ ျဖစ္သြားသည္။မႇီခိုတတ္ရသည့္အထဲ မတက္ႂကြလွ်င္ေတာ့ ခပ္ည့ံည့ံပဲ ျဖစ္သြားႏုိင္သည္။ ဒီေလးမ်ဳိးစလံုး ျဖစ္သြားႏိုင္ေသာ လက္ေတြ႕ပဓာန ၀ါဒီမ်ားလည္း ရႇိသည္။ေရာဘတ္ကယ္လီ၏ ပံုစံ အရ ျဖစ္ပါသည္။ သူ႔ပံုစံက နားလည္ဖုိ႔ နည္းနည္း႐ႈပ္သည္။
ဒီေဆာင္းပါး ျဖစ္လာေစသည့္ မူရင္းစာအုပ္ကို ေရးသူ ဘာဘရာကဲလားမင္းန္ ကေတာ့ ငါးမ်ဳိး ခြဲျပသည္။ တစ္သီးတျခား ေဘးထြက္ထိုင္ေနသူမ်ား(Isolates)၊ မပါ၀င္ဘဲေဘးမႇ ရပ္ၾကည့္သူမ်ား(Bystanders)၊ ပါ၀င္သူမ်ား
(Participants)၊ တက္ႂကြ လႈပ္ရႇားသူမ်ား(Activist)၊ ယံုၾကည္မႈအရ အဆံုးစြန္ စြန္႔လႊတ္ရဲသူမ်ား (Diehard) ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ဘယ္လို လူမ်ဳိးေတြက သက္ဆုိင္ရာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြက္ သင့္ေတာ္မည္ ဆိုသည္ကေတာ့ ရႇင္းျပစရာမလုိဟု ထင္သည္။
ျပႆနာက ကြၽန္ေတာ္တုိ႕သည္ မလုပ္ခ်င္ဘဲ ေနာက္လိုက္ ျဖစ္လာရေသာ အခါမႇာ ေဘးထြက္ထိုင္ဖုိ႔၊ ရပ္ၾကည့္ေနဖုိ႔ ေရြးတတ္သည္က မ်ားေနသည့္ ကိစၥ ျဖစ္သည္။ သည့္အတြက္ကလည္း အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြက ခိုင္ခုိင္လံုလံု ရႇိေနတတ္သည္။ ေနာက္ကလိုက္လွ်င္လည္း မ်က္စိမႇိတ္ၿပီး လိုက္တတ္ၾကသည့္ ျပႆနာ ျဖစ္သည္။
ေနာက္လိုက္ မလုပ္ခ်င္ၾကသူမ်ား၏ အေၾကာင္းကို စေျပာရလွ်င္ ပထမတစ္မ်ဳိးက ငါပါလည္း မထူးပါဘူး။ ျဖစ္လာမႇမဟုတ္တာ ဆိုေသာ သူမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ အစက တုိ႔မေျပာဘူးလား ဆိုၿပီး ျဖစ္မလာမႈ အေပၚ ေက်နပ္တတ္ၾကသည္။ မေရရာေသာ ေလာကႀကီး၀ယ္ လုပ္မၾကည့္ဘဲႏႇင့္ မျဖစ္ႏုိင္ဟု ဘယ္လိုမႇေျပာ၍ မရ။
ငါတတ္ထားေသာ ပညာေတြနဲ႔ ငါ့ေလာက္ မတတ္သူဆီမႇာ ေနာက္လုိက္ မလုပ္ႏုိင္ ဆိုေသာ အေတြးအေခၚမ်ဳိးကလည္း ရႇိသည္။ မႇန္ပါသည္။ ကိုယ္ကိုယ္တုိင္ ျဖစ္ေစခ်င္တာလည္း မဟုတ္ရင္ေတာ့ ကိုယ့္ေလာက္မႇ မတတ္သူထံမႇာ ဘာအေၾကာင္းနဲ႔မႇ ေနာက္လိုက္ လုပ္စရာမလို။ သို႔ေပမဲ့ ရင္ခုန္သံခ်င္း တူရင္ေတာ့ လက္တြဲဖို႔ လုိေကာင္းလုိႏုိင္သည္။ကိုယ္တတ္ထားတာ ဘာလဲ ဆုိတာလဲ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ျပန္ေမးဖုိ႔ လိုသည္။ ဒီလူေတြ အသံုးမႇ မက်တာ၊ ငါသာ ဆုိရင္ေတာ့ဟု ေျပာဖုိ႔က လြယ္ပါသည္။ သူတုိ႔ ေျပာသလို အသံုးမက်သည္ ဆုိျခင္းကလည္း မႇန္သည့္အခါ မႇန္ပါသည္။
''ကြၽန္ေတာ္ ၀င္ပါမယ္။ ထိပ္တန္း တစ္ေနရာရဖို႔ ကြၽန္ေတာ့္မႇာ ထုိက္တန္တယ္'' ဆိုတာမ်ဳိးကလည္း အေျပာႏႇင့္လုပ္လုိ႔မရ။ တ႐ုတ္သိုင္းကားေတြ၊ သိုင္း၀တၴဳေတြထဲကလုိ ေခ်ာက္ထဲက်၊ သိုင္းက်မ္းႀကီးရၿပီး လူဆိုးေတြကို
တစ္ေယာက္တည္းခ်မယ္ ဆိုေသာ စိတ္ကူးမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ေအာက္ခံေဘာင္းဘီ အျပင္ထုတ္၀တ္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ စူပါမင္း ထင္ေနၾကသူမ်ဳိး ျဖစ္သည္။
ေနာက္တစ္မ်ဳိးက ေနာက္လိုက္ေကာင္းပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အလုပ္မျဖစ္ႏုိင္သည့္ ျပႆနာ ျဖစ္သည္။အထက္က ညႊန္ၾကားခ်က္ကို ေစာင့္သည္။သစၥာရႇိသည္။သို႔ေပမဲ့ အေျဖထြက္ေရးသည္ ကိုယ့္ကိစၥ မဟုတ္ဟု ခံယူထားသည္။ဟိုတေလာက ကြၽန္ေတာ့္အေဖ ေျပာဖူးသည္။သူ႔သူငယ္ခ်င္း အသက္ ၆၀ နီးပါး ရႇိၿပီ။ကိစၥတစ္ခု ျဖစ္လာေတာ့ အေဖက စိတ္၀င္စားလို႔ ဖုန္းဆက္ေမးသည္။''အဲဒါ လူႀကီးေတြ လုပ္ေနတယ္၊ ငါေတာ့ မသိေသးဘူး''လုိ႔ သူျပန္ေျဖေတာ့ အေဖက ''မင္း ဒီေလာက္ အသက္ႀကီးတာေတာင္ လူႀကီး မဟုတ္ေသးဘူးလား''ဟု ျပန္ေမးခဲ့ရသည့္ အေၾကာင္း အားမလိုအားမရ ေျပာျပဖူးသည္။
ေဘးထြက္ထိုင္ၿပီး ဘုေျပာသည့္ လူတန္းစားႏႇင့္ လူဦးေရ မတိမ္းမယိမ္း ရႇိသည္က ေနာက္တစ္မ်ဳိး ရႇိေသးသည္။ ငယ္စဥ္ကတည္းက မည္သည့္ အခ်ိန္တြင္ လက္ညႇိဳးေထာင္ရမည္ကို ေကာင္းစြာ သိရႇိၿပီး ႀကီးျပင္းလာေသာအခါ ေခါင္းကို လ်င္ျမန္စြာ ညိတ္တတ္လာေသာ လက္ခုပ္တီးရာတြင္ ကြၽမ္းက်င္လိမၼာသည့္ ေနာက္လုိက္မ်ား ျဖစ္သည္။
ေခါင္းေဆာင္မလုပ္ဘဲ ေနာက္လုိက္လုပ္ဖုိ႔ပဲ ေျပာေနျခင္းဟုေတာ့ မထင္ေစလိုပါ။ အေမရိကန္ သမၼတစနစ္ႏႇင့္ ေခါင္းေဆာင္မႈ အေၾကာင္း ဖတ္ဖူးေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ ရႇိသည္။ဆစ္ဒနီမီလ္ကစ္၏ The American Presidency: Origins and Development, 1776-1993 ဆိုေသာ စာအုပ္ ျဖစ္သည္။ ၁၇၈၇ ခုႏႇစ္တုန္းက အေမရိကန္တို႔၏ ႏိုင္ငံသစ္ တစ္ခုကို ေမြးဖြားေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ အေၾကာင္း ဒီအထဲမႇာ ဖတ္ရသည္။ အဲဒီတုန္းက ေခါင္းေဆာင္ လုပ္ႏုိင္သူေတြက မ်ားလႇသည္။ ျပည္နယ္ အသီးသီးမႇ တက္လာေသာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အားလံုးသည္ အေမရိကသစ္ကို ဦးေဆာင္ ႏုိင္ၾကသူေတြခ်ည္း ျဖစ္သည္။ အသက္အႀကီးဆံုး
ဘင္ဂ်င္မင္ဖရင္ကလင္ (၈၁ ႏႇစ္)ကလြဲၿပီး အားလံုး လူရြယ္ေတြ၊ လူငယ္ေတြက မ်ားသည္။ ဒီအထဲမႇ ထင္ရႇားသည္က ၿဗိတိသွ် တို႔ကို တြန္းလႇန္ခဲ့ရာတြင္ ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ၀ါရႇင္တန္ ျဖစ္သည္။သူ႔ကို လူပိုသိသည္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ သူ႔ကို ပထမဆံုး သမၼတ အျဖစ္ ေရြးေကာက္ လုိက္ၾကသည္။ သမုိင္းတြင္မည့္ အခြင့္အေရးကို ၀ါရႇင္တန္ကို ေပးလုိက္ၾကသည္။ သမုိင္းအတြက္ အေရးႀကီးေသာ ကာလတြင္ ေခါင္းေဆာင္ေနရာ လုျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္ မျဖဳန္းဘဲ၊ မင္းသားႀကီး မလုပ္ရလုိ႔ ပတ္မႀကီး မေဖာက္ဘဲ ပိုသင့္ေတာ္သူကို ေခါင္းေဆာင္ေနရာ ေပးခဲ့ၾကသည္။
ႏိုင္ငံေရး၊ သိပၸံ၊ ဂီတစြယ္စံုရ သုခမိန္ ျဖစ္ေသာ ဘင္ဂ်မင္ဖရင္ကလင္လို ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ဳိး ပါသည္။ အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒ၏ ဖခင္ႀကီး၏ သမုိင္းမႇတ္တမ္း တင္ခံရမည့္ ဂ်ိမ္းစ္မက္ဒီဆင္လည္း ပါသည္။လူေတာ္ေတြ မ်ားလႇသည္။ ထိုစဥ္က အငယ္ဆံုး ကိုယ္စားလႇယ္က ၂၆ ႏႇစ္ ျဖစ္သည္။ အျခားအျခားေသာ ေခါင္းေဆာင္ႏုိင္စြမ္း ရႇိသူေတြလည္း အေမရိကသစ္ကို တည္ေထာင္မည့္ စုေ၀းမႈမႇာ ပါခဲ့ၾကသည္။ ၀ါရႇင္တန္ ႏႇစ္ႀကိမ္ သမၼတ လုပ္ၿပီး ဆင္းေပးသည့္ေနာက္ အဲဒီတုန္းက လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲမႇာ ပါခဲ့ၾကသည့္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ တစ္ေယာက္ၿပီး တစ္ေယာက္ သမၼတ ျဖစ္လာၾကသည္။ ဂြၽန္အဒမ္၊ ေသာမတ္စ္ဂ်က္ဖာဆင္၊ ဂ်ိမ္းစ္မက္ဒီဆင္၊ ဂ်ိမ္းစ္မြန္႐ိုး။ ဒီအခ်ိန္တြင္ေတာ့ အခ်င္းခ်င္း ၿပိဳင္ၾကရသည္ ဆုိတာ ရႇိလာခဲ့သည္။
ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ႏိုင္စြမ္း ရႇိသူတုိ႔သည္ တစ္ခ်ိန္တြင္ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာႏုိင္ပါသည္။ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတုိ႔သည္ ေနာက္လုိက္ေကာင္းလည္း ျဖစ္ဖူးသည္ကို ေမ့မထားရန္ လုိပါသည္။
သခ်ၤာပုစၧာတစ္ပုဒ္လိုပဲ မသိကိန္းကို ရႇာရာမႇာ ညီမွ်ျခင္းခ်ဖုိ႔ လိုပါသည္။ တူရာေတြကိုတြဲဖို႔ လိုပါသည္။ ညီမွ်ျခင္း ဟိုဘက္ဒီဘက္ ေခ်သင့္တာေတြ ေခ်ရပါမည္။သုိ႔မႇသာ မသိကိန္း အေျဖထြက္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
ဘ၀မ်ားႏႇင့္ဆိုင္ေသာ ပုစၧာ တို႔ကို အေျဖထုတ္ရာမႇာလည္း ဒီလုိပဲ ျဖစ္သည္။ အေျဖထုတ္ရာမႇာ ေခါင္းေဆာင္ အေနျဖင့္ ပါ၀င္ခြင့္ ရခ်င္မႇ ရပါလိမ့္မည္။ သို႔ေပမဲ့ ေနာက္လုိက္လုပ္ခြင့္ ဆိုသည္ကေတာ့ ရႇိေနပါသည္။
ေနာက္လုိက္တို႔သည္ အေျပာင္းအလဲ၏ တမန္မ်ား ျဖစ္သည္ ဆုိျခင္းကိုေတာ့ ေမ့ေလ်ာ့မထားဖို႔ လုိပါလိမ့္မည္။ ေနာက္လုိက္တို႔သည္ ေခါင္းေဆာင္ တုိ႔ကို ေစ့ေဆာ္ၿပီး အေျပာင္းအလဲကို ဖန္တီးႏုိင္သည္ ဆိုျခင္းကို ယံုၾကည္မႈရႇိရန္ လုိပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္လည္း ဂ်ိမ္းစ္မက္ဒီဆင္ကို အားက်ပါသည္။သူ႔လို ျဖစ္လုိလႇပါသည္။အခုေနအခါမႇာေတာ့ ေနာက္လုိက္ေကာင္းျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ပါသည္။
Ref: Follwership: How Followers are Creating Change and Changing Leaders by Barbara Kellerman
(စာႂကြင္း။ ဆရာျမသန္းတင့္က အင္ဒေရေမာ္ရြိဳင္း၏ The Art of Living ကို ဘ၀ေနနည္း အႏုပညာဟု ျပန္သည္ကို ႏႇစ္သက္ေသာေၾကာင့္ ေနာက္လိုက္မႈကို အတတ္ပညာဟု မယူဘဲ အႏုပညာဟု ယူပါသည္)PDF Print Written by ေဇဝင္းေနာင္
သူတစ္ေယာက္တည္းနဲ႔လား။
ဆီဇာဟာ ေဂါလ္ေတြကို အႏုိင္ တိုက္ခဲ့တယ္။
သူ႔တပ္မႇာ ထမင္းခ်က္ တစ္ေယာက္ေတာင္ မပါဘဲနဲ႔လား။
စပိန္ဘုရင္ ဖိလစ္ဟာ သူ႔ေရတပ္မေတာ္ႀကီး ႏႇစ္ျမႇဳပ္ ဖ်က္ဆီးခံရခ်ိန္မႇာ မ်က္ရည္ က်သတဲ့။ အျခားေသာ မ်က္ရည္မ်ားေရာ မရႇိခဲ့ေလသလား။
ဘားထေရာ့ ဘရီခ်က္
၁၉၃၀ ျပည့္ႏႇစ္ေတြတုန္းက ကမၻာေက်ာ္ စာေရးဆရာႀကီး ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္ ေရးခဲ့ေသာျမန္မာျပည္အေၾကာင္း ၀တၴဳတစ္ပုဒ္။ ထိုစဥ္က ၿဗိတိသွ် ေနမ၀င္အင္ပါယာ၏ အရာရႇိေလးတစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ ေအာ္၀ဲလ္သည္
ကိုယ္ေတြ႕ၾကံဳခဲ့ရေသာ ျဖစ္ရပ္ တစ္ခုကို 'ဆင္ပစ္ျခင္း' (Shooting an Elephant) အမည္ျဖင့္ ေရးခဲ့ဖူးသည္။
တစ္ေန့မႇာ ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္ထံ ဖုန္း၀င္လာသည္။ မေ၀းလႇေသာ တစ္ေနရာမႇာ ခိုင္းဆင္ တစ္ေကာင္ စိတ္႐ိုင္း၀င္ၿပီး ေစ်းတစ္ေစ်းကို ဖ်က္ကာ လူတစ္ေယာက္ကို နင္းသတ္သြားခဲ့သည္။ ဒီအေျခအေနကို ေအာ္၀ဲလ္
ကိုင္တြယ္ရေတာ့မည္။
သူေရာက္သြားေသာ အခ်ိန္တြင္ လူအုပ္ႀကီးက သူ႔ကို ၀ိုင္းလာၾကသည္။ ႐ိုင္ဖယ္ကို လြယ္ထားေသာ သခင္ႀကီး၏ ဆင္ပစ္ပြဲကို ၾကည့္ဖို႔။ဒီအခ်ိန္မႇာ ဆင္ႀကီးက ပုံမႇန္ ျပန္ျဖစ္ေနၿပီ။ ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္ ေရးထားသည့္အတိုင္း ဆိုလွ်င္ ''ျမက္ဖုတ္ကို ဆြဲဆုတ္ၿပီး သူ႔ဒူးကို သန္႔စင္ေနသည္။ယင္းျမက္တို႔ကိုပင္ ျမိန္ရည္ယႇက္ရည္ စားေနျပန္သည္''ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ပံုမႇန္ ျပန္ျဖစ္ေနေသာ ခိုင္းဆင္တစ္ေကာင္ကို သတ္ပစ္ဖုိ႔ သူ႔မႇာ အေၾကာင္း မရႇိေတာ့။
သို႔ေပမဲ့ သူ႔ေနာက္က လူအုပ္ႀကီး၏ ဆႏၵက ျပင္းျပလြန္းလႇသည္။ လူက ႏႇစ္ေထာင္ေလာက္ ရႇိလာသည္။ သူတို႔ နားလည္ထားသည္က ဒီဆင္ကို ပစ္ရမည္၊ ပစ္မည့္သူက ေအာ္၀ဲလ္။ သူ႔မႇာ ေရြးခ်ယ္စရာမရႇိ။ ပစ္လုိက္ရသည္။ အာဏာပိုင္သည္ ဆိုေသာ အေနအထားကို ရယူထားသူ၊ ႐ိုင္ဖယ္ ေသနတ္ႀကီးကို ကိုင္ထားသူ ေအာ္၀ဲလ္သည္ ''သူ႕ကို ေရႇ႕ဆက္ရန္ ဖိအားေပးေနေသာ တြန္းလႇန္မရႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ႀကီးမားလႇေသာ လူႏႇစ္ေထာင္၏ ဆႏၵ''ေအာက္တြင္ ေရာက္သြားခဲ့သည္။
သူလြန္ဆန္ခဲ့လွ်င္ ဒီလူအုပ္ႀကီးကသူ႔ကို တစ္စစီ ဆြဲျဖဲပစ္မႇာကိုလည္း သူေၾကာက္မိခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ေအာ္၀ဲလ္ ေရးသြားေသာ ၀တၴဳ ေနာက္ဆံုး စာသားမႇာ ''ေသနတ္ကို ကိုင္ၿပီး လက္နက္မဲ့ ေဒသခံတုိ႔ေရႇ႕တြင္ ရပ္ေနေသာ လူျဖဴ ကြၽန္ေတာ္သည္ ဒီဇာတ္လမ္း၏ ဇာတ္လိုက္ေက်ာ္ႀကီးဟု ထင္ေနရသည္။ စင္စစ္တြင္ကား ေနာက္တြင္ရႇိေသာ မ်က္ႏႇာ၀ါတို႔ ဆႏၵအရ ႀကိဳးဆြဲရာကရသည့္ ႐ုပ္ေသး႐ုပ္မွ်သာ ျဖစ္ေနေတာ့သည္'' ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ဒီဇာတ္လမ္းသည္ မည္သူက ေနာက္လိုက္၊ မည္သူက ေခါင္းေဆာင္ ဆုိျခင္းအတြက္ ေတြးစရာေတြ အမ်ားႀကီး ေပးေနသည္။ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ တစ္ေတြက ေခါင္းေဆာင္မႈ အေၾကာင္းကိုပဲ ေျပာေနၾကသည္။ ေနာက္လိုက္မႈ အေၾကာင္းကိုေတာ့ ေမ့ေလ်ာ့ထားၾကသည္။
ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ငယ္ငယ္တုန္းက ျဖစ္သည္။ အားလံုးလိုလို၏ ငယ္ငယ္တုန္းကလည္း ဒီလိုပဲျဖစ္မည္ ထင္သည္။ စူပါမင္း၊ ဘတ္မင္န္း၊ ေမ်ာက္မင္း၀ူခုန္း စေသာ စေသာ စူပါဟီး႐ိုးေတြ။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ သိပ္ႀကိဳက္ခဲ့ၾကသည္။
၀ါးလံုးကေလးကို အေခ်ာသပ္၊ တိုေအာင္ျဖတ္ၿပီး ၀ူခုန္းႀကိမ္လံုး လုပ္ၾကသည္။
သခ်ၤာပုစၧာတစ္ပုဒ္ လိုပဲ မသိကိန္းကို ရႇာရာမႇာ ညီမွ်ျခင္းခ်ဖုိ႔ လိုပါသည္။ တူရာေတြကို တြဲဖို႔ လိုပါသည္။ညီမွ်ျခင္း ဟိုဘက္ဒီဘက္ ေခ်သင့္တာေတြ ေခ်ရပါမည္။သုိ႔မႇသာ မသိကိန္း အေျဖထြက္မည္ ျဖစ္ပါသည္
မ်က္ႏႇာသုတ္ပ၀ါကုိယူ၊ ေက်ာမႇာခ်ည္ၿပီး စူပါမင္းန္ လုပ္ၾကသည္။ အကုန္လံုး ၀ူခုန္း၊ အကုန္လံုး စူပါမင္းန္ ျဖစ္သည္။ မႇတ္မိသေလာက္ကေတာ့ ပါက်ဲ လုပ္ခ်င္သည့္သူက အေတာ္ရႇားသား။ ေနာက္ပိုင္းမႇာ ပါ၀ါရိန္းဂ်ားလုိ
အဖြဲ႕လိုက္ပါေသာ သူရဲေကာင္းေတြ ေပၚလာေတာ့ နည္းနည္း အဆင္ေျပသည္။ အနီေကာင္၊ အစိမ္းေကာင္၊ အ၀ါေကာင္ ခြဲလုပ္လု့႔ရသည္။ ဒါေတာင္အနီေကာင္ လုပ္ခ်င္သည့္သူက မ်ားသည္။သူက ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည္
မဟုတ္ပါလား။(တစ္ခ်ဳိ႕ ဇာတ္လမ္းေတြမႇာေတာ့ ပါ၀ါရိန္းဂ်ားက ေျခာက္ေယာက္ ရႇိၿပီး အျဖဴေကာင္ပါ ပါလာသည္။ သူက ဟိုငါးေယာက္စာေလာက္ စြမ္းေတာ့ အျဖဴေကာင္ပါလွ်င္ အားလံုးက အျဖဴေကာင္ ျဖစ္ခ်င္ၾကျပန္သည္) သူရဲေကာင္းလုပ္တမ္း ကစားခဲ့ဖူးသည္။ ကမၻာႀကီးကို ကယ္တင္ေသာ ဇာတ္လိုက္ေက်ာ္ႀကီးေတြ ကြၽန္ေတာ္တုိ႕ ကေလးဘ၀ အိပ္မက္ထဲမႇာ ရႇိခဲ့သည္။
စာေလးဘာေလး တူတူတန္တန္ ဖတ္လာေတာ့လည္း သူရဲေကာင္း ျဖစ္ခဲ့ေသာ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ အားက်ၾကသည္။ ၾကည္ညိဳၾကသည္။ထို႔ထက္ပိုလွ်င္ သူတုိ႔လို ျဖစ္လိုၾကသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းမႇစၿပီး ဂႏၵီ၊ လင္ကြန္း၊ အလက္ဇန္းဒါး၊ ဒီကေန႔ေခတ္ အိုဘားမား အထိ ျဖစ္သည္။ ယခုကာလမႇာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း အေၾကာင္း ေရးထားသည့္ စာအုပ္ေတြ အရမ္း ေရာင္းေကာင္းလႇသည္။ ေခါင္းေဆာင္မႈ၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အေၾကာင္း ေရးထားတာေတြ ဖတ္ၾကသည္။ အဓိကက လူငယ္ေတြ ျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ကြၽန္ေတာ္တို႔ေတြ အားက်ၾကသည္။ သူတုိ႔လို ျဖစ္လုိၾကသည္။ သူတုိ႔လို ေခါင္းေဆာင္မ်ဳိးကို ေတာင့္တၾကသည္။ အနာဂတ္အတြက္ ေကာင္းသည့္လကၡဏာ ျဖစ္သည္။
တစ္ခုေတာ့ရႇိသည္။လက္ေတြ႔ဘ၀မႇာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔အားလံုး ေခါင္းေဆာင္လုပ္လုိ႔မရ။ ၾကည္ညိဳ႐ံုၾကည္ေန႐ံုနဲ႔လည္း မရ။
ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ဖုိ႔ အတြက္ အနည္းဆံုး ေနာက္လုိက္တစ္ေယာက္ေတာ့ ရႇိဖုိ႔ လိုသည္။ ေခါင္းေဆာင္မႈသည္ နယ္ပယ္ အသီးသီးမႇာ အဆင့္လုိက္ ရႇိေနသည္။ ကြၽန္ေတာ္က ဒီလူေတြကို ေခါင္းေဆာင္ရေပမဲ့ ကြၽန္ေတာ့္အထက္မႇာ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ကို ျပန္ၿပီး ေခါင္းေဆာင္သူေတြ အဆင့္ဆင့္ ရႇိေနႏိုင္သည္။ နယ္ပယ္စံုမႇာ ျဖစ္သည္။ တစ္ခါတစ္ရံက်ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္တုိ႔ ေနာက္လုိက္လုပ္ဖုိ႔ လိုလာသည္။ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္ခ်င္တာလား၊ ျဖစ္ေစခ်င္တာကို ျဖစ္သြားေစခ်င္တာလား ဆိုတာကို စဥ္းစားရသည့္ အခါမ်ဳိးေတြ ရႇိလာသည္။
တကယ္တမ္းက်ေတာ့ ေနာက္လုိက္တို႔၏ အစြမ္းအစကို ေလ်ာ့တြက္မိၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ကမၻာေပၚမႇာေတာင္ ေနာက္လုိက္မႈႏႇင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေရးထားေသာ စာအုပ္က မ်ားမ်ားစားစား မရႇိလႇ။သိပ္မရႇိတာက ဖတ္မဲ့သူ မရႇိလုိ႔လည္း ျဖစ္သည္။ ေခါင္းေဆာင္မႈကို သ႐ုပ္ခြဲသေလာက္ ေနာက္လုိက္မႈကို က်ေတာ့ သ႐ုပ္ခြဲျပတာက နည္းလႇသည္။
လြတ္လပ္ေသာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာတတ္ေသာ အေတြးအေခၚ၊ မီႇခိုတတ္ေသာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာႏုိင္စြမ္း မရႇိေသာ အေတြးအေခၚ ဆိုေသာ ပံုစံႏႇစ္မ်ဳိးကို တက္ႂကြေသာ မတက္ႂကြေသာ ဆုိေသာ ပံုစံႏႇစ္မ်ဳိးကို တြဲလိုက္ေသာအခါ
ေလးမ်ဳိးရလာသည္။ဒါက ေရာဘတ္ကယ္လီ၏ပံုစံ ျဖစ္သည္။လြတ္လပ္ေသာ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာတတ္ေသာ ဆိုေသာ နာမ၀ိေသသနႏႇင့္ တက္ႂကြေသာကို ေပါင္းလုိက္လွ်င္ စံနမူနာျပ ေနာက္လုိက္ေကာင္း ဟူ၍ ျဖစ္လာသည္။
မႇီခုိတတ္ေသာႏႇင့္ တက္ႂကြေသာကို ေပါင္းလုိက္လွ်င္လည္း ခုိင္းသည့္ အတုိင္း လုပ္တတ္ေသာ သစၥာရႇိ ေနာက္လုိက္ေကာင္း ျဖစ္လာသည္။ မတက္ႂကြေသာ ဆိုေသာ နာမ၀ိေသသနႏႇင့္ လြတ္လပ္ေသာ အျမင္ကိုပဲ ေပါင္းလွ်င္လည္း ေဘးလူလုိ ျဖစ္သြားသည္။မႇီခိုတတ္ရသည့္အထဲ မတက္ႂကြလွ်င္ေတာ့ ခပ္ည့ံည့ံပဲ ျဖစ္သြားႏုိင္သည္။ ဒီေလးမ်ဳိးစလံုး ျဖစ္သြားႏိုင္ေသာ လက္ေတြ႕ပဓာန ၀ါဒီမ်ားလည္း ရႇိသည္။ေရာဘတ္ကယ္လီ၏ ပံုစံ အရ ျဖစ္ပါသည္။ သူ႔ပံုစံက နားလည္ဖုိ႔ နည္းနည္း႐ႈပ္သည္။
ဒီေဆာင္းပါး ျဖစ္လာေစသည့္ မူရင္းစာအုပ္ကို ေရးသူ ဘာဘရာကဲလားမင္းန္ ကေတာ့ ငါးမ်ဳိး ခြဲျပသည္။ တစ္သီးတျခား ေဘးထြက္ထိုင္ေနသူမ်ား(Isolates)၊ မပါ၀င္ဘဲေဘးမႇ ရပ္ၾကည့္သူမ်ား(Bystanders)၊ ပါ၀င္သူမ်ား
(Participants)၊ တက္ႂကြ လႈပ္ရႇားသူမ်ား(Activist)၊ ယံုၾကည္မႈအရ အဆံုးစြန္ စြန္႔လႊတ္ရဲသူမ်ား (Diehard) ဟူ၍ ျဖစ္သည္။ ဘယ္လို လူမ်ဳိးေတြက သက္ဆုိင္ရာ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း အတြက္ သင့္ေတာ္မည္ ဆိုသည္ကေတာ့ ရႇင္းျပစရာမလုိဟု ထင္သည္။
ျပႆနာက ကြၽန္ေတာ္တုိ႕သည္ မလုပ္ခ်င္ဘဲ ေနာက္လိုက္ ျဖစ္လာရေသာ အခါမႇာ ေဘးထြက္ထိုင္ဖုိ႔၊ ရပ္ၾကည့္ေနဖုိ႔ ေရြးတတ္သည္က မ်ားေနသည့္ ကိစၥ ျဖစ္သည္။ သည့္အတြက္ကလည္း အေၾကာင္းျပခ်က္ေတြက ခိုင္ခုိင္လံုလံု ရႇိေနတတ္သည္။ ေနာက္ကလိုက္လွ်င္လည္း မ်က္စိမႇိတ္ၿပီး လိုက္တတ္ၾကသည့္ ျပႆနာ ျဖစ္သည္။
ေနာက္လိုက္ မလုပ္ခ်င္ၾကသူမ်ား၏ အေၾကာင္းကို စေျပာရလွ်င္ ပထမတစ္မ်ဳိးက ငါပါလည္း မထူးပါဘူး။ ျဖစ္လာမႇမဟုတ္တာ ဆိုေသာ သူမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ အစက တုိ႔မေျပာဘူးလား ဆိုၿပီး ျဖစ္မလာမႈ အေပၚ ေက်နပ္တတ္ၾကသည္။ မေရရာေသာ ေလာကႀကီး၀ယ္ လုပ္မၾကည့္ဘဲႏႇင့္ မျဖစ္ႏုိင္ဟု ဘယ္လိုမႇေျပာ၍ မရ။
ငါတတ္ထားေသာ ပညာေတြနဲ႔ ငါ့ေလာက္ မတတ္သူဆီမႇာ ေနာက္လုိက္ မလုပ္ႏုိင္ ဆိုေသာ အေတြးအေခၚမ်ဳိးကလည္း ရႇိသည္။ မႇန္ပါသည္။ ကိုယ္ကိုယ္တုိင္ ျဖစ္ေစခ်င္တာလည္း မဟုတ္ရင္ေတာ့ ကိုယ့္ေလာက္မႇ မတတ္သူထံမႇာ ဘာအေၾကာင္းနဲ႔မႇ ေနာက္လိုက္ လုပ္စရာမလို။ သို႔ေပမဲ့ ရင္ခုန္သံခ်င္း တူရင္ေတာ့ လက္တြဲဖို႔ လုိေကာင္းလုိႏုိင္သည္။ကိုယ္တတ္ထားတာ ဘာလဲ ဆုိတာလဲ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ျပန္ေမးဖုိ႔ လိုသည္။ ဒီလူေတြ အသံုးမႇ မက်တာ၊ ငါသာ ဆုိရင္ေတာ့ဟု ေျပာဖုိ႔က လြယ္ပါသည္။ သူတုိ႔ ေျပာသလို အသံုးမက်သည္ ဆုိျခင္းကလည္း မႇန္သည့္အခါ မႇန္ပါသည္။
''ကြၽန္ေတာ္ ၀င္ပါမယ္။ ထိပ္တန္း တစ္ေနရာရဖို႔ ကြၽန္ေတာ့္မႇာ ထုိက္တန္တယ္'' ဆိုတာမ်ဳိးကလည္း အေျပာႏႇင့္လုပ္လုိ႔မရ။ တ႐ုတ္သိုင္းကားေတြ၊ သိုင္း၀တၴဳေတြထဲကလုိ ေခ်ာက္ထဲက်၊ သိုင္းက်မ္းႀကီးရၿပီး လူဆိုးေတြကို
တစ္ေယာက္တည္းခ်မယ္ ဆိုေသာ စိတ္ကူးမ်ဳိး ျဖစ္သည္။ ေအာက္ခံေဘာင္းဘီ အျပင္ထုတ္၀တ္ၿပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ စူပါမင္း ထင္ေနၾကသူမ်ဳိး ျဖစ္သည္။
ေနာက္တစ္မ်ဳိးက ေနာက္လိုက္ေကာင္းပင္ ျဖစ္ေသာ္လည္း အလုပ္မျဖစ္ႏုိင္သည့္ ျပႆနာ ျဖစ္သည္။အထက္က ညႊန္ၾကားခ်က္ကို ေစာင့္သည္။သစၥာရႇိသည္။သို႔ေပမဲ့ အေျဖထြက္ေရးသည္ ကိုယ့္ကိစၥ မဟုတ္ဟု ခံယူထားသည္။ဟိုတေလာက ကြၽန္ေတာ့္အေဖ ေျပာဖူးသည္။သူ႔သူငယ္ခ်င္း အသက္ ၆၀ နီးပါး ရႇိၿပီ။ကိစၥတစ္ခု ျဖစ္လာေတာ့ အေဖက စိတ္၀င္စားလို႔ ဖုန္းဆက္ေမးသည္။''အဲဒါ လူႀကီးေတြ လုပ္ေနတယ္၊ ငါေတာ့ မသိေသးဘူး''လုိ႔ သူျပန္ေျဖေတာ့ အေဖက ''မင္း ဒီေလာက္ အသက္ႀကီးတာေတာင္ လူႀကီး မဟုတ္ေသးဘူးလား''ဟု ျပန္ေမးခဲ့ရသည့္ အေၾကာင္း အားမလိုအားမရ ေျပာျပဖူးသည္။
ေဘးထြက္ထိုင္ၿပီး ဘုေျပာသည့္ လူတန္းစားႏႇင့္ လူဦးေရ မတိမ္းမယိမ္း ရႇိသည္က ေနာက္တစ္မ်ဳိး ရႇိေသးသည္။ ငယ္စဥ္ကတည္းက မည္သည့္ အခ်ိန္တြင္ လက္ညႇိဳးေထာင္ရမည္ကို ေကာင္းစြာ သိရႇိၿပီး ႀကီးျပင္းလာေသာအခါ ေခါင္းကို လ်င္ျမန္စြာ ညိတ္တတ္လာေသာ လက္ခုပ္တီးရာတြင္ ကြၽမ္းက်င္လိမၼာသည့္ ေနာက္လုိက္မ်ား ျဖစ္သည္။
ေခါင္းေဆာင္မလုပ္ဘဲ ေနာက္လုိက္လုပ္ဖုိ႔ပဲ ေျပာေနျခင္းဟုေတာ့ မထင္ေစလိုပါ။ အေမရိကန္ သမၼတစနစ္ႏႇင့္ ေခါင္းေဆာင္မႈ အေၾကာင္း ဖတ္ဖူးေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ ရႇိသည္။ဆစ္ဒနီမီလ္ကစ္၏ The American Presidency: Origins and Development, 1776-1993 ဆိုေသာ စာအုပ္ ျဖစ္သည္။ ၁၇၈၇ ခုႏႇစ္တုန္းက အေမရိကန္တို႔၏ ႏိုင္ငံသစ္ တစ္ခုကို ေမြးဖြားေရး ႀကိဳးပမ္းမႈ အေၾကာင္း ဒီအထဲမႇာ ဖတ္ရသည္။ အဲဒီတုန္းက ေခါင္းေဆာင္ လုပ္ႏုိင္သူေတြက မ်ားလႇသည္။ ျပည္နယ္ အသီးသီးမႇ တက္လာေသာ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အားလံုးသည္ အေမရိကသစ္ကို ဦးေဆာင္ ႏုိင္ၾကသူေတြခ်ည္း ျဖစ္သည္။ အသက္အႀကီးဆံုး
ဘင္ဂ်င္မင္ဖရင္ကလင္ (၈၁ ႏႇစ္)ကလြဲၿပီး အားလံုး လူရြယ္ေတြ၊ လူငယ္ေတြက မ်ားသည္။ ဒီအထဲမႇ ထင္ရႇားသည္က ၿဗိတိသွ် တို႔ကို တြန္းလႇန္ခဲ့ရာတြင္ ဦးေဆာင္ခဲ့သည့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ၀ါရႇင္တန္ ျဖစ္သည္။သူ႔ကို လူပိုသိသည္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ သူ႔ကို ပထမဆံုး သမၼတ အျဖစ္ ေရြးေကာက္ လုိက္ၾကသည္။ သမုိင္းတြင္မည့္ အခြင့္အေရးကို ၀ါရႇင္တန္ကို ေပးလုိက္ၾကသည္။ သမုိင္းအတြက္ အေရးႀကီးေသာ ကာလတြင္ ေခါင္းေဆာင္ေနရာ လုျခင္းျဖင့္ အခ်ိန္ မျဖဳန္းဘဲ၊ မင္းသားႀကီး မလုပ္ရလုိ႔ ပတ္မႀကီး မေဖာက္ဘဲ ပိုသင့္ေတာ္သူကို ေခါင္းေဆာင္ေနရာ ေပးခဲ့ၾကသည္။
ႏိုင္ငံေရး၊ သိပၸံ၊ ဂီတစြယ္စံုရ သုခမိန္ ျဖစ္ေသာ ဘင္ဂ်မင္ဖရင္ကလင္လို ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ဳိး ပါသည္။ အေမရိကန္ အေျခခံဥပေဒ၏ ဖခင္ႀကီး၏ သမုိင္းမႇတ္တမ္း တင္ခံရမည့္ ဂ်ိမ္းစ္မက္ဒီဆင္လည္း ပါသည္။လူေတာ္ေတြ မ်ားလႇသည္။ ထိုစဥ္က အငယ္ဆံုး ကိုယ္စားလႇယ္က ၂၆ ႏႇစ္ ျဖစ္သည္။ အျခားအျခားေသာ ေခါင္းေဆာင္ႏုိင္စြမ္း ရႇိသူေတြလည္း အေမရိကသစ္ကို တည္ေထာင္မည့္ စုေ၀းမႈမႇာ ပါခဲ့ၾကသည္။ ၀ါရႇင္တန္ ႏႇစ္ႀကိမ္ သမၼတ လုပ္ၿပီး ဆင္းေပးသည့္ေနာက္ အဲဒီတုန္းက လြတ္လပ္ေရး တိုက္ပြဲမႇာ ပါခဲ့ၾကသည့္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ တစ္ေယာက္ၿပီး တစ္ေယာက္ သမၼတ ျဖစ္လာၾကသည္။ ဂြၽန္အဒမ္၊ ေသာမတ္စ္ဂ်က္ဖာဆင္၊ ဂ်ိမ္းစ္မက္ဒီဆင္၊ ဂ်ိမ္းစ္မြန္႐ိုး။ ဒီအခ်ိန္တြင္ေတာ့ အခ်င္းခ်င္း ၿပိဳင္ၾကရသည္ ဆုိတာ ရႇိလာခဲ့သည္။
ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ႏိုင္စြမ္း ရႇိသူတုိ႔သည္ တစ္ခ်ိန္တြင္ ေခါင္းေဆာင္ ျဖစ္လာႏုိင္ပါသည္။ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းတုိ႔သည္ ေနာက္လုိက္ေကာင္းလည္း ျဖစ္ဖူးသည္ကို ေမ့မထားရန္ လုိပါသည္။
သခ်ၤာပုစၧာတစ္ပုဒ္လိုပဲ မသိကိန္းကို ရႇာရာမႇာ ညီမွ်ျခင္းခ်ဖုိ႔ လိုပါသည္။ တူရာေတြကိုတြဲဖို႔ လိုပါသည္။ ညီမွ်ျခင္း ဟိုဘက္ဒီဘက္ ေခ်သင့္တာေတြ ေခ်ရပါမည္။သုိ႔မႇသာ မသိကိန္း အေျဖထြက္မည္ ျဖစ္ပါသည္။
ဘ၀မ်ားႏႇင့္ဆိုင္ေသာ ပုစၧာ တို႔ကို အေျဖထုတ္ရာမႇာလည္း ဒီလုိပဲ ျဖစ္သည္။ အေျဖထုတ္ရာမႇာ ေခါင္းေဆာင္ အေနျဖင့္ ပါ၀င္ခြင့္ ရခ်င္မႇ ရပါလိမ့္မည္။ သို႔ေပမဲ့ ေနာက္လုိက္လုပ္ခြင့္ ဆိုသည္ကေတာ့ ရႇိေနပါသည္။
ေနာက္လုိက္တို႔သည္ အေျပာင္းအလဲ၏ တမန္မ်ား ျဖစ္သည္ ဆုိျခင္းကိုေတာ့ ေမ့ေလ်ာ့မထားဖို႔ လုိပါလိမ့္မည္။ ေနာက္လုိက္တို႔သည္ ေခါင္းေဆာင္ တုိ႔ကို ေစ့ေဆာ္ၿပီး အေျပာင္းအလဲကို ဖန္တီးႏုိင္သည္ ဆိုျခင္းကို ယံုၾကည္မႈရႇိရန္ လုိပါသည္။
ကြၽန္ေတာ္လည္း ဂ်ိမ္းစ္မက္ဒီဆင္ကို အားက်ပါသည္။သူ႔လို ျဖစ္လုိလႇပါသည္။အခုေနအခါမႇာေတာ့ ေနာက္လုိက္ေကာင္းျဖစ္ေအာင္ လုပ္ဖုိ႔ ရည္ရြယ္ပါသည္။
Ref: Follwership: How Followers are Creating Change and Changing Leaders by Barbara Kellerman
(စာႂကြင္း။ ဆရာျမသန္းတင့္က အင္ဒေရေမာ္ရြိဳင္း၏ The Art of Living ကို ဘ၀ေနနည္း အႏုပညာဟု ျပန္သည္ကို ႏႇစ္သက္ေသာေၾကာင့္ ေနာက္လိုက္မႈကို အတတ္ပညာဟု မယူဘဲ အႏုပညာဟု ယူပါသည္)PDF Print Written by ေဇဝင္းေနာင္
Subscribe to:
Posts (Atom)